Ashyoshunosligi

Epoksid bo‘yoqlari
asosida tayyorlanadigan emal pigmentlarni 
epoksid smolalari eritmasida qorishtirib olinadi. Epoksid emallari 
kimyoviy elementlar ta ’siriga juda chidamli. Shuning uchun u 
lemir va yog‘och buyumlarni zanglashdan va chirishdan saqlash 
maqsadida ishlatiladi.
Moyli emal bo‘yoqlar
pigmentni ahf yoki moyli lokni alkid 
loklari bilan aralashtirib olinadi. Odatda, moyli loklar alif, gliftal, 
pentaftal va efirokanifol smolalaridan tayyorlanadi. Asosan, ichM 
yuzalarni pardozlashda ishlatiladi. Qurish muddati 10 soatdan 75 
soatgacha.
Alkidli emal bo(yoqlar -
bu sikkativ va eritgich qo‘shilgan 
alkidli lok bilan pigmentlar aralashtirilgan suspenziyadir. Alkidli 
bo‘yoq parda 20°C da 24 soatda, 100—120°C da 1,5—2 soatda
121

---

quriydi. N am va haroratning tez o‘zgarishiga chidamli bo‘lgan 
alkidli emal pardasi nefit mahsulotlarining ta’siriga chidamsiz. 
Alkid smolalari bilan pardozlangan yuzalarning sifatini oshi- 
rishda mochevina va melaminoformaldegid smolalaridan foyda- 
lanishadi.
Mochevinoalkid (MCH) va melominalkid (ML)
emallari (qora, 
oq, fil suyagi rangli va b.) issiq sharoitda quriydi. Quritish muddati 
100— 120°C da 1 soat, uy sharoitida kislota qotiruvchi qo‘shil- 
gandan keyin quritish 2—3 soat davom etadi. Perxlorvinil emallar 
har xil yog‘och-taxta yoki m uhit ta ’siridagi ternir yuzalarini 
bo‘yash uchun ishlatiladi. Emallar bilan yuzani bo‘yoq purkagich 
yordamida bo‘yaladi. Perxlorvinil emaüar tarkibida 26% aseton, 
62% toluol va 12% butilatsetat bo‘lgan aralashma erituvchi yorda­
mida suyultiriladi.
Alkid-stirolli emallar —
yog‘och-taxta va tayyorlangan suvoq 
yuzalarini bo‘yash uchun ishlatiladi. Yuqoridagi emallarga qara- 
ganda ancha yaltiroq va mexanik jihatdan ancha pishiq bo‘yoq 
qoplama hosil qiladi.
Nitrobo‘yoqlar
tashqi va ichki bo‘yoq ishlarida gruntovka 
berilgan ternir, yog‘och-taxta va suvoq yuzalarini bo‘yash uchun 
ishlatiladi.