Arxiv tushunchasi. Arxeografiya. Arxiv hujjatlarini nashr etish

Hujjatlarni arxeografik jihatdan
rasmiylashtirish. Hujjatga sarlavha yoziladi va hujjatning arxiv shifri, manzili ko’rsatiladi. Hujjat sarlavxasida uning sanasi, turi, nomi, muallifi, kimga qarata yoki kimga nisbatan yozilgani (adresati), mazmuni ko’rsatiladi.[6] Hujjatning oxirida «legenda», ya’ni nazorat-ma’lumotnoma yoziladi. Bu kismda arxivning nomi, shifri, ya’ni fond nomi, tartib raqami, ro’yxat raqami, yig’majild tartib raqami, jild varaklari, shuningdek hujjatning asl nusxa yoki ko’chirma ekanligi ko’rsatiladi. Hujjatning «legenda»si quyidagicha ko’rinishga ega bo’ladi: O’zR MDA, 837-fond, 2-ro’yxat, 24-yig’majild, 10-12-varaqlar. Asl nusxa. Hujjatlar to’plam ichida xronologik, mavzular bo’yicha yoki boshqa belgilar asosida joylashtiriladi. Odatda to’plam mavzularga bo’lingan bo’ladi. Hujjatlar mavzular ichida xronologik tartibda joylashtiriladi. To’plam ilmiy-ma’lumotnoma apparatida kirish, izohlar, har xil ko’rsatkichlar – ismlar, geografik, predmet va boshqalar, mundarija bo’ladi.[4]
Xulosa qilib aytganda arxeografiya fani ko’makchi tarix fani sifatida muhim ahamiyat kasb etdadi. Arxiv hujjatlarini nashr etish ham tarixchilar uchun, ham tarixiy asar yozmoqchi bo’lgan yozuvchilar uchun muhim ahamiyat kasb etadi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
[1]I.A.Alimov ,,Arxivshunoslik”. Andijon-2005.
[2]https://uz.wikipedia.org/wiki/Arxiv
[3]https://uz.wikipedia.org/wiki/Arxeografiya
[4]Y.A.Saydirasulovich ,,Arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni”. Samarqand-2015.
[5]O’zbekiston milliy ensiklopediyasi. Birinchi jild. Toshkent, 2000.
[6]https://lex.uz/docs/-89369?ONDATE=05.06.2010
[7]Alimov I va B. Arxivshunoslik. Toshkent, 1997.
[8]Oronyuk B. Aliyev B. Arxivlar – hujjatlar qal’asidir //Sharq yulduzi.
[9]Xolmatov M. Arxivlar hamkorligi //Xalq so'zi. 2003. 19 iyun.
[10]Alimov I. Ergashev F. Bo’tayev A. Arxivshunoslik: O’quv qo’llanma. Toshkent, 1997.