Asab tizimini tekshirish usullari

Ekstrapiramida sistemasini tekshirish.
1. Bemorga 15-20 sekund turish buyuriladi, keyin ko'zini ochgan qolda xonani 
aylanib chiqadi.
Zararlanish simptomi: Akinetik-rigid sindromida bemor o'rnidan qiyinlik bilan 
turadi, sekin harakat qiladi , yurganda qo'llarning xamkor xarakati buziladi 
(axeyrokinez), fikri bir nuqtaga qaratiladi. Kasal qo'girchoqqa o'xshab yuradi. 
Giperkinetik sindromda bemor xarakat qilmasdan tura olmaydi, yurganda ortiqcha 
harakatlar qiladi (raqqosa yurish). 
2. Turtki fenomeni. Akinetik-rigidli sindromda kuzatiladi. Kasalni sekin old, orqa 
va yonga turtiladi. Kasal bir past yurshiga xarakat qilib turadi, turtki yo'nalish 
oldingga (propulsiya), orqaga (retropulsiya) yoki yonga (lateropulsiya) bulishi 
mumkin. 
3. qo'l va oyoqlarda muskul tonusini aniqlash 1 ta qo'l bilan bemorning elkasidan, 
1 ta qo'l bilan bilagidan tutib, tirsak bo'gimida yozilib bukiladi va muskullarning 
qarshilik darajasi aniqlanadi . Akinetik-rigid sindromida "tishli gildirak" sindromi 
kuzatiladi.
Giperkinetik sindromda asosan muskul tonusining pasayishi aniqlanadi .
4. Tizza fenomeni. 
Bunda qorniga yotgan bemorning tizzasi bukiladi, normada oyoq oldingi holatiga 
tezda qaytadi.
Akinetik sindromda oyoqni kuzatiladi.

---

5. Til simptomi. Bemorga ko'zini yumib, tilini chiqarish buyuriladi, buyurmada bu 
holat uzoq saqlanadi.
Xorenik giperkinezda bemor ko'p vaqt tilini osiltirib turolmaydi.
Miyacha. 
Cerebellum, bosh miya yarim sharlarining ensa chuqurchasida, orqa miya
chuqurchasida joylashgan. Miyacha ikkita yarim sharlar va chuvalchangsimon 
qismdan iborat, xarakat faolligini boshqa radi. U xarakat koordinatsiyasi, muskul 
tonusi regulyatsiyasida, muvozanat va tana muvofiqligini saqlashda ishtirok qiladi
.
Miyacha faoliyati buzilganda ataksiyalar paydo bo'ladi. Statik va dinamik 
ataksiyalar farklanadi.