Asos va qo’shimchalar imlosi to’g’ri berilgan qatorni belgilang
{~tok-tokga, barg-bargga, tog’-toqqa
=qishloq-qishloqqa, yo’lak-yo’lakka, bog’-bog’ga
~bug’-buqqa, pedagog-pedagogga, bog’-boqqa
~to’g’ri javob yo’q}
Arava gupchagi, radioning qulog‘i, samolyotning parragi, shamol tegirmon kabi terminlar qaysi usulda yasalgan?
{~morfologik
~semantik
=sintaktik
~bu so’zlar termin emas}
Aniq nutq yaratishda so`zlovchidan nimalar talab qiladi?
{=tilning sinonimik imkoniyatlarini bilish va sinonimik qatorlardan kerakli variantni ajratib nutqda qo`llash
~umumxalq yozuv me’yorlariga tayanadi
~to’g’ri javob yo’q
~dialekt va shevalardan foydalana bilish qobiliyatiga ega bo’lishlik}
Adabiy til me’yorlariga amal qilishlik deganda nima tushuniladi?
{~parazit so’zlardan foydalanmaslik
~nutqning ta’sirchan bo’lishi
=talaffuz,morfologik,sintaktik imloviy va lug’aviy me’yorlarga amal qilish
~dialektal so’zlardan mohirona foydalanish}
Ariza, bayonnoma, dalolatnoma, ishonchnoma, tavsifnoma kabi hujjatlar mavzu va qo’llanish doirasiga ko’ra qaysi guruhga kiradi?
{=Ma’lumot-axborot hujjatlari
~xizmat yozishmalari
~farmoyish hujjatlari
~tashkiliy hujjatlar}
Annotatsiya ikkita majburiy qismlardan iborat bo’ladi. Ular :
{=1. Birlamchi manbaning mazmuniy tavfsifi, muallifning maqsadi.
2. Annotatsiyada berilayotgan matnning muallifi (adresat) haqida ma’lumot.
~1. birlamchi matnning kompozitsiyasi, tuzilishi to’g’risida ma’lumot
2. birlamchi manbaga keltirilgan illustratsiya materiallari.
~a va b javoblar
~ preambula, tezisning asosiy mazmuni, yakunlovchi tezis}
«Agar odam ozgina bo`lsa ham o`zini anglasa, demak, o`z-o`ziga ko`rsatmalar bera oladi»,-deb aytilgan fikrlar muallifini toping
{~S. L.Gubinshteyn
~Kushinskiy
~Aristotel
= T. Shibuta}
Adabiy me’yor nima?
{=jamiyat a’zolari tomonidan qabul qilingan, ma’qullangan va ularga tushunarli bo’lgan til birliklarining nutq jarayonida qo’llanish holati va imkoniyatidir
~jamiyat taraqqiyoti bilan baravar holda til va nutqdagi me’yoriy holatlarni o’rganish, tahlil qilishga ham ehtiyoj kuchayib borgan va bu muammolarni hal qilishda xalqning maishiy, ma’naviy-ma’rifiy turmushi, ijtimoiy-falsafiy va estetik dunyoqarashi, urf-odatlari singari qator omillar e’tiborga olinishi
~to’g’ri javob yo’q
~nutqning to`g`riligi uning adabiy tili me’yorlariga muvofiq kelishidir}
Adabiy tilning yozma shakldagi orfografik qoidalari qaysi qonuniy hujjatda belgilangan?
{=1995-yil 24-avgust,339-son.”O’zbek tilining asosiy imlo qoidalari”
~O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi
~Imlo lug’atida
~izohli lug’atda}
Buyruq, ko’rsatmalar qaysi hujjatlar guruhiga kiradi?
{=farmoyish hujjatlari guruhiga
~ma’lumot-axborot hujjatlariga
~xizmat yozishmalariga
~tashkiliy hujjatlar guruhiga}
Buyruq nima?
{=rahbarning biror ishni bajarish haqidagi farmoyishi
~boshqaruvga doir huquqiy hujjat; konstitutsiyaviy huquqda davlat boshlig’i va ijro etuvchi hokimiyat organlari tomonidan vakolatlari doirasida chiqariladi
~to’g’ri javob yo’q
~qonun yoki boshqa mе'yoriy hujjatlarni tushuntirish maqsadida
chiqariladigan huquqiy hujjatdir}
Biror narsa, belgi yoki harakatning nomi o‘zaro o‘xshashligi bo‘lgan boshqa narsa, belgi yoki harakatga ko‘chishi bu….. Masalan: tog’ etagidagi suruvda uning Jayroni ham o’tlab yurardi.
{~monosemiya
=metafora
~metonimiya
~polisemiya}
Biror asardan soʻzma-soʻz olingan parcha ilmiy tadqiqot ishida
{~perefraza deyiladi
=sitata
~xulosa
~havola}
“Bir soatlik tafakkur bir yillik toatdan afzal” degan fikr kimning qaysi asarida berilgan?
{~Alisher Navoiy “Hayrat –ul abror” asarida
= Oybek “Navoiy”romanida
~Yusuf Xos Hojib “Qutadg’u bilig”
~to’g’ri javob yo’q}
Dastlabki yozuvlardan biri bo’lgan piktografik yozuv bu….
{=rasmlar orqali ifodalangan,unda har bir rasm (yoki narsa) biror ma’no ifodalagan (quyosh — kunduzni, oy —tunni, toshbaqa — baxtni kabi).
~Bu xil yozuvda har bir yoki bir guruh tushuncha uchun bir xil ramziy simvolik shakl olinadi.
~harflar orqali ifodalangan
~irograflar bilan ifodalangan yozuv}
Doira, markaz, nisbat, isbot, san`at kabi terminlar qaysi tildan o’zlashgan?
{~bu terminlar sof o’zbekcha
~fors – tojik tilidan
~rus tilidan
=arab tilidan}
Ensiklopedik lug’atga berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang
{~bunday lug’atda so’zning etimologik jihatdan kelib chiqishi o’rganiladi
=texnika va madaniyatning barcha sohalariga oid tushunchalar izohlanadi. Ularda tabiat hodisalari , ijtimoiy hayotdagi voqealar, mashhur kishilar chiqishining ko’rsatish bilan chegaralaniladi.
