Aosiy vositalar guruhlari
|
Amortizatsiya normasi
|
1.
|
Engil avtomobillar, taksi, yullarda foydalaniladigan avtotraktor texnikasi, maxsus asbob-uskuna, inventar va jihozlar, kompyuterlar, periferiya qurilmalari va ma’lumotlarni qayta ishlash uskunalari
|
20 foiz
|
2.
|
Yuk avtomobillari, avtobuslar, maxsus avtomobillar va avtotirkamalar, sanoatning barcha tarmoklari, metall quyish korxonasi uchun mashinalar va uskunalar, temirchilik-presslash uskunalari, qurilish uskunalari, qishlok xo‘jalik mashinalari va uskunalari, ofis uchun mebel
|
15 foiz
|
3.
|
Temir yul, dengiz, dare va xavo transporta vositalari, kuch-kuvvat beradigan mashinalar va uskunalar: issiklik-texnika uskunalari, turbina uskunalari, elektr dvigatellari va dizel generatorlar, elektr o‘zatish va
aloka qurilmalari, truboprovodlar
|
8 foiz
|
4.
|
Binolar, inshootlar va imoratlar
|
3 foiz
|
5.
|
Boshqa guruhlarga kiritilmagan, amortizatsiya qilinadigan aktivlar
|
10 foiz
|
«Asosiy xo‘jalik faoliyatidan olingan daromad» nomli 2-son BHMSga muvofiq quyidagi shartlar bajarilganda tovarlarni sotishdan tushgan daromadlar tan olinadi (12 - band):
xo‘jalik yurituvchi subyekt tovarlarga egalik qilishning xatarlari vaafzalliklarining ancha qismini har'idorga topshirganida;
xo‘jalik yurituvchi subyekt, odatda, mulkka egalik qilish bilan bog‘liq bo‘lgandarajadagi rahbarlik davomiyligini ham, sotilgan tovarlarni nazorat qilishsamaradorligini ham saqlab qolmaganida;
daromad miqdori ishonchli darajada baholanganida;
xo‘jalik yurituvchi subyekt bitim bilan bog‘liq iqtisodiy naf olish ehtimolimavjud bo‘lganida;
bitim bilan bog‘liq qilingan yoki kutilayotgan harajatlar ishonchli darajadaaniqlanadigan bo‘lganida.Asosiy xo‘jalik faoliyatidan tushgan daromad operatsiya bilan bog‘liq bo‘lgan iqtisodiy naf xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan olingan takdirdagina tan olinadi. Daromadga kiritilgan miqdorni undirish xususidagi noaniqlik vujudga kelgan takdirda, kaytarilmagan miqdor yoki olish mumkin bulmagan miqdordagi pul dastlab tan olingan daromad miqdorining o‘zgartirilishi sifatida emas, balki harajat sifatida tan olinadi.
Korxona ishini sotish rejasining bajarilishiga qarab baholash korxona rahbarlarini mahsulot sotish va moliyaviy faoliyat masalalariga ko‘prok e’tibor berishga chakiradi hamda korxonaning bir maromda ishlashiga va yukori sifatli mahsulot ishlab chiqarishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bular esa, o‘z navbatida, korxonadagi ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligini oshirish imkonini beradi.
Haridorlar tomonidan to‘langan pul Mol yetkazib beruvchi korxonaning hisob-kitob schyotiga kelib tushadi. Mol yetkazib beruvchi tashkilotlarning tayyor mahsuloti haridorlar tomonidan shu mahsulotni tayyorlovchi korxonaning o‘zida bevosita qabul kilib olinsa yoki u mahsulot tranzit usuli bilan (ta’minot sotish tashkilotlarining ishtirokisiz) jo‘natilsa, mahsulotning haridorga topshirilishi tegishli hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi va u moliyaviy natijalarga kiritiladi.
Mehnat Kodeksiga ko'ra, yillik ta’tillar davri uchun xodimga o‘rtacha ish haqidan kam bo‘lmagan miqdorda haq to‘lash kafolatlanadi (169-modda).
Ta’til uchun haq to‘lash jamoa shartnomasida belgilangan muddatlarda, lekin ta’til boshlanmasidan oldingi oxirgi ish kunidan kechikmay amalga oshiriladi. Mazkur Kodeksning 169-moddasiga ko'ra, o‘rtacha ish haqini hisoblab chiqarish quydagicha amalga oshiriladi, xodimga tegishli bo‘lgan o‘rtacha ish haqini hisoblab chiqarish tartibi barcha hollarda (kafolatli to‘lovlarni berish, ta’til vaqti uchun haq to‘lash, vaqtincha boshqa ishga o‘tkazilganda, zararni qoplashda, majburiy progul qilinganda va boshqa hollarda ish haqi to‘lash), pensiya tayinlash uchun o‘rtacha ish haqini hisoblab chiqarishni istisno etganda, O‘zbekiston Respublikasi Hukumati tomonidan belgilanadi.
Shuningdek, ta’tillar vaqtiga haq to‘lash, ishdan bo‘shatish nafaqasini, ishsizlik nafaqasini to‘lash, shuningdek oliy ta’lim tizimida o‘qish, qayta tayyorlash va malaka oshirish davri uchun o‘rtacha oylik ish haqi birinchi yil ishlovchilarga hisoblab chiqarish kunidagi tarifikatsiya bo‘yicha belgilangan ish haqi yoki lavozim maoshidan kelib chiqqan holda ularni o‘n ikkidan birga (olti oy to‘liq ishlaganlarga oltidan birga; yetti oy to‘liq ishlaganlarga yettidan birga va hokazolar), o‘rta maxsus va hunar-texnika o‘quv yurtlari o‘qituvchilari uchun hisoblash davrida tarifakatsiya bo‘yicha belgilangan ish haqi yoki lavozim maoshidan oshgan summani o‘ndan birga oshirgan holda hisoblab chiqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |