Atom yadrosi ya zarralar fizikasi

x2, xn
 bo‘ lakchalarga bo ‘linsa, ikkinchidan 
x.
 bo‘ lakchalar 
bogManish energiyalari £  
tinch holat energiyalari M.c2 dan ju d a  kichik 
Ejbog-<<:  H
C2
  boMsa,  u  holda  \ 1 с 2>  E >  Ejbog.  energiya  oraligMga to ‘g ‘ri 
keluvchi ta’sirlashuvda zarralar tarkibiy bo‘ lakchalarga ajralib ketadi, yangi 
zarralar tugMiishi  hosil  boMmaydi.  Elem entar zarralar tarkibi  yuqoridagi 
ikki  shart  bajarilmasa  s u b z a r r a la r  deb ataladi  (masalan,  kvark,  glyuon, 
partonlar).
1960-yillardan  boshlab  o ‘rg an ilg an   yu zlab   elem en tar  z a rra la rn i 
sistem alashtirish  qaysi  ta ’sirlashuvlarga  qatnashishiga  ko‘ra,  toifalash, 
bunda  ko‘pgina  kvant  sonlari  va  bu  kvant  sonlarining  ta ’sirlashuvlarda 
saqlanishiga alohida e ’tibor qaratildi.
Zarralar  nihoyatda  k o‘p  elastik  va  noelastik  sochilish  jarayonlarida 
h a m d a k o ‘ptugMlish va parchalanish reaksiyalarida ishtirok etadi. Bunday 
k o ‘p  tu rli  xil  ay lan ish larni  t o ‘rt  tip d a g i  fu n d am en tal  o ‘zaro   t a ’sir 
boshqaradi. Ulami fizikjarayonlarva hodisalarning belgisi deb ham qarash

---

m umkin.  Наг  qanday  o ‘zaro  ta ’sirni  uchta  param etr  bilan  tavsiflash 
m umkin:  intensivlik,  ta ’sir  radiusi  va  uning  elem entar  akti  am alga 
oshiriladigan  vaqt.  Ularning qiymatlari  7.1-jadvalda keltirilgan.
7.1-jadval
№
0 ‘ziiro  ta’sir
T a’siriashuv
vositasi
Inteu-
sivlik
T a’sir
radiusi
X arak- 
teiii  vaqt, 
T,
 
s