~so’z odatda, rasmlar, karta va sxemalar bilan tushuntiriladi
~to’g’ri javob berilmagan}
Eski Turkiston xalqlari tarixida Movarounnahrda qollanilgan yozuvlarni sanang.
{~Slavyan yozuvi,fors-tojik ,arab yozuvlari
~Diniy mazmundagi asarlar braxma yoki moniy yozuvida, rasmiy hujjatlar uyg‘ur yoki sug‘d yozuvida yozilgan.
=run, uyg‘ur, sug‘d, moniy va braxma (braxmon) yozuvlari.
~kirill yozuvi}
Grafika tilshunoslikning qanday bo’limi?
{~So’z va uning ma’no xususiyatlarini o’rganadi
~nutq tovushlarini o’rganadi
=yozuv va uning shakllarini o’rganadi.
~to’g’ri javob yo’q}
Hol-ahvol, xabar-axbor,ruh-arvoh, xulq-axloq,she’r-ash’or..kabi so’zlar o’zbek tiliga qaysi tildan o’zlashgan?
{~rus tili
~bu so’zlar sof o’zbekcha
=arab tilidan
~fors tilidan}
Havola tushunchasini yorituvchi javobni belgilang
{~to’g’ri javob yo’q
~foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
=qandaydir faktlar, material qayerdan olinganligi ko‘rsatish
~mavzuga mos sitata}
Kasbiy nutqda nima asosiy o`rinni egallaydi?
{~sinonimlardan to’g’ri foydalanish
~omonimlardan to’g’ri foydalanish
~antonimlardan samarali foydalanish
=atamalar va mutaxassislikka oid leksika }
Ko`chma ma’noli so`zlarni o`rinli qo`llash….
{~nutq mantiqiyligini oshiradi
~nutqda aniqlikka erishiladi
=nutq ta’sirchanligini ko’rsatadi
~to’g’ri javob yo’q}
Kommunikatsiya nima?
{=o‘zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni
~ikki kishining nutqi
~telefondagi muloqot ko’rinishlaridan biri
~barcha javoblar to’g’ri}
Kompyuterchi, tennischi, paynetxona, kompyuterxona kabi so’zlar qaysi tilga mansub?
{=O’zbek
~xalqaro so’zlar
~rus tili
~ingliz tili}
Leksikografiya qanday fan?
{~tildagi iboralarni o’rganuvchi fan
=Leksikografiya - lug’atshunoslik, ya’ni so’zlarni lug’atlarda o’rganuvchi fan
~sheva va lahja so’zlarini o’rganuvchi fan
~ a va c javoblar to’g’ri}
Leksikologiyaga berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang.
{=tilshunoslikning til lug’at tarkibi,ya’ni muayyan bir tilning leksikasini o’rganuvchi bo’limi.Uning asosiy muammolaridan biri so’zning mustaqil til birligi sifatida mavjudligi masalasidir.
~so’z va uning kelib chiqish masalalarini o’rganadi.
~tilshunoslikning iboralar va ularning ma’nolarini o’rganuvchi bo’limi
~matn bilan ishlashni o’rganadi}
Lingvistik lug’atlarga mos ta’rifni belgilang
{~texnik va madaniyatning barcha sohalariga oid tushunchalar izohlanadi.
~ bunday lug’atlar tushuncha lug’ati deb ham yuritiladi. Bunday lug’atlarda odatda , rasmlar , karta va sxemalar ham keltiriladi.
=lingvistik lug’atlarda lug’at boyligi aks ettiriladi . Bunday lig’atlar asosiy maqsad leksema va frazeomalarning semantik mazmunini tavsiflashdir .
~ to’g’ri javob yo’q}
Leksika nima?
{=lеksika – tildagi so`zlarning yig`indisi, majmuidir. U biror shеva yoki lahjaning, ma'lum bir kasb-hunar, sohaning lug`at tarkibini ifodalash uchun ham ishlatiladi
~maxsus soha termilari
~u til birligi hisoblanadi
~b va d javoblar to’g’ri}
Leksikografiyaga berilgan to’g’ri ta’rifni toping
{~Leksikografiya - xalqaro so’z bo’lib, lexicon – so’z, grapho - yozaman, ya’ni so’zni izohlash, ifodalash ma’nosini beradi.
~Leksikografiya - lotin tilidan olingan bo’lib, lexicon – so’z, grapho - yozaman, ya’ni so’zni to’g’ri yozish ma’nosini beradi.
=Leksikografiya - grek tilidan olingan bo’lib, lexicon – so’z, grapho - yozaman, ya’ni so’zni izohlash, ifodalash ma’nosini beradi.
~to’g’ri javob yo’q}
Adabiy nutq uslublari to’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang
{~badiiy – publitsistik uslub
~rasmiy, ilmiy uslub
=so‘zlashuv uslub, badiiy uslub, rasmiy-idoraviy uslub, publitsistik uslub, ilmiy uslub
~nutq uslublari asosan og’zaki va badiiy uslubga bo’linadi}
Rasmiy - idoraviy uslub bu....
{=adabiy tilning yozma shakliga xos bo‘lib, muayyan nutqiy qolip, qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bo‘lgan nutq uslubi
~ilmiy uslublardan biri hisoblanadi
~adabiy tilning tashkiliy hujjatlar yuritadigan uslubi
~to’g’ri javob berilmagan}
Bu janr matnlarida mazmun tuzilishi komponentlari ajratiladi: mavzu (sarlavha), kirish, asosiy qism, yakuniy qism (xulosa). Ushbu fikr….
{~badiiy uslubga tegishli
=ilmiy uslubga oid
~so’zlashuv uslubiga oid
~rasmiy-idoraviy uslubga xos}
Guvohnoma, yo‘riqnoma, nizom, shartnomalar qaysi uslubga xos?
{~badiiy uslubga tegishli
~ilmiy uslubga oid
~so’zlashuv uslubiga oid
=rasmiy-idoraviy uslubga xos}
Badiiy nutq uslubi nima?
{=Bu uslubida til obraz, xarakter va manzaralar yaratish vositasi bo’lib xizmat qiladi.
