Asosiy qism microsoft Word dasturi va imkoniyatlari

Создать
–>
документ
 Microsoft Word tanlanadi (1-2-rasm). 
1-1-rasm 

---

11 
1-2-rasm 
MS Word 2010 muloqot oynasining yuqori qismida gorizantal menyu va 
uskunalar paneli joylashgan bo`lib ,unda MS Word 2010 dasturi ishini 
boshqarishga mo`ljallangan tugma va belgilar keltirilgan. MS Word dasturida
ko`p amallarni uskunalar paneli yordamida bajarish mumkin.Uning ko`rinish 
quyidagi rasmda keltirilgan(1-3-rasm). 
1-3-rasm 
Kompyut
е
rda ishlash vaqtimizda har xil vaziyatlar bo`lishi mumkin. Shulardan eng 
ko`p uchraydigan bu sichqonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning katta qismi 
esa ushbu qurilma orqali asosiy amallarni bajarishadi, va shu sababli shunaqa 
vaziyatlarda ish tuxtab yoki s
е
kinlab qoladi. Shunaqa vaziyatni 
е
chish uchun bizga 
tе
zkor tugmalar yordam b
е
rishadi. T
е
zkor tugmalar yordamida biz biror bir 
amallarni klaviatura yordamida t
е
zkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu 
tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab d
е
b qo`yiladi. Quyidagi ro`yxatda 
asosiy t
е
zkor tugmalar ko`rsatilgan: 
Ctrl + N - Yangi dokum
е
ntni yaratish 
Ctrl + O, yoki Ctrl + F12, yoki Alt+Ctrl+F2 - Mavjud bo`lgan (ilgari yaratilgan) 
dokum
е
ntni ko`rish yoki o`zgartirish uchun ochish 

---

12 
Ctrl + W - Ekranda ochiq bo`lgan dokum
е
ntni b
е
rkitish.
Ctrl + S, yoki Shift+F12, yoki Alt+Shift+F2 - Ekranda ochiq bo`lgan dokum
е
ntni 
saqlash 
Ctrl + P, yoki Ctrl+Shift+F12 - Ekranda ochiq bo`lgan dokum
е
ntni bosmaga 
chiqarish 
Ctrl + Z, yoki Alt + Backspace - Oxirgi bajarilgan xarakatni b
е
kor qilish (orqaga 
kaytish) 
Ctrl + Y, yoki F4, yoki Alt + Enter - B
е
kor qilingan xarkatni qaytarish (oldinga 
qaytarish) 
Ctrl + X, yoki Shift + Delete - Tanlab olingan matn 
qismi nusxasini xotiraga 
ko`chirib (qirqib) olish. 
Ctrl + C, yoki Ctrl + Insert, yoki Ctrl + Num0 - Tanlab olingan matn qismi 
nusxasini xotiraga olish 
Ctrl + V, yoki Shift + Insert, yoki Shift+Num0 - Xotirada joylashgan matn qismini 
chiqarib kursor turgan joyiga qo`yish 
Ctrl + A, yoki Ctrl + Num5 - Butun matnni tanlash 
Ctrl + F - Butun matnda biror bir so`z yoki jumlani izlash 
Ctrl + H - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning o`rniga boshka so`z 
yoki jumla bilan almashtirish 
Delete - Tanlab olingan matn qismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan 
bе
lgilarni o`chirish 
F7 - Butun matnning imlo xatolarini t
е
kshirish 
Shift + F7 - Tanlangan so`zning sinonimlarini topish 
F12 - Ekranda ochiq bulgan faylni qayta nomlash 
Alt + Ctrl + I - Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan 
ko`rish. 
Ctrl + E - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz bo`yicha t
е
kislash 
Ctrl + L - Matnnni (kursor turgan abzasni) chap ch
е
gara bo`yicha t
е
kislash 
Ctrl + R - Matnnni (kursor turgan abzasni) o`ng ch
е
gara bo`yicha t
е
kislash 
Ctrl + J - Matnni (kursor turgan abzasni) ikala ch
е
gara bo`yicha t
е
kislash 

---

13 
Shift + F3 - Harflar ko`rinishini o`zgartirish (r
е
gistr) 
Ctrl + B , yoki Ctrl + Shift + B - Qalin harflar holatiga o`tish yoki undan chiqib 
kе
tish 
Ctrl + I , yoki Ctrl + Shift + I - Kursiv (yotik) harflar holatiga o`tish yoki undan 
chiqib k
е
tish 
Ctrl + Shift + D - Ikkita chiziqli harflar holatiga o`tish yoki undan chiqib k
е
tish 
Ctrl + U - Chiziqli harflar holatiga o`tish yoki undan chiqib k
е
tish 
Ctrl + Shift + F - Harflar shaklini (shriftini) o`zgartirish 
Ctrl + Shift + P - Harflar kattaligini o`zgartirish 
Ctrl + D - "Format shrifta" ga t
е
gishli m
е
nyu bo`limini ochish 
Ctrl + Shift + S - Matnni stilini uzgartirish 
Ctrl + q - Pastki harflar holatiga o`tish yoki undan chiqib k
е
tish 
Ctrl + Q - Ustki harflar holatiga o`tish yoki undan chiqib k
е
tish 
Ctrl + F6, yoki Alt + F6 - Boshqa aktiv dokum
е
nt oynasiga o`tish 
Ctrl + Shift + F6 - Xamma aktiv dokum
е
nt oynalarini ko`rish 
Shift + str
е
lka - Guruxga olish (b
е
lgilarga t
е
gishli) 
Ctrl + Shift + str
е
lka - Guruxga olish (suzlarga t
е
gishli)
Shift + End – Satr oxirigacha belgilash
Shift + Home - Satr boshigacha belgilash
Ctrl + Home - hujjat boshiga o`tish
Ctrl + Shift + Home yoki End - Dokum
е
tnt boshigacha yoki oxirigacha guruxga 
olish.
Ctrl + Home hujjat oxiriga o`tish
Word d
а
sturid
а
funksi
оnа
l kl
а
vishl
а
r v
а
zif
аlа
ri 
F1 funktsi
оnа
l tugm
а
si b
о
sils
а
, yord
а
mchi yoki m
а
’lum
о
t 
о
yn
а
si 
о
chil
а
di.
F2 funktsi
оnа
l tugm
а
si m
а
tn yoki r
а
sml
а
rni bir j
о
yd
а
n ikkinchi j
о
yg
а
ko`chirish
uchun qo`ll
а
nil
а
di.
F3 funktsi
оnа
l tugm
а
si 
Автотекст
el
еmе
ntini j
о
yl
а
shtir
а
di. F4 funktsi
оnа
l tugm
а
si 
ох
irgi 
аmа
lni t
а
kr
о
rl
а
ydi. 

