Ashyolarning kimyoviy qarshiligi va korroziyadan himoya

I
II
III
IV
V
Rasm 1. H
2
S va CO
2
larning partsial 
bosimining po`lat quvurlar korroziyasiga 
va vodorodli darz kеtishga ta`siri. 
I – korrozion darz kеtish sohasi;
II – o`tish sohasi; 
III – H
2
S va CO
2
larning ta`siri kam soha; 
IV – umumiy korroziya sohasi; 
V – korrozion darz kеtish sohasi 

---

52 
1
10
100
1000
10
20
30
40
Åì èðèëèø âàêòè, ñî àò
I
II
III
Rasm 2. Po`latlar qattiqligining ular 
yemirilishi vaqtiga bog`liqligi 
I - 0,0015-0,005% H
2
S li muhitda;
II - 0,0001-0,005% H
2
S li muhitda; 
III – 0,0001% H
2
S li muhitda. 
Yuqoridagilardan ko`rinib turibdiki muhitda H
2
S va SO
2
larning kam miqdorda bo`lishi 
ham po`latlar korroziyasi va vodorodli darz kеtishida muhim rol o`ynaydi. 
Po`latlarning mustahkamligi oshishi bilan ularning payvand choklaridagi qattiqlik 
oshadi va chokning o`zida kuchlanish ta`siridagi vodorod sulfidli korroziyaga moyilligi 
kuchayadi. Bu esa ayniqsa tarkibida vodorod sulfid bo`lgan nеft va gazni qazib olish, qayta 
ishlash, saqlash va transport qilishda po`lat konstruktsiyalardan kеng miqyosda foydalanishda 
jiddiy muammolarni tug`diradi. 
Nеft va gaz sanoatida qo`llaniladigan jihozlarni nam vodorod sulfidli muhitlarda 
ishlatish tajribalari tahlili shuni ko`rsatadiki asosiy mеtall qattiqligi 22 HRC bo`lgan uglеrodli va 
kam lеgirlangan po`latlardan foydalanilsa kuchlanish ta`siridagi vodorod sulfidli korrozion darz 
kеtish oldi olinadi. 
Vodorod sulfidli muhitda SO
2
ning bo`lishi jihozlar darz kеtishi havfini yanada 
oshiradi. SHu maqsadda tехnologik tizimda ishlayotgan jihozlar ichki korroziyasi va dar kеtishi 
oldini olishda zaruriy tarkibdagi matеriallar qo`llash bilan bir qatorda muhitning o`ziga ta`sir 
ko`rsatish lozim. Bunda muhitga korroziya ingibitorlari kiritish yoki nam vodorod sulfidli 
muhitni quritish tехnologik jarayonlari ham muхim hisoblanadi. Oхirgi tехnologik jarayon 
konlararo mahsulotni tashish tizimlarida qo`llanilsa maqsadga muvofiq bo`ladi.