~badiiy nutq o’zining maxsus qolipga egaligi bilan bilan adabiy tilning boshqa funksional uslublaridan ajralib turadi
~bu uslubda maqolalar, intervyular yozilib, u hamma uchun birdek shaklga ega
~to’g’ri javob berilmagan}
Quyidagi misra qaysi uslubga tegishli:
Aningdek tepdin sakrab ushoq tosh,
Ki hozir bir yog’ochdin qochirib bosh.
{~rasmiy – idoraviy uslub
~publitsistik uslub
~bu misra , uslublarga tegishli emas
=badiiy uslub}
Davlat arboblari o‘rtasidagi diplomatik munosabatlarda, idora, korxona, muassasalarning ish yuritish jarayonlarida, shaxslarning ariza, tilxat, ishonch qog‘ozi singari ish yuritish qog‘ozlarida qo‘llaniladigan uslub…
{~publitsistik uslub
~ilmiy – ommabop uslub
~badiiy uslub
=rasmiy-idoraviy uslub}
Bu uslubning muhim xususiyati axborot berish va ta’sir qilish bo‘lib, soddalik, tushunarlilik, ta‘sirchanlik, adabiy til me’yorlariga qat’iy amal qilishdir.
Fikr qaysi uslub qoidasini ko’rsatyapti
{=publitsistik uslub
~ilmiy – ommabop uslub
~badiiy uslub
~rasmiy-idoraviy uslub}
Do'stlik — qalb quvonchi. Va nihoyat, do‘stga sadoqat chin insoniy fazilatdir. Bunga muyassar bo'lgan kishilar esa eng baxtli kishilar sanaladilar. Ushbu parcha qaysi uslub xususiyatini o’zida aks ettirgan?
{~publitsistik uslub
~ilmiy – ommabop uslub
=badiiy uslub
~rasmiy-idoraviy uslub}
So`z va iboralar birgalikda tilning lug`aviy birliklarini tashkil etadi. So`z – lеksik birlik, ibora esa….
{=ma’nosi bir so’zga teng fraziologik birlik
~ibora –maqol
~chet qatlamdan o’zlashgan fraziologik birlik
~ a ba b javoblar to’g’ri}
Shartnoma, omonatnoma, so‘rovnoma, boylik, rentabellik, kabi terminlar qanday hosil qilingan?
{~semantik- sintaktik usulda
=xilma-xil affikslar ishtirokida hosil qilingan
~grammatikn usulda
~bu so’zlar soha terminlarin emas }
Iqtisodiy terminlar tizimida qo‘llanib kelinayotgan: davlat, maosh, mabla, daromad, manfaat kabi terminlar qaysi tildan o’zlashgan?
{~fors tilidan
~turkiy tildan
=arab tilidan
~to’g’ri javob yo’q}
O’zbek ilmiy – texnikaviy terminlar tizimida ruscha – inglizcha qatlamdan kirib kelgan so’zlarni belgilang
{=bank, balans, biznes, veksel`, valyuta, debitor, demping, dotatsiya, diller, kredit
~befoyda, merosxo‘r, sudxo‘r, kirim, chiqim, bitim, tejamkorlik, aktsiyadorlik.
~haq, bitim, pay, garov, dallol, pul, so‘m, sug’urta
~inglizcha – ruscha so’zlar ilmiy –texnikaviy terminlar tizimida yo’q}
Boshqa sohalarda qo‘llanadigan terminlarning iqtisodiy terminlar sifatida ishlatilishi to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang:
{=taklif, sohibkor, o‘sim, qoldiq, daraja, palata, kadrli, yetakchi, yig’im, qaydnoma
~oqsil, g’uncha, miqdor, kattalik, noto’g’ri kasr, to’qson, nomеrlash, proyеksiya
~Omеga tumanligi, kurtak, gеrbariy, yulduzsimon yadro
~to’g’ri javob yo’q}
Albom, anketa, avgust, avtomobil so’zlari etimologik jihatdan qaysi tildan o’zlashgan?
{~rus
=lotin
~fransuz
~ingliz}
Etimologik jihatdan yunon tilidan o’zlashgan terminlar qaysi qatorda berilgan?
{=antibiotik, atmosfеra, alfavit, amfitеatr, antonim
~barcha javoblar to’g’ri
~yulduzsimon yadro, kallak, gallasimoplar, nеktar, moslashuv
~ayiq, vaqt, absolyut vaqt, nеgiz, bo’luvchi, yopiq}
O’zbek tili qaysi tillar oilasiga mansub?
{~hind – yevropa tillari
~slavyan tillari
~osiyo tillari
=turkiy tillar}
Stol, stul, mashina, samovar, choynak kabi so’zlar o’zbek tiliga qaysi tildan kirib kelgan?
{~bu so’zlar sof o’zbekcha
~lotin tilidan
=rus tilidan
~belarus tilidan}
Tovushning havodagi tezligini aniqlang
{=33 m/sekundga
~1500 m/sekund
~6000 m/sekund
~tovushning havodagi tezligini aniqlab bo’lmaydi}
Har bir fan sohasining o‘ziga xos atamalariga tayanuvchi, fikrni aniq va mantiqiy izchil shaklda bayon qiluvchi uslub…..
{~rasmiy – idoraviy uslub
=ilmiy uslub
~publitsistik uslub
~badiiy uslub}
Annotatsiya nima ?
{~ilmiy uslubga xos maqola
=ilmiy maqolaning qisqacha ta'rifi
~adabiy tanqid janri; yangi badiiy, ilmiy yoki ilmiy ommabop asar taxlili
~to’g’ri javob yo’q}
Ilmiy maqolalar turlari qaysilar
{=amperik , ilmiy – nazariy , ko’rib chiqish
~ilmiy maqola va ommapob maqola
~to’g’ri javob yo’q
~mavzu bo’yicha tadqiqot,xulosa}
Ichki taqrizning o’ziga xos xususiyatini ko’rsating.
{~keng kitobxonlar ommasiga mo’ljallangan
=bu taqriz matbuotda e‘lon qilinmaydi
~keng kitobxonlar ommasini yangi asarlardan ogoh qiladi, zarurini tanlab olishga ko‘maklashadi
~to’g’ri javob yo’q}
O’zbek tiliga davlat tili maqomi 1-marta qachon berilgan?
