Атмосфера ёғинлари

2. variant

1. 
   Xaroratning sutkalik maksimumi va sutkalik minimumi o`rtasidagi farq ________________ deb ataladi.
   

A) sutkalik amplitudasi B) harorat amplitudasi
S) haroratning yillik amplitudasi D) haroratning sutkalik amplitudasi

2. 
   Yer sirtidan atmosferaga issiqlik uzatilishi konvektiv va turbulent issiqlik almashinuvi, radiatsiyaning nurlanishi va yutilishi, suvning fazaviy o`tishlari _______________________ orkali amalga oshadi.
   

A) issiqlik o`tkazuvchanlik jarayonlari B) molekulyar fazaviy o`tish jarayonlari
S) molekulyar issiqlik o`tkazuvchanlik jarayonlari D) molekulyar issiqlik almashuvi jarayonlari

3. 
   __________- bu birlik vaqt davomida birlik yuzali sirtga perpendikulyar yunalishda xavo zarralari uzatgan issiqlik energiyasi mikdoridir
   

A) Issiqlik oqimi B) turbulent oqimi
S) konvektiv oqimi D) turbulent va konvektiv oqimi

4. 
   Issiqlik oqimi konvektiv Q_k va turbulent Q oqimlardan tashkil topgan va xavoning sirtga perpedikulyar yunalgan oqimdir.
   

A) turbulent oqimi B) Issiqlik oqimi
S) Konvektiv oqim D) turbulent va konvektiv oqimi

5. 
   turbulent issiqlik oqimi nolga aylangandagi xaroratning vertikal gradiyenti quruq adiabatik gradiyentdan kichik bo`ladi va __________ deb ataladi.
   

A) haroratning issiqlik oqimi B) haroratning muvozanat gradiyenti
S) haroratning gradiyenti D) oqim gradiyenti

6. 
   Atmosferadagi xarorat inversiyalari Harorat inversiyasi deganda _______________tushuniladi.
   

A) gorizontal buyicha xavo xaroratining kamayishi
B) gorizontal buyicha xavo xaroratining ortishi
S) balandlik buyicha xavo xaroratining ortishi
D) Vertikal buyicha xavo xaroratining kamayishi

7. 
   Ochik ob-xavo kuzatilganda relьyefning botiq shakllarida sovuq xavo turib koladi va yer sirtiga kushni xavo qatlamlarining o`ta kuchli sovushiga olib keladigan xolat ___________ deyiladi.
   

A) Orografik inversiya B) advektiv inversiya
S) adiabatik jarayon D) quruq adiabatik jarayon

8. 
   qishda iliq dengiz xavosining sovugan qit’aga yoki yozda iliq qit’a xavosining sovukrok dengiz sirtiga tomon xarakatlanganda kuzatiladi xodisaga ______________ deyiladi.
   

A) advektiv inversiya. B) adiabatik jarayon
S) quruq adiabatik jarayon D) nam adiabatik jarayon

9. 
   Xavo zarrasi xaroratining o`zgarishi atrof-muxit bilan issiqlik almashinmasdan sodir bo`lishi______________ deyiladi.
   

A) advektiv inversiya B) nam adiabatik jarayon
S) quruq adiabatik jarayon D) adiabatik jarayon

10. 
    Agar atmosfera jarayoni yetarlicha tez sodir bo`lsa va bu vaqt ichidagi issiklik almashinuvi e’tiborga olmaydigan darajada kichik bo`lsa, yetarlicha aniqlik bilan jarayon uchun dq=0. Bunday jarayon _______________deyiladi.
    

A) adiabatik jarayon B) quruq adiabatik jarayon
S) advektiv inversiya D) nam adiabatik jarayon

11. 
    Boshlayetich satxdan 1000 gPA bosimli satxga kuruk adiabatik tushirilganda yoki ko`tarilganda xavo zarrasi qabul qiladigan xarorat __________ deb ataladi.
    

A) advektiv inversiya B) nam adiabatik jarayon
S) atmosfera stratifikatsiyasi D) potentsial xarorat

12. 
    Kengayish ishining bir kismi kondensatsiya issikligi xisobiga amalga oshirilishi tuyingan nam xavoda sodir bo`luvchi adiabatik jarayon _________deb ataladi.
    

A) advektiv inversiya B) atmosfera stratifikatsiyasi
S) nam adiabatik jarayon D) nam adiabata

13. 
    Adiabatik xarakatlanishda xavo zarrasi xaroratining uzgarishini xarakterlovchi egri chizik, adiabatik ko`tarilishda bu egri chizikning tuyingan zarra xaroratining o`zgarishiga mos keluvchi kismi esa deyiladi.
    

A) nam adiabata B) nam adiabatik gradiyent
S) nam adiabata D) advektiv inversiya

14. 
    Nam adiabatik jarayon buyicha kutarilishda zarra xaroratining birlik masofaga tug`ri keluvchi uzgarishi deb ataladi.
    

A) advektiv inversiya B) nam adiabatik gradiyent
S) nam adiabata D) nam adiabatik jarayon

15. 
    Xarorat va boshka meteorologik kattaliklarning balandlik buyicha taksimoti deyiladi.
    

A) atmosfera stratifikatsiyasi B) nam adiabatik jarayon
S) nam adiabatik gradiyent D) advektiv inversiya

16. 
    zaryadlangan atomlar deb ataladi.
    

