Asosiy vositalar kirimiga doir muomalalar auditini tashkil etish

Moliyaviy hisobotning asosiy vositalar bo’limi bo’yicha ko’rsatkichlarni Bosh daftar bilan taqqoslash.

• Moliyaviy hisobotning asosiy vositalar bo’limi bo’yicha ko’rsatkichlarni Bosh daftar bilan taqqoslash.

Hisobot			Bosh daftar
№	Satr nomi	so’m.	Schyot shifri	Schyot nomi	So’m	Farqi
1						So’m	%
2	Jami asosiy vositalar yil boshiga boshlang’ich qiymati (130-satr, 3-ustun)	143261, 0	0110-0190	Schyotning hisobot yilining 01. 01. ga qoldigi	143261, 0	-	-
3	Jami asosiy vositalar yil oxiriga boshlang’ich qiymati (130-satr, 6-ustun)	149118, 0	0110-0190	Schyotning hisobot yili 31. 12 ga qoldigi	149118, 0	-	-
4	Asosiy vositalar eskirishi, yil boshiga (130-satr, 7-ustun)	17776, 0	0210-0290	Schyotning hisobot yili 01. 01. ga qoldigi	17776, 0	-	-
5	Asosiy vositalar eskirishi yil oxiriga (130-satr, 10-ustun)	26009, 0	0210-0290	Schyotning hisobot yili 31. 12 ga qoldigi	26009, 0	-	-
6	Asosiy vositalar kirimi (ishga tushirilishi) (130-satr, 4 ustun)	12730, 0	0110-0190	Schyotlarning hisobot davridagi debet oborotlari summasi	12730, 0	-	-
7	Asosiy vositalar chiqimi (130-satr, 5-ustun)	6873, 0	0110-0190	Schyotlarning hisobot davridagi debet oborotlari summasi	6873, 0	-	-

Keyinchalik Bosh daftar ma’lumotlarini sintetik va analitik hisob registrlari ko’rsatkichlari bilan solishtirish natijalari bo’yicha tekshiruv davom ettiriladi. Asosiy vositalar analitik hisobining inventar kartochkalari ma’lumotlari bilan taqqoslanadi. Auditor asosiy vositalar guruhlari bo’yicha harakat ko’rsatkichlarini inventar kartochkalar bo’yicha analitik hisob ma’lumotlari bilan mosligini tekshirishi mumkin. Auditor tekshiruvning mazkur bosqichida kuzatib chiqish amallari yordamida dastlabki hujjatlar ma’lumotlarining analitik va sintetik hisob registrlarida aks ettirilishini, Bosh daftar yozuvlarini tekshiradi. Natijada u asosiy vositalar harakatiga doir muomalalar buxgalteriya hisobi schyotlarida to’g’ri aks ettirilganligiga ishonch hosil qiladi.

• Keyinchalik Bosh daftar ma’lumotlarini sintetik va analitik hisob registrlari ko’rsatkichlari bilan solishtirish natijalari bo’yicha tekshiruv davom ettiriladi. Asosiy vositalar analitik hisobining inventar kartochkalari ma’lumotlari bilan taqqoslanadi. Auditor asosiy vositalar guruhlari bo’yicha harakat ko’rsatkichlarini inventar kartochkalar bo’yicha analitik hisob ma’lumotlari bilan mosligini tekshirishi mumkin. Auditor tekshiruvning mazkur bosqichida kuzatib chiqish amallari yordamida dastlabki hujjatlar ma’lumotlarining analitik va sintetik hisob registrlarida aks ettirilishini, Bosh daftar yozuvlarini tekshiradi. Natijada u asosiy vositalar harakatiga doir muomalalar buxgalteriya hisobi schyotlarida to’g’ri aks ettirilganligiga ishonch hosil qiladi.

4. Asosiy vositalarga eskirish hisoblashning to’g’riligini tekshirish

• Auditor asosiy vositalarga eskirish hisoblashning to’g’riligini tekshirishda o’rnatilgan har oylik eskirish hisoblash qoidalariga buxgalteriya tomonidan rioya qilinayotganligini aniqlashi lozim. Bunda tekshirish uchun asosiy vositalarga eskirish hisoblashda to’ldiriladigan 6-shakldagi hisob-kitob jadvali asos bo’lib xizmat qiladi. Auditorga xizmat qilish muddati o’tib, amortizatsiya hisoblash to’xtatilgan asosiy vositalar ob’ektlarining ro’yxati taqdim etilishi lozim. Agar korxonada tezlashtirilgan amortizatsiya hisoblash mexanizmi qo’llanilsa, ushbu holat uning hisob yuritish siyosatida ko’rsatilgan bo’lishi lozim.

Auditning ushbu blokida quyidagi ishlar amalga oshiriladi:

korxona hisob siyosatida ko’rsatilgan - asosiy vositalarga amortizatsiya hisoblash qoidalariga rioya qilinishini tekshirish;

amortizatsiya ajratmalarini asosiy vositalarning u yoki bu guruhiga olib borishning to’g’riligini tekshirish;

har oylik amortizatsiya ajratmalari summalari bo’yicha hisob-kitoblarni tekshirish;

amortizatsiya ajratmalarining hisobda o’z vaqtida va to’g’ri aks ettirilishini tekshirish.

Auditor amortizatsiya hisoblashning maxsus shartlari qo’llaniladigan asosiy vositalar ob’ektlarining ro’yxatini olishi zarur. Bularga xususan quyidagilar kiradi:

xizmat qilish muddati o’tib ketgan asosiy vositalar;

amortizatsiya hisoblanmaydigan asosiy vositalar;

konservatsiyadagi asosiy vositalar;

amortizatsiya hisoblash to’xtatilgan asosiy vositalar;

jadallashtirilgan amortizatsiya usuli qo’llanilayotgan asosiy vositalar;

noishlab chiqarishdagi asosiy vositalar;

moliyalanadigan lizing shartnomasi bo’yicha olingan asosiy vositalar.

E’tiboringiz uchun rahmat.