{=1989-yil
~1991-yil
~1995-yil
~1990-yil}
.Ilmiy tadqiqotning tarkibiy qismlariтш sanang
{~kirish, asosiy qism, xulosa, adabiyotlar, perefraza, abzats
~havola, iqtibos, sitata, abzats
= kirish, asosiy qism, xulosa, adabiyotlar, perefraza
~kirish, asosiy qism, xulosa, perefraza (havola, iqtibos, sitata, abzats)}
“Nomzodlik dissertatsiyasida 3 yoki 4 bob, doktorlik ishida esa 4 va undan ortiq bob bo‘lishi mumkin. Har bir bob 2 va undan ortiq paragrafga ega, hajm jihatdan bir xil bo‘lishi maqsadga muvofiq”.Imiy tadqiqotning qaysi qismi haqida fikr yuritildi?
{~kirish
=asosiy qism
~xulosa
~adabiyotlar}
Keltirilgan javoblarning qaysi biri iqtibosga xos?
{=agar muallif fikriga zarar yetmasa, unda orfografiya va punktuatsiyani oʻzlashtirish, soʻz (soʻzlar)ni tushirib qoldirish mumkin (bunda koʻp nuqta bilan belgi qoʻyiladi).
~unda ish natijalari asosida kelgusidagi tadqiqotlar istiqbolini ko‘rsatib o‘tish, shu sababli yangi vazifalarni belgilash, yangi g‘oyalarni rivojlantirish yo‘llarini ta’kidlab o‘tish mumkin.
~ Bu qism hajm jihatdan eng kichkina bo‘lgani bilan alohida ahamiyatga ega, chunki aynan shu qismda ilmiy ishingizning yakuniy natijalari tugallangan, mantiqan mukammal shaklda ilmiy hamjamiyat e’tiboriga taqdim etasiz.
~to’g’ri javob yo’q}
Ilmiy tadqiqot nima?
{=yangi bilimlarni ishlab chiqish jarayoni, bilish faoliyati turlaridan biri. Unga obʼyektivlik, ishonchlilik, aniklik xos
~ bayon qilinayotgan fikrni ishonchli fikr bilan quvvatlash, muayyan fikrni tanqid qilish uchun hamda muhim faktik material — misol sifatida qoʻllaniladi.
~unda material qaerdan olinganligi ko‘rsatiladi
~ bu nafaqat erishilgan natijalar yig‘indisi, balki o‘ziga xos sintez,ishingizning alohida va yig‘ma yakuni hamdir}
Mavzuning dolzarbligi, maqsadi, mazmuni, tadqiqot ob’yekti va predmeti, tadqiqot metodi, nazariy va amaliy ahamiyati haqida ilmiy ishning qaysi qismida ko’rsatiladi?
{~asosiy qismda
=kirish qismida
~xulosada
~adabiyotlar ro’yhatida}
Magnitli doska, tirkama plug, halqasimon zichlagich kabi sohaviy terminlar sintaktik shaklga ko’ra:
{~ot + ot
=nisbiy sifat + ot
~sifat + sifat
~ot + sifat}
Morfologik usulda hosil qilingan terminlarni belgilang
{~moy juvoz, temir qopqoq, metafora
=burq’ilash, vagoncha, aniqlovchi, to‘ldiruvchi
~kompyuterchi, kitobxon, isbot, san’at
~samolyot borti, bug‘ mashina, shamol tegirmon}
M.Qoshg’ariyning leksikografiya tarixida nodir manba hisoblangan asarini ko’rsating
{=“Devonu lug’atit turk” asari
~’’Hibat – ul haqoyiq’’
~’’Mahbub – ul qulub’’
~Qoshg’ariyning asari leksikografiya sohasiga taalluqli emas}
Matn nima?
{~matn bir necha gaplardan tuzilgan nutqiy birlikdir
= Mazmun va grammatik jihatdan bog‘langan , bir mavzuni ifodalovchi gaplar tizimi
~turli mavzuda bo’lgan gaplar ketma-ketligi
~ grammatik jihatdan bog‘langan , bir nechta gaplar matnni hosil qiladi }
Maqolaga munosib ta’rif qatorini belgilang
{=maqola arabcha so`zdan olingan bo`lib, nutq, kichik asar ma’nolarini bildiradi
~maqola o’zbekcha so’z bo’lib matbuotda yoritish uchu mo’ljallangan
~maqola maxsus soha kishilarigina tushunadigan nutq yotadi
~maqola faqat ilmiy tekshiruv ishlariga asoslanadi}
Monosemiya hodisasi ……
{=tildagi so’zning bir ma’nolilik hodisasi
~ma’no ko’chish usulidan biri
~so’zning bir necha ma’noda qo’llanishi
~so’zning asl ma’nosi}
Maqola tarkibiy qismlarini ko’rsating
{~sarlavha,reja,mavzu,xulosa
=kirish , asosiy qism, xulosa
~mavzu , reja , asosiy qism
~asosiy qism va xulosa}
Maqolalar mavzusiga ko`ra qanday guruhlanadi?
{~ilmiy maqola, ommabop maqola
~adabiyv – tanqidiy, ilmiy – ommabop
~to’g’ri javob berilmagan
=ijtimoiy-siyosiy, ilmiy-ommabop yoxud, adabiy-tanqidiy }
Maqola sarlavhasiga qo’yilgan talablar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni belgilang
{~maqolaga sarlavha qo’ymaslik ham mumkin
=sarlavhasi qisqa, lekin eʼtiborni jalb qiladigan va, albatta, maqolaning bosh mavzusini yoritib beradigan bo'lishi lozim
~sarlavhada muallif haqida qisqacha maʼlumot ko’rsatiladi
~sarlavhada so’zlar soni cheklanmagan bo’ladi}
Muloqot jarayonida o`zaro bir-birini idrok qilish orqali tushunish bu muloqotning……
{= pertseptiv jihati
~kommunikativ jihati
~interaktiv jihati
~bunday jihati yo’q}
Muloqot nima?
{~ ikki yoki undan ortiq kishilarning nutqi
=ikki yoki undan ortiq kishilarning afektiv baholovchi xarakterda va bilish bo`yicha ma’lumot almashishdan iborat bo`lgan o`zaro ta’sir etish
~muloqot shunday nutqki, u ta'sirga ega bo'lishi kerak
~barcha javoblar to'g'ri}
Mobil telefon uskunalari oʻrtasida qisqa xabarlarni almashinuviga imkon yaratuvchi protokol muloqoti bu…
{~videokonferensiya
~telekonferensiya
=SMS
~barcha javoblar to’g’ri}
Muloqot texnikasi haqida bildirilgan to’g’ri fikrni belgilang
{~tugʻma iste’dod yoki nasldan naslga o‘tuvchi xususiyat.
