Xaroratning sutkalik maksimumi va sutkalik minimumi o`rtasidagi farq ________________ deb ataladi.
A) sutkalik amplitudasi B) harorat amplitudasi S) haroratning yillik amplitudasi D) haroratning sutkalik amplitudasi Yer sirtidan atmosferaga issiqlik uzatilishi konvektiv va turbulent issiqlik almashinuvi, radiatsiyaning nurlanishi va yutilishi, suvning fazaviy o`tishlari _______________________ orkali amalga oshadi.
A) issiqlik o`tkazuvchanlik jarayonlari B) molekulyar fazaviy o`tish jarayonlari
S) molekulyar issiqlik o`tkazuvchanlik jarayonlari D) molekulyar issiqlik almashuvi jarayonlari
__________- bu birlik vaqt davomida birlik yuzali sirtga perpendikulyar yunalishda xavo zarralari uzatgan issiqlik energiyasi mikdoridir
A) Issiqlik oqimi B) turbulent oqimi S) konvektiv oqimi D) turbulent va konvektiv oqimi Issiqlik oqimi konvektiv Qk va turbulent Q oqimlardan tashkil topgan va xavoning sirtga perpedikulyar yunalgan oqimdir.
A) turbulent oqimi B) Issiqlik oqimi S) Konvektiv oqim D) turbulent va konvektiv oqimi turbulent issiqlik oqimi nolga aylangandagi xaroratning vertikal gradiyenti quruq adiabatik gradiyentdan kichik bo`ladi va __________ deb ataladi.
A) haroratning issiqlik oqimi B) haroratning muvozanat gradiyenti S) haroratning gradiyenti D) oqim gradiyenti Atmosferadagi xarorat inversiyalari Harorat inversiyasi deganda _______________tushuniladi.
A) gorizontal buyicha xavo xaroratining kamayishi
B) gorizontal buyicha xavo xaroratining ortishi
S) balandlik buyicha xavo xaroratining ortishi
D) Vertikal buyicha xavo xaroratining kamayishi
Ochik ob-xavo kuzatilganda relьyefning botiq shakllarida sovuq xavo turib koladi va yer sirtiga kushni xavo qatlamlarining o`ta kuchli sovushiga olib keladigan xolat ___________ deyiladi.
A) Orografik inversiyaB) advektiv inversiya S)adiabatik jarayon D) quruq adiabatik jarayon qishda iliq dengiz xavosining sovugan qit’aga yoki yozda iliq qit’a xavosining sovukrok dengiz sirtiga tomon xarakatlanganda kuzatiladi xodisaga ______________ deyiladi.
A) advektiv inversiya.B) adiabatik jarayon S)quruqadiabatik jarayon D) namadiabatik jarayon Xavo zarrasi xaroratining o`zgarishi atrof-muxit bilan issiqlik almashinmasdan sodir bo`lishi______________deyiladi.
A) advektiv inversiya B) namadiabatik jarayon S) quruqadiabatik jarayon D) adiabatik jarayon Agar atmosfera jarayoni yetarlicha tez sodir bo`lsa va bu vaqt ichidagi issiklik almashinuvi e’tiborga olmaydigan darajada kichik bo`lsa, yetarlicha aniqlik bilan jarayon uchun dq=0. Bunday jarayon _______________deyiladi.
A) adiabatik jarayon B) quruq adiabatik jarayon S) advektiv inversiya D) namadiabatik jarayon Boshlayetich satxdan 1000 gPA bosimli satxga kuruk adiabatik tushirilganda yoki ko`tarilganda xavo zarrasi qabul qiladigan xarorat __________ deb ataladi.
A)advektiv inversiya B) namadiabatik jarayon S) atmosfera stratifikatsiyasi D) potentsial xarorat
Kengayish ishining bir kismi kondensatsiya issikligi xisobiga amalga oshirilishi tuyingan nam xavoda sodir bo`luvchi adiabatik jarayon _________deb ataladi.
A) advektiv inversiya B) atmosfera stratifikatsiyasi S) nam adiabatik jarayon D) nam adiabata Adiabatik xarakatlanishda xavo zarrasi xaroratining uzgarishini xarakterlovchi egri chizik, adiabatik ko`tarilishda bu egri chizikning tuyingan zarra xaroratining o`zgarishiga mos keluvchi kismi esa deyiladi.
A) nam adiabata B) nam adiabatik gradiyent S) nam adiabataD) advektiv inversiya Nam adiabatik jarayon buyicha kutarilishda zarra xaroratining birlik masofaga tug`ri keluvchi uzgarishi deb ataladi.
A) advektiv inversiya B) nam adiabatik gradiyent S) nam adiabata D) nam adiabatik jarayon Xarorat va boshka meteorologik kattaliklarning balandlik buyicha taksimoti deyiladi.
