Асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар

Асосий макроиқтисодий кўрсаткичлар

Режа :

• Миллий иқтисодиётни таҳлил қилишда қўлланиладиган асосий кўрсаткичлар.
• Ялпи ички маҳсулот тушунчаси ва уни ҳисоблашнинг асосий шартлари.
• ЯИМ ни ишлаб чиқариш услубида аниқлаш.
• ЯИМни харажатлар бўйича ҳисоблаш.
• ЯИМ ни даромадлар бўйича ҳисоблаш.
• Миллий ҳисобчилик тизимидаги бошқа кўрсаткичлар ва улар ўртасидаги нисбат.
• Номинал ва реал ЯИМ.
• Асосий макроиқтисодий айниятлар.

Миллий иқтисодиёт (National economy) деганда, тарихан ягона ҳудуд доирасида таркиб топган маълум бир мамлакат халқ хўжалиги тармоқларининг ўзаро бирлиги, уларнинг ўзаро меҳнат тақсимоти ва ягона мақсад йўлида жипслашуви тушунилади.
Миллий иқтисодиёт ягона хўжалик тизими сифатида унинг ўзига хос бўлган муносабатлар, бошқарув тизими ва инфрату-зилмаси, қонунчилиги бўлган мустақил давлатчиликни англатади. Миллий хўжаликни иқтисодиётнинг давлат, хусусий ва хорижий секторлари шакллантиради.

Миллий иқтисодиёт ривожланишини белгилаб берувчи омиллар

Миллий иқтисодиёт жаҳон иқтисодий тизимининг бир бўлаги ҳисобланиб, унинг ривожланиши жаҳон иқтисодиёти ривожи билан узвий боғлиқдир.
Миллий иқтисодиёт ривожланишига таъсир этувчи омилларни икки гуруҳга ажратиш мумкин:
 ташқи омиллар;
 ички омиллар.
Миллий иқтисодиёт ривожланишини белгилаб берувчи омиллар
Ташқи омиллар
Сиёсий
- дипломатик алоқалар;
- иқтисодий иттифоқлар;
- эмбарго;
- қулай муҳит;
- сиёсий барқарорлик.
Иқтисодий
- халқаро меҳнат тақсимоти;
- импорт ўрнини босувчи маҳсулотларни ишлаб чиқариш;
- қулай инвестиция муҳити ва бошқалар.
Демографик
-иш кучи миграцияси.
Маданий
- оммавий маданиятнинг кириб келиши;
- маданий соҳага тегишли маҳсулотлар импортининг ортиши
Ички омиллар
-табиий ресурслар;
-аҳолининг саводхонлик даражаси;
-илмий-техник ютуқлар;
-бозор муносабатларининг ривожланиш даражаси;
-давлат ижтимоий-иқтисодий сиёсатининг натижалари;
-туғилиш ва ўлим даражаси ва бошқалар.

Миллий иқтисодиётни таҳлил қилишда қўлланиладиган кўрсаткичлар