Ҳасан абулқосимов иқтисодий хавфсизлик


  Мамлакат иқтисодий манфаатларини



Download 33,92 Kb.
Pdf ko'rish
bet36/47
Sana06.07.2022
Hajmi33,92 Kb.
#743847
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   47
Bog'liq
Iqtisodiy xavfsizlik (Hasan Abulqosimov)

8.2. 
Мамлакат иқтисодий манфаатларини
қимоя қилиш ва хавфсизлигини таъминлаш 1
1 М амлакат иқтисодий манфаатларини ҳимоя қилиш 
ва унинг хавфсизлигини таъминлашда давлат асосий 
ўрин тутади. Бу борадаги давлатнинг вазифалари қуйи- 
дагиларда ўз ифодасини топади:
- давлатни микро ва макро иқтисодий тараққиётига 
оид стратегик қарорларни асослаш ва уларнинг баж а- 
рилишини таъминлаш;
- иқтисодий-маъмурий восита ва усуллар ёрдамида 
иқтисодий стратегия ва жорий дастурларни амалга оши- 
риш, эришилган натижаларни таҳлил қилиш ва баҳо-
уь. 155
www.ziyouz.com kutubxonasi


лаш, мавжуд шароитларга мос равишда кўрилаётган чора- 
тадбирларга тузатишлар киритиш;
- бошка мамлакатлар билан ўзаро алоқалар тизими- 
да ҳимояланишни рағбатлантириш режимини кўзда 
тутадиган қонунлар ва меъёрий ҳуж ж атларни ҳаётга 
татбиқ этиш орқали мамлакатнинг иқтисодий сувере- 
нететини ҳуқуқий ва сиёсий жиҳатдан ҳимояланишини 
таъминлаш;
- иқтисодиётда юзага келадиган муаммоли вазият- 
ларни ўз вақтида ҳал қилиш учун давлат бошқаруви 
органлари ҳамда мансабдор шахсларнинг ҳуқуқлари, 
вазиф алари ва масъулиятини оқилона тақсимлаш ва 
уларнинг ўзаро фаолиятини уйғунлаштириш. 
)
М амлакат хавфсизлигини таъминлашни бошқариш 
тизими ўз ичига қуйидагиларни қамраб олади:
- ташкилий тузилмалар;
- коммуникация ва ўзаро алоқа тизими;
- ахборотлар;
- ҳар томонлама тайёрланган кадрлар.
М амлакат иқтисодий хавфсизлигини таъминлашга
қаратилган бошқарув ишлари икки, ўзаро боғлиқ йўна- 
лиш да олиб борилади:
- иқтисодий ҳуқуқбузарликларнинг манбалари ва 
уларнинг субъектларига қарш и курашиш;
- барча қонун, меъёрий ҳуж ж атлар ҳамда бошқа- 
рув қарорларини иқтисодий хавфсизликни мустаҳкам- 
лаш талабларига мослигини аниқлаш учун экспертиза- 
дан ўтказиш.
Иқтисодий хавфсизликни таъминлашнинг муҳим 
ш арти ижтимоий-иқтисодий жараёнларни бошқариш, 
бозор иқтисодиётини давлат томонидан тартибга солиш- 
нинг самарадорлигини ошириш ҳисобланади. Зеро мам- 
лакат иқтисодий хавфсизлиги дараж аси унинг иқтисо-
1 56
www.ziyouz.com kutubxonasi


дий салоҳияти билан белгиланади. Бу салоҳият миллий 
иқтисодиёт ресурслари, захиралари, амалга оширила- 
ётган иқтисодий сиёсатнинг самарадорлиги, бозор ин- 
фратузилмаси, бошқариш тизими, саноатни таш кил 
этиш ҳамда таш қи бозор конькжтурасидаги ўзгариш - 
ларга мослашувчанлиги, бошқа мамлакатларнинг қўллаб 
қувватлаши, халқаро уюшма ва таш килотларда фаол 
иштирокида намоён бўлади.
Мамлакатнинг иқтисодий мустаҳкамлиги унга нисба- 
тан қўлланилаётган блокада, санкция ва куч билан таъ- 
сир қилишга қаршилик кўрсатишга қодирлигини ўзида 
мужассамлаштиради. Уни таъминлаш учун миллий ман- 
фаатларни келиштириш, мувофиқлаштиришнинг сиёсий 
механизмларини қиёсий таҳлил қилиш лозим.
Иқтисодий хавф си зли кн и таъминлаш да миллий 
иқтисодиётнинг жаҳон ҳамжамияти билан такрор иш- 
лаб чиқариш ж араёнларига тўсқинлик қилмайдиган 
ҳамда таҳдидлар хавфини кескин камайтиришга имко- 
ният берадиган ўзаро уйғунлашиш ш арт-ш ароитлари- 
ни яратиш алоҳида аҳамият касб этади.
Мамлакат иқтисодий хавфсизлигини таъминлаш учун 
асосий маҳсулотлар бўйича импортга боғлиқликка бар- 
ҳам бериш, тайёр маҳсулотларни экспорт қилишни ку- 
чайтириш зарур. Бунинг учун мамлакат иқтисодиёти тар- 
кибий тузилишини тубдан ўзгартириш, хом ашё, оралик 
маҳсулотлар ишлаб чиқаришга йўналтирилган иқтисоди- 
ётни, маҳсулотларни экспорт қилишга йўналтирилган 
тайёр маҳсулотга айлантириш мақсадга мувофиқдир. ТТТун- 
дагина малакатнинг иқтисодий аҳволи жаҳон бозорлари- 
даги коньюктура ўзгаришларига, ресурс баҳоларининг 
ўзгаришига боғлиқ бўлмайди. Шу боис, мамлакат иқтисо- 
диЙ хавфсизлигини таъминлашга қаратилган давлат стра- 
-от-т.рг' • • гктисодиётда чуқур таркибий ўзгартиришларни
1 5 7
www.ziyouz.com kutubxonasi


