Atom du’zilisi. Atom yadrosinin’ qurami

Atom du’zilisi. Atom yadrosinin’ qurami




Atom du’zilisi. Atom yadrosinin’ qurami

Jobasi:

1. Atomnin’ du’zilisi.
   

2. Atomlardin’ du’zilisinin’ yadroliq modeli.

   
   

A tomlardm' du'zilisin u'yreniw ushin anglishan ilimpazi E.Rezerford a-bo'lekshelerinin' ku'shli sin'iwshilik qa'siyetinen paydalanadi. Ol qalin'lig'i shama menen 10000 atomg'a tuwri keletug'in juqa metall plastinkadan a-bo'lekshelerdin' (geliy yodrolarinin') o'tiwin baqladi. Tsink sulfid ZnS qatlami menen qaplang'an ekrang'a a -bo'leksheleri urilg'anda payda boladi, bunda bo'leksheler sanin sanawg'a jag'day tuwdiradi. a-bo'lekshelerinin' аziraq bo'legi metall plastinkadan o'tkende o'z bag'itinan tu'rli mu'yeshke bag'itlanadi, ayrim bo'leksheler bolsa o'tiw bag'itin keskin o'zgertiredi. Bul qublis a-bo'lekshelerinin' tarqaliwi dep ataliwi bizge belgili.

Rezerford 1911-jili atom du'zilisinin' yadro modelin usinip, a- bo'lekshelerinin' tarqaliwin tu'sindirip berdi.

1.Atomnin' orayinda zaryadli yadro jaylasqan bolip, ol atomdag'i ken'isliktin' ju'da' kishi bo'limin quraydi.

2.On' zaryadlardm' barhg'i ha'm atom massasinin' derlik ha'mmesi yadrodan toplang'an orin aladi.

3.Yadro a'tirapinda elektronlar berik orbitalar boylap (tap quyash a'tirapinda planetalar aylang'ani siyaqli) aylanip turadi.
yadro

• eleklron

  
  

a- bo'leksheler joli