Ассемблер дастурлаш тили асослари

Assembler tili elementlari

Assemblerda dasturlar bir nechta qatorlardan iborat matn ko’rinishida bo’ladi. Satrlar esa tilning quyidagi elementlaridan iborat bo’lishi mumkin.

• - Sonli konstantalar
• - nishonlar
• - mikroprotsessorlar komandalari mnemokodi
• - assembler psevdokomandalari mnemokodi
• - kommentariyalar

Xar biriga alohida to’xtalamiz:

• Sonli konstantalar – butun ishorasiz sonlar bo’lib, 4 ta sanoq sistemasidan birida quyidagi belgilar bilan tugallangan ko’rinishda berilishi kerak: b(B), o(O), d(D), h(H) yani 2, 8, 10 va 16-lik s.s. mos ravishda.
• Nishon – bu amalning manzili bo’lib, 31 tadan ko’p bo’lmagan va xarf bilan boshlanuvchi raqam va xarflar ketma-ketligi, _, @, $, ? . belgilar bo’lishi mumkin. Nishonlar kalit so’zlar bn 1 xil bo’lishi mumkin emas.
• Komandalar mnemokodi – komandalarning qisqartirilgan shakli, bular mikroprotsessor nima ish qilishi kerakligini ko’rsatadi. Komandalarning berilganlar qismida konstantalar, boshqa berilganlarning xotiradagi sohasini ko’rsatsa, kod qismida qanday amal bajarish kerakligini ko’rsatadi. (mov,add)
• Operandlar – bu ustida amal bajariladigan berilganlardir. Ular
• Identifikatorlar
• ‘ ’ yoki “ ” ichidagi belgilar ketma-ketligi
• 2,4,8,16 s.s.dagi sonlar

Assembler tili elementlari

• Assemblerda xar bir satr quyidagi ko’rinishda bo’lishi mumkin.

Misol:

• Count db 1 ;o’zgaruvchi nomi, direktiva, 1 ta operand
• mov eax,0 ; komanda, 2ta operand
• cbw ; komanda

[nishon:]

Komandalar mnemokodi/direktiva

[operandlar]

[;kommentariyalar]

Me1:

ADD

AX,BX

;

Assemblerda dastur tuzilishi

• Dastur - modullardan iborat bo’lishi mumkin.
• Modullar – direktivalarda e’lon qilingan bir yoki bir nechta berilganlar, ctek yoki kodlardan iborat segmentlardan tashkil topadi.
• Dasturlarda bajarilish boshlanadigan muhim modul bo’lishi kerak.
• segmentlarni e’lon qilishdan avval .MODEL direktivasi yordamida xotira modelini ko’rsatish lozim.
• Xech nima qilmaydigan dasturga misol:
• .686P Pentium 6 (Pentium II) da ximoyalangan rejim komandalari keltirilganligini bildiradi. .MODEL FLAT, STDCALL xotira modeli. .DATA dastur segmenti, unda berilganlar e’lon qilinadi. .CODE dastur asosiy qismi START: nishon. Assemblerda nishon katta rol o’ynaydi. Dasturning boshlanishini anglatadi.
• RET dasturni to’g’ri tugatilishini bildiradi END START dastur tugashi
• Bu yerda 1tagina mikroprotsessor komandasi keltirilgan. RET. U protseduradan chiqishni anglatadi. Qolgan dastur qismi translyatorga tegishli.