Ashyoshunosligi

13.20. Polimersement betón
Polimersement betón sementli betonga 10—20% poíimer 
qo'shilgan yuqori mustahkam, uzoqqa chidamli sun’iy tosh. Oddiy 
sementli betondan farqi, unga qo‘shilgan polimer betón qorishmasi 
tarkibidagi sement bilan birikib, bir jinsli armatura singari qotadi, 
uning mustahkamligini hamda zararli muhit ta’siriga chidamliligini 
oshiradi. Pohmer nafaqat sementli, balki gipsli, ohakli betonlarga 
ham qo‘shiladi. Betonlarga qo‘shiladigan polimerlar sifatida, 
asosan, polivinilasetat (PVA), latekslar, suvda eruvchan epoksid 
smolalari ishlatiladi.
Qorishmani tayyorlayotganda qo‘shiladigan polimerlarning 
betón xossalariga ta’siri uning miqdori va turiga bog'iiq. Masalan, 
betonga qo‘shilgan PVA kukuni faqat havoyi quruq (havoning 
namligi 40—50%) sharoitida qotish xususiyatiga ega. Nam sharoitda 
qotgan polimersement betonning siqilishdagi mustahkamligi, oddiy 
betonnikiga qaraganda kichik bo‘ladi. Bunday holat boshqa 
polimersement betonlarga ham xosdir.
PVA va lateks qo‘shilgan betón anchagina kirishuvchan bo‘íadi. 
Qotayotgan betón tarkibidagi polimersement yirik va mayda to ‘ldir- 
gich donalarini o‘rab oigan holatda qotadi va polimer parda kiri- 
shadi. Natijada, polimersement betonning umumiy kirishishi ortadi.
Agar betonga suvda eruvchan polim erlar qo‘shilsa, uning 
kirishishi oddiy betonga qaraganda kichik bo‘lad¡, Shuningdek, 
bunday betonning zichligi oshishi ham da darz-nuqsonlarning 
bo‘lmasligi polimersement betonning siljishini kamaytiradi. Suvda 
eruvchan pohmer qo‘shilgan sementli betonning muzlashga chi- 
damliligi 150 dan 300 siklgacha bo‘lishi mumkin. PVA qo‘shilgan 
betón yoglar ta’sirida tezda buziladi, lekin boshqa zararli muhit- 
larga chidamlidir.
328

---

Ishqalanishga bo‘lgan chidamliligi oddiy sementli betonga 
nisbatan 15—20 marta yuqoridir. Polimersement betonlar, asosan, 
sanoat korxonalari pollarini qurishda, yo‘l va aerodrom qatlamlarini 
la’mirlashda, temir-beton konstruksiyalari choklarini to ‘lg‘azishda 
ko‘p ishlatiladi.