= izlanish, ijodiy mehnat mahsulidir
~ hamma uchun standart, ya’ni bir qolipdagi ish usuli
~barcha javoblar to’g’ri}
Muloqot texnikasining asosini ………….tashkil etadi
{=tinglovchi e’tiborini boshqara bilish, mehnat va san’at.
~ovoz va nutq tempi
~muloqot madaniyati
~barcha javoblar to’g’ri}
Muloqot texnikasining tarkibiy qismlariga nimalar kiradi?
{=muloqot madaniyati, mimik pantomima, hissiy holat
~ savodli gapirish, oʽz nutqini chiroyli va tushunarli, ta’sirchan qilib bayon etish
~nutq tempi, muloqot madaniyati
~to’g’ri javob yo’q}
«Muloqot bu shunday ne’matki, u orqali inson lazzatlanadi” Ushbu fikr muallifini toping
{~S.Ayniy
=Antuan Sent Ekzyuperi
~Lev Tolstoy
~A.S.Pushkin}
Matal, ertak, hikoya, roman matnlari tarkibiy jihatdan qanday matn hisoblanadi?
{=murakkab matnlar
~sodda matnlar
~ilmiy matnlar
~rasmiy-idoraviy matnlar}
Matn so’zining ma’nosini belgilang
{~matn arabcha so’z bo’lib, gaplar tizimi degan ma’no bildiradi
~matn sof o’zbekcha so’z bo’lib, mazmun jihatdan birlashishni anglatadi
=matn (arabcha–yelka) nutqning yozuvdagi ifodasini bildiradi
~a va c javoblar to’g’ri}
Muayyan soha bilan chegaralangan tushunchalarni ifodalaydigan nominativ birliklardir: gulkosa, shona (botanikada); to‘rtburchak, kvadrat (geometriyada); ega, kesim (tilshunoslikda); qofiya, turoq, vazn (adabiyotshunoslikda) qanday lug’atlarda beriladi?
{~lingvistik lug’atlarda
~umumiy lug’atlarda
~matematik lug’atlarda
=sohaviy lug’atlarda}
Mutaxassis nutqiga xos xususiyatlar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni belgilang
{=ilmiylik, to‘g‘rilik, aniqlik, mantiqiylik, soflik
~mutaxassis nutqi ilmiy va aniq bo’lishi kerak
~mutaxassis nutqi ravon va so’zlashuv nutqidan farq qilishi kerak
~dialektga xos so’zlarni ham qo’llash mumkin}
Mavzu dolzarbligini asoslash kirish qismida qancha hajm egallaydi?
{~3-4 sahifadan oshmasligi kerak
~bir bet bo’ladi
=1-2 sahifasidan ortiq joy egallamasligi kerak
~to’g’ri javob b va c}
Muloqotning interaktiv jihati bu….
{= muloqot ishtirokchilarining muloqatda nafaqat bilim va g`oyalar balki harakatlar bo`yicha ham o`zaro ta’sirini tashkil etishdan iborat.
~muloqot jarayonida o`zaro bir-birini idrok qilish orqali tushunishdir
~muloqotning birgalikdagi harakat ehtiyojlaridan kelib chiqadigan alokasi}
Nutqning sofligi nima?
{=g`ayri adabiy til unsurlaridan holi bo`lgan nutq
~jargon va argolar;
~vulgarizmlar mavjud nutq
~parazit so`zlar qo’llanilgan nutq}
Nutqning faoliyat ko’rinishlari qaysilar?
{~yozma va adabiy nutq
= og’zaki va yozma shaklda
~oddiy va adabiy so’zlashuv nutqi
~to’g’ri javob yo’q}
Noverbal kommunikatsiyaga nima?
{=jestlar (qo`l harakatlari), mimika (yuz harakatlari) va pontomimika (qo`l - oyoq, tana harakatlari)dan iborat muloqot
~kundalik muloqot jarayonida so`zlarni yozma shaklda ifodalab muloqotga kirishish
~kommunikatsiyada inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo`llanilishi
~barcha javoblar to’g’ri}
Nutqning mantiqiyligi nima?
{=yaxlit bir tizim asosida tuzilgan, fikrlar rivoji izchil bo`lgan, har bir so`z, ibora maqsadga muvofiq ravishda ishlatiladigan nutqqa aytiladi
~ mavjudlik narsalar, hodisalar orqali nutqda aniq aks etgan bo`lsa, bunday nutqda bo’ladi
~ tilning sinonimik imkoniyatlarini bilish va sinonimik qatorlardan kerakli variantni ajratib nutqda qo`llash;
~to’g’ri javob yo’q}
}
Nutq faoliyati nima?
{=odam tomonidan ijtimoiy-tarixiy tajribani o‘zlashtirish va avlodlarga berish yoki kommunikatsiya o‘rnatish, o‘z harakatlarini rejalashtirish maqsadida tildan foydalanish jarayonidir
~muloqot ishtirokchilarining har biri muhim bo‘lgan muammoni hal etish vaqtida ular o‘rtasida vujudga kelgan qarama-qarshilik va kurashning keskin jadallashuvi
~a va b javoblar to’g’ri
~ Inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo‘llanilishi}
Nutq birliklarini sanang:
{~Morgema,fonema,leksema
~Tovush va harf
=Tovush ,harf,so’z,so’z birikmasi,gap
~to’g’ri javob yo’q}
Oddiy so’zlashuv nutqida so’zlovchi…..
{~adabiy til me’yorlariga qat’iy amal qiladi.
~tilning imloviy,punktuasion,uslubiy qonun-qoidalariga rioya qiladi.
=sheva va noadabiy qatlam so’zlarini qo’llashi mumkin.
~to’g’ri javob yo’q}
Olimlar muloqotni qanday bosqichlarga bo’lib o’rganadilar?
{~kommunikativ,interaktiv,pertseptiv
~barcha javoblar to’g’ri
=inson o’z-o’zi bilan, o’zgalar bilan,avlodlar bilan muloqoti
~verbal va noverbal muloqot
Orfografiya qanday masalalarni o’rganadi?