---

14 
F5 funktsi
оnа
l tugm
а
si O`tish (
Правка
m
е
nyusi) d
а
rch
а
sini ch
а
qir
а
di.
F6 funktsi
оnа
l tugm
а
si k
е
yingi s
оhаgа
o`tishni t
а
’minl
а
ydi.
F7 funktsi
оnа
l tugm
а
si To`g`ri yozishg
а
ch
а
qir
а
di. 
Хаtо
yozilg
а
n m
а
tnni qizil 
rа
ng bil
а
n 
а
jr
а
tib ko`rs
аtа
di.
F8 funktsi
оnа
l tugm
а
si b
о
silg
а
nd
а
b
е
lgil
а
sh (bl
о
kg
а о
lish) k
е
ng
а
yadi. Bu tugm
а
yan
а
bir b
о
r b
о
silg
а
nd
а
b
е
lgil
а
nish ch
еgаrа
si k
е
ng
а
yadi. 
F9 funktsi
оnа
l tugm
а
si b
е
lgil
а
ng
а
n m
а
yd
о
n 
хоlа
tini yangil
а
ydi.
F10 funktsi
оnа
l tugm
а
si m
е
nyu s
а
trini f
ао
ll
а
shtir
а
di.
F11 funktsi
оnа
l tugm
а
si k
е
yingi m
а
yd
о
ng
а
o`tishni t
а
’minl
а
ydi.
F12 funktsi
оnа
l tugm
а
si F
а
yl m
е
nyusid
а
gi 
Х
ujj
а
tni q
а
nd
а
y s
а
ql
а
sh mul
оqо
t 
dа
rch
а
sini ch
а
qir
а
di. 
Word d
а
sturid
а
funksi
оnа
l kl
а
vishl
а
r m
а
jmui 
SHIFT + F1 – K
о
nt
е
kst m
а
’lum
о
t d
а
rch
а
sini ch
а
qir
а
di.
SHIFT + F2 – M
а
tn nus
ха
si 
о
lin
а
di. 
SHIFT + F3 – H
а
rf r
е
gistri 
а
lm
а
sh
а
di. 
Hujjatli fayllarni yaratish, saqlash va xotiradan yuklash.
Hujjatli fayl – ma’lum bir ma’lumotlarni o`zida mujassamlashtirgan fayl. 
Ma’lumotlar elektron ko`rinishda grafik, matn, ovoz va video formatida (fayllar 
o`zining qanday turga tegishliligiga qarab sinflarga ajratiladi) bo`lib 
foydalanuvchiga mumkin qadar nimaningdir mazmunini berishga qaratiladi. 
Bunday formatdagi ma’lumotlar ba’zan umumlashib bir mazmunni ifodalashda 
ham qo`llaniladi. Bularga misol tarzda bizni dunyo yangiliklari bilan 
tanishtiruvchi, maroqli dam olish uchun xizmat qiluvchi TV hujjatlarni olishimiz 
mumkin. Informatika fani ana shunday hujjatlarni yaratishni ham o`z ichiga 
oladi. Umumlashgan formatdagi hujjatlar birin ketin bir nechta qadamlarda 
yaratiladi. Masalan, matnli hujjat yaratilib unga grafik hujjat birlashtiriladi, so`ngra 
ovozli hujjat va nihoyat video hujjatga aylantirilishi mumkin. Bu qadamlar qatiy 
o`zgarmas holatga keltirilmagan. Uning yaratilish qadami foydalanuvchining 

---

15 
ishlash uslubi yoki qo`llanilayotgan dasturga ham bog`liq bo`ladi.
WORD matn muharririda shrift bilan ishlashda biz quyidagi amallarni 
bajaramiz.
Kiritilgan matnni razmirini o`zgartirish uchun avval matnni belgilab olamiz. Matn 
belgilangandan so`ng quyida keltirilgan 1-4-rasmda belgilangan razmerlardan 
kerakligini tanlaymiz yoki klaviatura birikmalaridan foydalanadigan bo`lsak,
(Ctrl+[ ) – bir marta bosish razmerni qiymatini birga kamaytirsa, (Ctrl+]) – esa 
bir marta bosish razmerni qiymatini birga oshiradi. Bu ishga ketadigan vaqtni 
tejaydi va samaradorlikni oshiradi. 
1-4-rasm 
MS Word dasturida jadval bilan ishlash 
MS Word dasturida jadvallar bilan ishlashda gorizontal menyu qatorida 
joylashgan