Atom yadrosi ya zarralar fizikasi

p
 ip,  energiyasi 
0,335 
MeV.
E  M e V
0,525  -----------------------------------------  
/ 2
0,335  --------------------------- 1-------------  
12  " 
1 = 14‘4  эта1
M 4
T
0 
~7
--------——
--------:• 
2
•'// 
//
115 
49
11 * 
T
jq 
JYI
 
3.11-rasm.
Bu  holatlar  spinlari  ayirm asi  д  
I  =
  4  ga ju ftlik la ri  o‘ zgargan  eng 
kich ik 
M4
 o‘tish boMadi. Bu gam m a o‘tishlar spin v a ju ftlik o ‘zgarishiga 
ko‘ ra, taqiqlangan,  shuning uchun bu holat o‘ rtacha yashash vaqti katta 
r   =  14,4  soat.
3.10-§. Ichki konversiya hodisasi
Yadro o‘z energiyasini berishining gamma-nurlashdan tashqari yana bir 
yoMi  konversion  elektronlar  chiqarishidir.  Bunda  u yg‘ongan  yadro  o‘z 
energiyasini qobiq elektronlariga beradi, natijada elektron chiqib ketadi, bu 
elektronga konversion elektron deyiladi. Ichki konversiyajarayoni gamma- 
nurlanish bilan raqobatlashadi.
Konversion elektronlar energiyasi  P -spektr energiyasidan farqli ravishda

---

monoxromatik bo‘ Iadi. Yadro uyg‘onish energiyasi -  konversion elektronga 
k in e tik   e n e r g iy a   b e rish g a  (
T
e)  v a   e le k tro n n i  atom   q o b ig ‘ idan 
ionizatsiyalashga (I)  sarflaydi:
Euy= T ,+ I.
Konversiya virtual  fotonlar bilan am alga ortadi  .  Konversiya hodisasini 
kuzatish  uchun  to‘ la  ionlashgan  atom  boMishi  kerak,  bu  x il  tajribalar 
o‘tkazilgan  emas.
Konversiya  elektronlar  spektri  atom  qobiq  energiyalari  farqiga  ko‘ra, 
to‘g ‘ri keluvchi bir necha monoxromatik spektrlardan iborat boMadi (3.12- 
rasm).
3.12-rasm.
Konversiya elektronlari yadrodan  у -chiqsayoki chiqm asa ham kuzatila 
beradi. Ichki konversiyajarayoni, albatta, xarakteristik rentgcn nurlanishi 
yoki Oje elektronlarining chiqishi bilan kuzatiladi. Rentgen chiqishi ichki 
k o n v ersiyaga  ko ‘ ra,  atom  qobigMdan  elektron  ch iqib   k e tsa  chiqqan 
elektronning o ‘rniga keyingi qobiqdajo ylashgan elektron o‘ tadi, natijada 
xarakteristik rentgen  nurlanishi  hosil  boMadi.
Ichki  konversiya  tufayli  u y g ‘ ongan  holatga  o‘ tib  qolgan  atom ning 
uyg‘ onish  energiyasi  atom qobigMdagi tashqi elektronlarning birortasiga

---

berilishi,  bu  bilan  elektron  chiqib  ketishi  mumkin,  bu  elektronga  Oje 
elektron  deb ataladi.
Ichki  konversiya  intensivligi  ichki  konversiya  koeffitsienti 
a
  bilan 
xarakterlanadi.  Ichki  konversiya  koeffitsienti  konversion  elektronlar 
sonining (TV) у -kvantlar soniga