{~yozuv va uning shakllarini
=Orfografiya (grek. orphos - «to'g'ri» + grapho - «yozaman») yozuv sistemasining ikkinchi komponenti bo'lib, u to'g'ri yozish me’yorlarini belgilaydigan qoidalar tizimidan tarkib topadi.
~To’g’ri talaffuz qoidalarini
~lug’at bilan ishlashni}
Publitsistik matn deganda nimani tushunasiz ?
{~televideniya va radiodagi intervyu matnlari
~Ilmiy , fan kitoblarida berilgan ma’lumot matnlari
~to’g’ri javob yo’q
=u xabar, maqola , taqriz , intervyu , reportaj kabilarda namoyon bo`ladi}
Qo’sh unlilar to’g’ri yozilgan qatorni belgilang
{~mutoola,muomala
=mutolaa, taassurot
~muddao,mudoofa
~to’g’ri javob yo’q}
Qolipli hujjatlarga xos xususiyatlar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni belgilang
{=hujjat yuboriladigan tashkilot yoki shaxs (lavozimi bilan) qog'ozning o’ng burchagiga o‘z munosabatini bildiradi
~hujjat matnidan so'ng xat oxirida sana va hujjat egasining imzosi va ismi, otasining ismi, familiyasi berilishi ixtiyoriy
~to’g’ri javob yo’q
~unda muallifning ijodiy qobiliyati ko’rinib turadi}
Qonun yoki boshqa mе'yoriy hujjatlarni tushuntirish maqsadida
chiqariladigan huquqiy hujjat-
{~guvohnoma
~buyruq,farmoyish
~taklifnoma, telegramma, xatlar
=yo’riqnoma}
Qolipli hujjatlarga qaysi hujjatlar kiradi?
{=xizmat safari guvohnomasi, shaxsiy varaqalar
~ tushuntirish xati, e’lon
~tavsifnoma, nizom
~telegramma, xatlar}
Qaysi qatorda bo’g’in ko’chirish qoidasiga amal qilinmagan?
{=man-fa-at, taj-al-li, mu-no-jot
~bad-xulq, na-ti-ja, ta-as-su-rot
~mo’’-ta-bar, mu-qad-das, va’-da
~to’g’ri javob yo’q}
Qaysi qatorda til tushunchasiga to’g’ri ta’rif berilgan
{=Til – aloqa quroli. Til muayyan bir tilda so’zlovchilar uchun umumiy bo’ladi. Til me’yorlaridan kelib chiqib, barchaga bir xil talab qo’yiladi.
~Til – aloqa quroli va aloqa jarayonini amalga oshiruvchi vosita, aloqa shaklidir.
~Tilning umri uni yaratgan xalqning o’zidek uzoq tarixga ega. Uning umri alohida bir shaxs umri bilan teng. . Til me’yorlaridan kelib chiqib, barchaga bir xil talab qo’yiladi.
~to'g'ri javob yo'q}
Sinekdoxa nima?
{~narsa yoki hodisalarning makon va zamonda o‘zaro bog‘liqligi, doimiy aloqadorligi asosida birining nomi ikkinchisiga ko‘chishidir.
=narsa va hodisaning nomi bilan uning qismini atash yoki qismining nomi bilan shu qism mansub bo‘lgan butunni atash orqali yangi ma’no hosil qilish usulidir.
~narsa va hodisalarning bajaradigan vazifasidagi birlik, o‘xshashlik asosida nom ko‘chishidir.
~to’g’ri javob yo’q}
Sodda tarkibli matn haqida berilgan to‘ g‘ ri ma’lumotni belgilang
{~asosan maqollar sodda tarkibli matn bo’lib unda ma’no mujassam
=bunday matnlarda xabar , maqol , matal , masallar ifodalanib, hajmi jihatidan kichik bo‘lsa-da , ma’lum maqsad to‘liq ifodalanadi
~matn tarkibi grammatik jihatdan bog’langan sodda gaplardan iborat bo’ladi
~a va c javoblar}
Sohaviy leksika haqida bildirilgan to’g’ri fikrni ko’rsating
{=ma’lum fan, ishlab chiqarish sohasidagina qo’llaniladigan va asosan o’sha soha kishilari tushunadigan maxsus so’zlar terminlar ,kasb- hunarga oid atamalar sohaviy leksika o’rganish obyekti
~ma’lum bir sheva vakillari uchungina tushunarli bo’lgan til birliklari sohaviy leksikada o’rganiladi
~to’g’ri javob berilmagan
~tilning o’zlashgan qatlamiga xos,asosan chetdan kirib kelgan so’zlar sohaviy leksikada o’rganiladi}
So’zning biror sohaga oid leksikasi bilan adabiy til leksikasining ma’lum qatlam bilan chegaralanganligi va chegaralanmaganligiga ko’ra lug’atlar dastlab qanday lug’atlarga bo’linadi
{=1 . Umumiy lug’atlar. 2 . Maxsus lug’atlar.
~1 . qomusiy 2 . tezarus
~1 . Ensiklopedik ( Qomusiy) lug’atlar . 2 . Lingvistik lug’atlar
~ a va b javob to’g’ri}
Sohaviy terminlar qaysi usullar bilan yasalgan?
{~morfologik usul
=morfologik sintaktik semantik
~grammatik,morfologik,sintaktik
~semantik va sintaktik}
So‘zning ma’no ko‘chish usullarini toping
{~1) polisemiya 2) monosemiya
=1) metafora; 2) metonimiya; 3) sinekdoxa; 4) vazifadoshlik.
~1) vazifadoshlik 2) sinekdoxa
~to’g’ri javob yo’q}
Sof o’zbekcha so’zlar qatorini belgilang:
{~muallim, bir, ikki, yoz, yaxshi
~yuz, to’qson, qish, go’sht, axborot
~majlis, tafakkur, ikki, adabiyotshunos
=men, sen, u, biz, qish, kitobxon, bor, tur, kel}
So’zning o’z ma’nosida qo’llanilgan qatorini toping
{~derazaning ko’zidan miltillabgina yorug’tushib turardi
~isiriq tutatsa ko’z tegmaydimi?
=uning ko’zlari qop-qora,chiroyli edi.