амалга ошириш, саноат, молия ва банк тизимини мус- 
таҳкамлашга кдратилади. Бунинг учун технологик ж и- 
ҳатдан оркада колишга барҳам бериш, ишлаб чиқаришни 
модернизация қилиш даркор. Шунингдек, миллий товар 
ишлаб чиқарувчиларнинг манфаатларини ички ва ташқи 
бозорда ҳимоя қилишга қаратилган оқилона протекцио- 
низм сиёсатини амалга ошириш талаб этилади. Бу сиёсат 
қуйидагиларни кўзда тутиши керак:
- монополистик фаолиятни чеклаш;
- тайёр ишлаб берувчи саноат маҳсулотларини, асо- 
сан, машина ва асбоб-ускуналарни экспорт қилишни 
рағбатлантириш учун солиқ имтиёзларини, имтиёзли 
кредитлаш усулларини қўллаш;
- турли ишлаб чиқариш тармоқларида кичик бизнес 
ва хусусий тадбиркорликни, янги ташкил топган хўж а- 
лик субъектларини қўллаб қувватлаш, улар учун қулай 
шароитлар яратиш;
- ички бозорга ноқонуний йўллар билан арзон, ис- 
теъмолчилар саломатлигига салбий таъсир кўрсатувчи 
товарлар кириб келишининг олдини олиш;
- ички бозорда миллий товар ишлаб чиқарувчилар 
манфаатини кўзлаш, уларни таш қи бозорга чиқиш ла- 
рини қўллаб қувватлаш;
- йирик ишлаб чиқариш бирлашмаларини қўллаб 
қувватлашнинг оқилона тизимини яратиш.
Иқтисодий хавфсизликни таъминлаш мақсадида 
давлат томонидан иқтисодиётни тартибга солишнинг 
самарали тизими шакллантирилади. У ўз ичига қуйи- 
дагиларни камраб плади:
- барча турдаги корхона ва таш килотлар хўжалик 
юритишнинг умумий қоидаларини ўрнатувчи макроиқ- 
тисодий тартибнинг жорий этилиши;
- иқтисодий ривожланишни прогнозлаштириш ва 
индикатив режалаштириш;
1 58
www.ziyouz.com kutubxonasi


- давлат ва хўж алик бошқаруви салоҳиятини муво- 
фиқлаш тириш ҳамда давлат мулкини бошқаришнинг 
самарали усулларини қўллаш.
Бундан ташқари, мамлакат иқтисодий хавфсизли- 
гини таъминлаш учун иқтисодиётнинг креминаллашу- 
вига қарш и кураш иш ғоят муҳим аҳамият касб этади. 
Жиноий гуруҳларнинг иқтисодиётга кириб келишининг 
олдини олиш учун, бизнингча, қуйидаги чора-тадбир- 
ларни амалга ошириш керак:
- даромадларни декларация қилиш тизимини тако- 
миллаштириш;
- нодавлат хўжалик субъектларининг айрим фаоли- 
ят турларини қонун йўли билан чеклаш;
- рўйхатга олинмасдан туриб тадбиркорлик фаолия- 
ти билан шуғулланишни ман қилиш;
- истеъмолчилар саломатлигига зарар етказувчи 
маҳсулотларни лицензиясиз, сиф ат сертификатисиз 
сотишни ман қилиш;
- банкротлик қонуни талабларини қатъи й ҳаётга 
татбиқ этиш;
- ҳуқуқ-тартибот органларида иқтисодий қонунбу- 
зарликларга қарши курашиш бўлимлари фаолиятини 
кучайтириш;
- иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида турли 
назорат ва давлат органларининг тадбиркорлар хў ж а- 
лик фаолиятига ноқонуний аралашувини чеклаш ва унга 
қарш и курашиш;
- иқтисодиётни тартибга солишнинг бозор механизм- 
лари эркин амал қилиш ини таъминлаш билан бир 
қаторда, давлат органларининг иқтисодиётини тартибга 
солиш фаолияти самарадорлиги ва таъсирчанлигини 
ошириш.

Download 33,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish