Asosiy qoidalari. Egiluvchi temirbeton elementlar. Kuchlanish deformatsiyalanish

---

53 
9-MA’RUZA
TЕMIRBЕTON KONSTRUKSIYALARNI HISOBLASHNING 
ASOSIY QOIDALARI. EGILUVCHI TEMIRBETON 
ELEMENTLAR. KUCHLANISH DEFORMATSIYALANISH 
HOLATINING 3 TA BOSQICHI.
 
RЕJA 
9.1.
 
Tеmirbеton konstruksiyalarni hisoblashning asosiy qoidalari. 
9.2.
 
Egiluvchi tеmirbеton elеmеntlar. 
9.3.
 
Kuchlanish deformatsiyalanish holatining 3 ta bosqichi. 
 
Tayanch so‘z va iboralar 
Тemirbeton to’sinda kuchlanish– deformatsiyalanish holatining uch bosqichi, betonning 
cho’zilishidagi mustahkamlik chegarasi R
bt
, birinchi sxema bo’yicha yemirilish, plastik sharnir, 
ikkinchi sxemabo’yicha yemirilish, 1a bosqich, siqilgan zonaning nisbiy balandligining 
chegaraviy qiymati, temirbetonli to’sin yemirilishining sxemalari va hisoblash hollari. 
 
9.1. TЕMIRBЕTONKONSTRUKSIYALARNI 
HISOBLASHNING ASOSIY QOIDALARI 
Тemirbetonning egilishdagi kuchlanish holati bosqichlari. 
Тemirbeton 
to’sin egilganda, uning kesimlaridagi eguvchi momentning qiymatiga qarab 
navbati bilan kuchlanish– deformatsiyalanish holatining uch bosqichi ro’y beradi.
I bosqichda
yuk kam bo’ladi, beton va armaturadagi kuchlanish ham shunga 
yarasha bo’lib, beton asosan elastik chegarada deformatsiyalanadi. Kuchlanishlar 
epyurasi siqilish va cho’zilish zonalarida deyarli to’g’ri chiziqli bo’ladi (9.1–rasm). 
Yukning ortishi bilan beton va armaturadagi kuchlanish ortadi, betondagi elastiklik 
va noelastiklik deformatsiyalar rivojlanadi, kuchlanishlar epyurasi biroz 
egrilashadi, to’sinning neytral o’qi siqilish zonasi tomon siljiydi. Bu