~to’g’ri javob yo’q}
Sohaviy terminlar qaysi qatorda semantik usul bilan yasalgan?
{~magnitli doska, tirkama plug, halqasimon zichlagich
=taroq, ko‘zgu, qalpoq
~ mashinasoz, asbobsoz; moslama, tirkama; temirchilik, mashinistlik
~to’g’ri javob yo’q}
Sifatdosh+ot tipidagi terminlar to’g’ri berilgan qatorni belgilang
{ =o‘ta sezgir apparat, sezgir asbob, o‘zi yurar mashina
~pilla tortadigan avtomat, qirquvchi asbob, yurgizuvchi aravacha, temirchilik
~samolyot borti, bug‘ mashina, shamol tegirmon
~moy juvoz, temir qopqoq, arava gulchangi}
Tilshunoslik terminlarining asosini qaysi tildan kirib kelgan terminlar tashkil etadi?
{=grek-lotin
~arab
~fors-tojik
~rus tili}
ToshDTU, QarshiMII kabi qisqartmalar qaysi qatorda to’g’ri yozilgan?
{~to’g’ri javob yo’q
~Toshkent Davlat Texnika universiteti,Qarshi Muhandislik iqtisodiyot instituti
~Toshkent davlat Texnika universiteti,Qarshi Muhandislik Iqtisodiyot instituti
=Toshkent davlat texnika universiteti,Qarshi muhandislik- iqtisodiyot instituti}
Tezis nima?
{~adabiy tanqid janri; yangi badiiy, ilmiy yoki ilmiy ommabop asar taxlili
~mavzu bo’yicha tadqiqot,xulosa
~to’g’ri javob a va b javoblar
=ma’ruza va ilmiy maqolaning asosiy mazmunini qisqacha ifodalangan shakli}
Termin so’ziga mos to’g’ri ta’rifni belgilang
{=Termin grekcha terminus so‘zidan olingan bo‘lib, “chek, chegara” degan ma’noni bildiriadi.
~termin arabcha so’z bo’lib , atama degan ma’no bildradi
~termin xalqaro so’z,uning ma’nosi termin
~to’g’ri javob yo’q}
Tilning lug’at tarkibi ikki manba asosida boyiydi.Ular qaysilar?
{~chetdan kirgan so’zlar va terminlar
= ichki va tashqi manbalar asosida boyib boradi
~to’g’ri javob yo’q
~ fan texnikaga oid yangi so’zlar boyitadi}
Tilning ichki omilda boyishi deganda nimani tushunasiz?
{=b va c javoblar to’g’ri
~shеva va lahjalardan adabiy tilga so`z qabul qilinishi tushuniladi
~o`zbеk tilining o`z imkoniyatlari , qonun-qoidalari asosida yangi so`zlar hosil qilinishi
~to’g’ri javob yo’q}
Telekonferensiyaga munosib ta’rifni belgilang
{=ikki yoki undan koʻproq odamlar oʻrtasida ikki yoki undan ortiq joylardagi elektron muloqotdir
~mobil telefon uskunalari oʻrtasida qisqa xabarlarni almashinuviga imkon yaratuvchi protokol muloqotidir
~ bir vaqtning oʽzida turli joylardagi insonlarni koʻrish va eshitish imkonini yaratadi.
~to’g’ri javob yo’q}
“’Tarvuzi qo’ltig’idan tushdi” iborasining sinonimini toping
{~kapalagi uchib ketdi
=hafsalasi pir bo’ldi
~qovun tushurdi
~aravani quruq olib qochadi}
Tafakkur haqida bildirilgan misra muallifini toping
Ki har ishni qildi odamizod,
Tafakkur birla qildi oni bunyod.
{~Oybek
~Abdulla Avloniy
=Alisher Navoiy
~to'g'ri javob yo'q}
Tilshunoslikning asosiy o’rganilish obyekti nima?
{~nutq
=til
~adabiy til
~so’zlashuv nutqi}
Tashkilot yoki uning tarkibiy bo`linmalari, kichik yoki qo`shma korxona va shu kabilar tuzilishi, huquqi, vazifalari, burchlari, ishni tashkil qilishlari tartibini bеlgilaydigan huquqiy hujjat nima?
{=nizom
~buyruq
~guvohnoma
~ko’rsatma}
Tuzilishiga ko‘ra matn qanday bo’ladi ?
{=Sodda tarkibli matnlar . Murakkab tarkibli matnlar
~og‘zaki matn yoki yozma matn.
~nazmiy matn yoki publitsistik matn
~to’g’ri javob yo’q}
Til birliklarini sanang:
{=Fonema,morfema,leksema
~Fonema,tovush,so’z
~Morfema ,tovush,so’z
~leksema}
]
“To‟ydan oldin nog‟ora chalmoq” iborasining sinoniminimi bo’la oladigan so’zni belgilang
{~qo’rqmoq
~xavotirlanmoq
=shoshilmoq
~ajablanmoq}
Tinglovchi e’tiborini tortuvchi va qiziqishini oshiruvchi nutq bu….
{~mantiqiy nutq
~sof nutq
=ta’sirchan nutq
~aniq va ravon nutq}
Tashkiliy hujjatlarga qaysi hujjatlar kiradi?
{=guvohnoma, yo‘riqnoma, nizom
~ ko‘rsatma, buyruq, farmoyish
~taklifnoma, telegramma, xatlar
~tushuntirish xati, e’lon}
Ushbu fikr muallifi kim?
“Agar nutq noaniq bo`lsa, u maqsadga erishmaydi”
{~Kaykovus
~M.Qoshg’ariy
=Aristotel
~Kushinskiy}
Unda murakkab tushunchalarga aniqlik kiritiladi va ular ko`pchilikning tushunishiga moslashtirilgan holda beriladi. Unda tasvir unsurlaridan ham foydalaniladi.
{~fikr ilmiy matnga xos
=ilmiy - ommabop matnga xos
~to’g’ri javob yo’q
~publitsistik matnga xos}
U davlat boshqaruv organi rahbarlarining yakka hokimligiga asoslangan huquqiy hujjat bo`lib, muayyan muassasa oldida turgan asosiy va kundalik vazifalarni hal qilish maqsadida qo’llaniladi. Ushbu fikr qaysi hujjatga doir?
