Atabayev Hojiakbar 5-laboratoriya Mavzu: Diskret tasodifiy mikdorlarning taqsimot qonuni va sonli xarakteristikalarini topish

3.
 
Diskret tasodifiy miqdor ehtimollarining taqsimot qonuni. 
Birinchi qarashda, diskret tasodifiy miqdorning berilishi uchun uning mumkin 
bo‘lgan qiymatlarining hammasini sanab chiqish yetarlidek ko‘rinadi. Aslida esa 
bunday emas: tasodifiy miqdorlarning mumkin bo‘lgan qiymatlari bir xil bo‘lib, 
ularning extimollari esa har xil bo‘lishi mumkin. Shu sababli diskret tasodifiy 
miqdorning berilishi uchun uning emas, yana ularning ehtimollarini ham ko‘rsatish 
lozim. 
Diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonuni 
deb mumkin bo‘lgan qiymatlar bilan 
ularning extimollari orasidagi moslikka aytiladi. Taqsimot qonunini jadval orqali, 
analitik usulda va grafik usulda berish mumkin. 
Diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonunining jadval orqali berilishida 
jadvalning birinchi satri mumkin bo‘lgan qiymatlardan ikkinchi satri esa ularning 
extimollaridan tuziladi: 
X 
x
1 
x
2 
... 
x
n 
P 
P
1 
p
2 
... 
p
n 
Bitta sinashda tasodifiy miqdor mumkin bo‘lgan qiymatlardan bittasini va faqat 
bittasini qabul qilishini nazarda tutib, 
X 

x
1
, 
X 

x
2
,..., 
X 

x
n 
hodisalar to‘la 
gruppa tashkil qiladi, degan xulosaga kelamiz; demak, bu hodisalarning extimollari 
yig‘indisi, yani jadvalning ikkinchi satridagi extimollar yig‘indisi birga teng: 
p
1 

p
2 

... 

p
n

1 
Ravshanlik maqsadida diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonunini grafik 
usulda tasvirlash ham mumkin, buning uchun to‘g‘ri burchakli koordinata 
sistemasida (x
i
,p
i
) nuqtalar yasaladi, keyin ularni to‘g‘ri chiziq kesmalari bilan 
tutashtiriladi, hosil qilingan shakl 
taqsimot ko‘pburchagi 
deyiladi. 

---