Atmosferani Ifloslantiruvchi Radioaktiv Moddalar

FRANTSIYANING YANGI MUVAFFAQIYATLARI
Kimyo bizning kundalik hayotimizning bir qismi bo’lib bormoqda. Fransiya kimyo sanoati so’nggi yillarda jadal sur'atlar bilan rivojlanayotganligini quyidagi raqamlar ko’rsatib turibdi: tadqiqot investisiyasini rivojlantirishga milliard yevro, yillik aylanma mablag’ 80 milliard yevroga teng.

18 may 2009 yil Parijda kimyo uyida «Kimyo - Fransiya va Yeropaning kelajagi» mavzusida o’tkazilgan tadbirda kimyo sanoati vakillari qatnashib, atrof-muhitni muqofaza qilish, inson sog’lig’iga kimyoviy moddalar ta'sirini kamaytirish, xavfsizligini ta'minlash ko’zda tutilgan bitim imzolandi va uni amalga oshirish uchun maxsus muvofiqlashtiruvchi qo’mita tashkil etildi.

Milliy ilmiy-tadqiqot markazining professori Jilbor Shamboning fikricha, kimyo - taraqqiyotni harakatlantiruvchi kuch, chunki atrof-muhit va odam qanday tuzilishga ega ekanligini tushunib olmas ekanmiz, kimyoning yordamisiz hech narsani hal qilib bo’lmaydi. Ba'zida bu fanga ishonchsizlik bilan qarasalarda, kimyoni kelajakning kaliti ekaligini ta'kidlab o’tish joiz.

Bugungi kunda Fransiya kimyo mahsulotlar ishlab chiqarish bo’yicha Yevropada ikkinchi, dunyoda beshinchi o’rinni egallaydi. Albatta shuni ta'kidlab o’tish lozimki, hamma investisiyaning 18 foizi atrof-muhitni muhofaza qilishga sarflangan.

Sanoatning barcha sohasida iqtisodiy jihatdan rivojlanishida asosiy harakatlantiruvchi kuch bo’lib biotexnologiya, molekulyar elektronika, nanotexnologiya, toksikologiya kabi sohalar kimyoning sharofati bilan jadal sur'atlar bilan rivojlanmokda.

Kimyogarlar suv, havo tozaligini nazorat qilib turishadi, ya'ni suvni tozalash stansiyalarida zamonaviy jihozlangan asbob-uskunalardan foydalanib, bakteriyalarga chidamli antibiotik - amoksitsillin juda kam bo’lgan miqdorini ham aniklay oladilar.

Markaz tibbiyot institutlari, atom energiyasi qo’mitasi va Milliy salomatlik institutlari bilan birga insoniyat salomatligi va farovonligi yo’lida tinmay ish olib bormoqda. Kimyogarlarga boshqa soha vakillari -arxeologlar, tarixchilar ham murojaat qilib, tarixiy qazilmalar, san'at asarlarini sirlarini kimyoviy usullardan foydalanib, u yoki bu artefaktlar sirini ochishga uning sharofati bilan erishmoqdalar. Sud jarayonida jinoyatni fosh etishda va soxta dalillarni sirini ochishda kimyoning xizmatlari katta. Farmasevtikada soxta mahsulotlarni aniqlashda, savdo-sotiqda, oziq-ovqat sanoatida mahsulot sifatini aniqlashda, sportda dopingni bilishda ham kimyoviy usullardan foydalaniladi.

Zokira KURBANOVA,

Toshkent viloyati Olmaliq shaqridagi 3-umumta'lim

maktabning kimyo fani o’qituvchisi.