A) neytral vodorod B) azot oksidi
S) atomar ion D) atomar azot

17. 
    atmosfera (ionosfera) atomar va molekulyar kislorod ionlari va azot oksidi qatlami necha km iborat.
    

A) 100-150 B) 80-100 S) 120-130 D) 150-180

18. 
    250-300 km balandlikdan boshlab atmosfera tarkibida qanday ionlari paydo bo`ladi.
    

A) Yer toji B) neytral vodorod S) atomar azot D) azot oksidi

19. 
    2000-20000 km katlamda esa neytral vodorod asosiy gaz ........deb ataladi.
    

A) Yer toji B) neytral vodorod S) atomar azot D) azot oksidi

20. 
    Atmosfera jarayonlarida uglerod dioksidi gazining asosiy roli uni ........... effektida ishtirok etishidadir.
    

A) parnik B) ionosfera S) Forbs effekti D) ozonosfera

21. 
    Uglerod dioksidi yer sirti nurlanish spektri maksimumiga yakin bo`lgan ........... mkm to`lkin uzunliklari diapazonidagi infraqizil nurlanishni kuchli yutadi.
    

A) 4,5 – 80 B) 12,9-17,1 S) 4,5 80 D) 50-45 10⁹

22. 
    Atmosferada ozonning umumiy massasi ...............ga teng.
    

A) 4,5 - 80 t B) 12,9-17,1t S) 50-45 10⁹ D) 3,2-10⁹ t

23. 
    Radiatsiyani yutish 0,22-0,29 mkm to`lqin uzunlikli ulьtrabinafsha nurlari energiyasi ozon qatlamining yuqori qismida, necha balandliklarda butunlay yutiladi.
    

A) 50-45 km B) 4,5 dan 80 km S) 8,5 dan 11 km D) 20-55 km

24. 
    Tarkibida suv bugi bo`lgan atmosfera xavosi .........deb ataladi.
    

1. 
   Tuman B)nam havo S) yomg’ir D) nisbiy namlik
   

25. 
    Yer sirti yakinida suv bug`i nam xavo xajmining o`rtacha .......dan (kutbiy kengliklarda) ......gacha (ekvatorda) qismini tashkil etadi.
    

1. 
   0,2%-2,5%, B) 0%-4% S) 2,5%, 4% D) 0,2%-4%
   

26. 
    Suv bug`i yer sirtining nurlanishining ..................to`lqin uzunlikdagi infrakizil qismini yutadi.
    

A)8,5 dan 11 mkm B)4,5 dan 80 mkm D)2-5,5 mkm S) 20-55 mkm

27. 
    infrakizil nurlanishning ...............to`lqin uzunlikdagi oralig`ida atmosfera shaffof muxit xisoblanadi.
    

A) 8,5 dan 11 mkm B)4,5 dan 80 mkm D)2-5,5 mkm S) 20-55 mkm

28. 
    atmosferada ozonning asosiy massasini o`z ichiga oluvchi qatlam ....... deyiladi va ........... km ni tashkil etadi.
    

A)ozonosfera (20-55 km). B) ionosfera (80-155 km) S) Forbs effekti (90-100 km)

29. 
    90-100 km balandlikdan boshlab atmosferada zaryadlangan zaraachalar qatlami ..........deb ataladi.
    

A) ozonosfera B) ionosfera S) mezosfera D) termosfera

30. 
    Atmosferaning zaryadlangan zarralardan iborat tashqi qismi.
    

A)Yerning radiatsion kamarini B) sadafsimon bulutlar
S)Uzun tultsinli radiatsiya D)kumushrang bulutlari

31. 
    Stratopauzaning ustida mezosfera joylashgan, xarorat yukori chegarasigacha 160 K gacha pasayib suv bug`ining kondensatsiyasiga sababchisi va 80 km balandlikda nima xosil bo`ladi.
    

A) mezosfera kumushrang bulutlari B) stratosfera sadafsimon bulutlar
S) troposfera sadafsimon bulutlar D) ekzosfera.kumushrang bulutlari

32. 
    Atmosfera qatlamlari xossalarining eng katta farklari xavo xaroratining vertikal buyicha atmosfera nechta asosiy qatlamlarga bo`linadi:
    

1. 
   troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ionosfera.
   
2. 
   troposfera, termosfera stratosfera, mezosfera, va ekzosfera
   
3. 
   termosfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ionosfera.
   
4. 
   troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera va ekzosfera
   

33. 
    22-30 km bazin 35 km dan yukorida 50 km balandlikkacha va xarorat 270 K atrofida qanday bulutlar shakllanadi.
    

A)sadafsimon bulutlar B)kumushrang bulutlari
S) yog-ingarchilik bulutlar D) bulut hosil bo’lmaydi

34. 
    Atmosfera uzun to`lqinli radiatsiya uchun shaffofrok muxit xisoblanadi. m optik massa va R shaffoflik koeffitsiyenti orasidagi bunday bog`lanish nima deb ataladi.
    

A) parnik B) ionosfera S) Forbs effekti D) ozonosfera

35. 
    4 mkm dan 100-120 mkm gacha bo`lgan radiatsiyaga ____________deyiladi.