{~ma’lumot-axborot hujjatlari
~xizmat yozishmalari
=farmoyish hujjatlari
~tashkiliy hujjatlar}
Verbal kommunikatsiya nima?
{=Bunday aloqada inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo‘llaniladi
~ o‘zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni
~mobil telefon uskunalari oʻrtasida qisqa xabarlarni almashinuviga imkon yaratuvchi protokol muloqotidir
~ bir vaqtning oʽzida turli joylardagi insonlarni koʻrish va eshitish imkonini yaratish}
15-test
Verbal kommunikatsiya nima?
{=inson nutqi belgilar tizimi sifatida qo`llaniladigan muloqot turi
~ til, tovush nutqining qo‘llanilishiga asoslanmagan bo‘lib, bu mimika, imo-ishoralar, pantomimika, sensor yoki tana orqali aloqalar vositasidagi muloqot.
~bunda turli harakatlar fikr ifodalaydi
~to’g’ri javob yo’q}
Vasiyat xati, adres, telegramma, rasmiy tushuntirish xatlari haqidagi to’g’ri fikrni belgilang
{~maxsus qoliplar asosida yozib to’ldiriladi
~bunday hujjatlami faqat qo’lda yoziladi
=rasmiy hujjatlarning ijodiy hujjatlar sirasiga kiradi
~to’g’ri javob yo’q}
Yurak-bag’ri ezilmoq iborasining sinonimi bo’la oladigan so’z qaysi qatorda ko’rsatilgan?
{=iztirob
~xavotir
~tushkunlik
~qo’rquv}
“O‟pkasi yo‟q” iborasining antonimi bo’la oladigan so’zni toping
{~hovliqma
~besaranjom
=beparvo
~a va b javoblar to’g’ri}
O’zbek tiliga Davlat tili maqomi birinchi marta qachon berilgan?
{~1995
~1993
=1989
~1991}
O‘zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni bu—
{~ Kooperatsiya
= Kommunikatsiya
~Nutqiy faoliyat
~Nizo}
O’zbek tili-davlat tili maqomida ekanligi O’zbekiston Konstitutsiyasining qaysi moddasida belgilangan?
{~1-modda
=4-modda
~bunday modda yo’q
~2-modda}
O’zbek yozuvi tarixida O‘zbekiston Markaziy Ijroiya Komitetining 1928-yil mart oyidagi III sessiyasidadagi qarorga ko’ra:
{~Arab alifbosi davlat yozuvi sifatida ko’rsatilgan
=lotin alifbosini davlat alifbosi deb qaror qabul qilindi.
~kirill alifbosiga o’tish belgilandi
~to’g’ri javob yo’q}
O’z qatlam (o’zbekcha) so’zlar qaysi xususiyatlarga ega?
{=1) v,z,l,g, tovushlari bilan boshlanadigan so’zlar o’zbekcha emas: lab.
2)f,h, ‘ ishtirok etgan so’zlar o’zbekcha hisoblanmaydi: bahor, fikr, a’lo.
3)o’zbekcha so’zlarda unlilar yonma-yon kelmaydi: soat, matbuot.
4) o’zbekcha so’zlar omonim xarakterda bo’ladi: soch-soch, tut-tut.
5) o’zbekcha so’zlarda tarixiy tovush o’zgarishlari sezilib turadi: yag’och-og’och, jil-yil: jilon-yilon-ilon.
6) o’zbekcha (turkiy) so’zlarda bir bo’g’in tarkibida undoshlar yonma-yon kelmaydi; g’isht, go’sht, daraxt.
~1.(v) f,h,’ harflari ishtirok etgan so’zlar: ma’no, ta’limot, na’ra, sinf.
2.O’zbekcha so’zlar siniq ko’pligiga ega, ya’ni ko’plik so’z tarkibini o’zgartirish bilan hosil qilinadi: hol-ahvol, xabar-axbor,ruh-arvoh, xulq-axloq,she’r-ash’or.
3.O’zbekcha so’zlarda o’zakdosh so’z tarkibidagi undoshlar yordamida hosil qilinadi: hukm – hokim – hakam – mahkama – hokimiyat - mahkuma; fikr – tafakkur -mutafakkir; kitob – maktab – kutubxona - maktub; sinf - tasnif; hurmat – ehtirom –marhamat - muhtaram.
~to’g’ri javob berilmagan
~O’zbek tilidagi barcha so’zlar sof o’zbekcha so’zlar hisoblanadi}
“ O’zbek tilining izohli lug’ati “ haqida to’g’ri ma’lumotni toping
{~ bunday lug’at mavjud emas
~ 1981 - yilda chop etilgan ikki jildli lug’at
~ 1991 - yilda chop etilgan , besh jilddan iborat
= 1981 - yilda chop etilgan lug’at asosida 2006 - 2008 y , besh jildli}
.O’zbek tilining asosiy imlo lug’ati qachon va kim tomonidan tuzilgan ?
{=Shavkat Rahmatullayev , Azim Hojiyevlar “ O’bek tilining imlo lug’ati ” Toshkent 1995
~ S.Ibrohimov , M . Rahmonovlarning 1956 - yilda nashr etilgan “ Imlo lug’ati ”
~S . Ibrohimov , E . Begmatov va A . Ahmedovlarning 1976 - yilda nashr etilgan “ O’zbek tilining imlo lug’ati ”
~ to’g’ri javob yo’q}
O’zbek terminologiyasidagi ilk tadqiqot deb ko’rsatilgan ish bu…
{=N.Mamatovning “O‘zbek paxtachilik terminologiyasi” nomli ishi
~I.Pardayevaning “O‘zbek tilining zargarlik terminologiyasi: Filol. fanlari nomzodi … dis.(1994),
~Z.Mirxoliqovning “O‘zbek tilida baliq nomlarining lug‘aviy-ma’noviy va grammatik xususiyatlari: Filol. fanlari nomzodi … dis. (1991)
~M.Saidovaning “Namangan shevalaridagi qarindoshlik terminlarining leksik-semantik tahlili: Filol. fanlari nomzodi ... dis. (1995)}
Sharqda “Qomus”, G’arbda esa “thesaurus” deb ham yuritiladigan lug’atlar qaysi lug’at ?
{~ fraziologik lug’at
=ensiklopedik lug’at
~ lingvistik lug’at
~maxsus lug’at}
Do'stlaringiz bilan baham: |