A) atmosfera stratifikatsiyasi B) namadiabatik jarayon S) nam adiabatik gradiyent D) advektiv inversiya zaryadlangan atomlar deb ataladi.
A) neytral vodorod B) azot oksidi
S) atomar ion D) atomar azot
atmosfera (ionosfera) atomar va molekulyar kislorod ionlari va azot oksidi qatlami necha km iborat.
A) 100-150 B) 80-100 S) 120-130 D) 150-180
250-300 km balandlikdan boshlab atmosfera tarkibida qanday ionlari paydo bo`ladi.
A) Yer toji B) neytral vodorod S) atomar azot D) azot oksidi
2000-20000 km katlamda esa neytral vodorod asosiy gaz ........deb ataladi.
A) Yer tojiB) neytral vodorod S) atomar azot D) azot oksidi
Atmosfera jarayonlarida uglerod dioksidi gazining asosiy roli uni ........... effektida ishtirok etishidadir.
A) parnik B) ionosfera S) Forbs effekti D) ozonosfera Uglerod dioksidi yer sirti nurlanish spektri maksimumiga yakin bo`lgan ........... mkm to`lkin uzunliklari diapazonidagi infraqizil nurlanishni kuchli yutadi.
A) 4,5 – 80 B) 12,9-17,1 S) 4,5 80 D) 50-45 109 Atmosferada ozonning umumiy massasi ...............ga teng.
A) 4,5 - 80 t B) 12,9-17,1t S) 50-45 109 D) 3,2-109 t
Radiatsiyani yutish 0,22-0,29 mkm to`lqin uzunlikli ulьtrabinafsha nurlari energiyasi ozon qatlamining yuqori qismida, necha balandliklarda butunlay yutiladi.
A) 50-45 km B) 4,5 dan 80 km S) 8,5 dan 11 km D) 20-55 km Tarkibida suv bugi bo`lgan atmosfera xavosi .........deb ataladi.
Tuman B)nam havo S) yomg’ir D) nisbiy namlik Yer sirti yakinida suv bug`i nam xavo xajmining o`rtacha .......dan (kutbiy kengliklarda) ......gacha (ekvatorda) qismini tashkil etadi.
0,2%-2,5%, B) 0%-4% S) 2,5%, 4% D) 0,2%-4%
Suv bug`i yer sirtining nurlanishining ..................to`lqin uzunlikdagi infrakizil qismini yutadi.
A)8,5 dan 11 mkm B)4,5 dan 80 mkm D)2-5,5 mkm S) 20-55 mkm infrakizil nurlanishning ...............to`lqin uzunlikdagi oralig`ida atmosfera shaffof muxit xisoblanadi.
A) 8,5 dan 11 mkm B)4,5 dan 80 mkm D)2-5,5 mkm S) 20-55 mkm atmosferada ozonning asosiy massasini o`z ichiga oluvchi qatlam ....... deyiladi va ........... km ni tashkil etadi.
A)ozonosfera (20-55 km). B) ionosfera (80-155 km) S) Forbs effekti (90-100 km)
90-100 km balandlikdan boshlab atmosferada zaryadlangan zaraachalar qatlami ..........deb ataladi.
A) ozonosfera B) ionosfera S) mezosfera D) termosfera Atmosferaning zaryadlangan zarralardan iborat tashqi qismi.
A)Yerningradiatsion kamarini B) sadafsimon bulutlar S)Uzun tultsinli radiatsiya D)kumushrang bulutlari Stratopauzaning ustida mezosfera joylashgan, xarorat yukori chegarasigacha 160 K gacha pasayib suv bug`ining kondensatsiyasiga sababchisi va 80 km balandlikda nima xosil bo`ladi.
A) mezosfera kumushrang bulutlari B) stratosfera sadafsimon bulutlar S) troposfera sadafsimon bulutlar D) ekzosfera.kumushrang bulutlari Atmosfera qatlamlari xossalarining eng katta farklari xavo xaroratining vertikal buyicha atmosfera nechta asosiy qatlamlarga bo`linadi:
troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ionosfera.
troposfera, termosfera stratosfera, mezosfera, va ekzosfera
termosfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ionosfera.
troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ekzosfera 22-30 km bazin 35 km dan yukorida 50 km balandlikkacha va xarorat 270 K atrofida qanday bulutlar shakllanadi.
A)sadafsimon bulutlar B)kumushrang bulutlari S) yog-ingarchilik bulutlar D) bulut hosil bo’lmaydi Atmosfera uzun to`lqinli radiatsiya uchun shaffofrok muxit xisoblanadi. m optik massa va R shaffoflik koeffitsiyenti orasidagi bunday bog`lanish nima deb ataladi.
A) parnik B) ionosfera S) Forbs effekti D) ozonosfera 4 mkm dan 100-120 mkm gacha bo`lgan radiatsiyaga ____________deyiladi.