Arxitektura

Sanoat rivojlanishi va joylashishi.

Sanoat ishlab chiqarishi va eng katta tuman va shahar tashkiliy ahamiyatga ega bo'lib, ko'p jihatdan shahar joylari tarmoqlari, ishlab chiqarish va ijtimoiy infrastruktura rivojlanishi jadalligi nisbatlarini belgilaydi.

Sanoatni joylashtirishda o'zaro bog'liq keng doiradagi omillar hisobga olinadi.

Sanoat obyektlarini xomashyo, yoqilg'i, energiy;» manbalarini iste'mol tumanlariga yaqinlashtirish — loyihalashning yetakchi tamoyillaridandir. Bunda sanitar-gigiyenik talablar — shamol va namlik rejimi, suv oqimi, relyef va boshqa omillar ta'siri hisobga olinishi lozim. Mehnat resurslarining borligi ham muhim omillardan biridir.

Sanoat obyektlarini sanoat komplekslariga to'plash masalasi asosiy masalalardan biridir. Sanoat komplekslarini shakllantirishning bosh tamoyillari quyidagicha:

• 
  texnologik jihatdan o'zaro bog'liq korxonalarni: xomashyoni, yo'ldosh mahsulotlarni va ikkilamchi energoresurslarni koinpleks ishlash asosida kombinatsiyalash;
  
• 
  sanoat korxonalarini yarim fabrikat, detal va ishlamalar almashish asosida kooperatsiyalash;
  
• 
  yordamchi xo'jaliklarni (ta'mir, ombor) birlashtirish;
  
• 
  yagona transport xo'jaligini tashkil etish;
  
• 
  umumiy energetika xo'jaligini tuzish;
  
• 
  sanoat korxonalari guruhi uchun birlashgan bosh suv olish va tozalash inshootlari, suv tarmoqlarini nasos stansiyalar, kanalizatsiya kollektori tizimlarini tashkil etish;
  
• 
  umumiy yoki o'zaro bog'liq aholi joylarini yagona jamoat transport va muhandis obodonlashtirish tizimlari bilan tashkil etish;
  
• 
  umumiy qurilish bazasini tuzish;
  
• 
  mehnat bo'yicha kooperatsiyalashtirish — sanoat korxonalarini mehnat resurslaridan to'laqonli va ratsional foydalanish maqsadida guruhlash;
  
• 
  iste'mol bo'yicha kooperatsiyalashtirish — mahsuloti shu sanoat tugunida iste'mol qilishga qaratilgan sanoat korxonalarini joylashtirish;
  
• 
  ilmiy-texnik aloqalar bo'yicha kooperatsiyalashtirish — korxonalarni ilmiy-texnik xizmat ko'rsatish va o'qitish markazlari atrofida guruhlash;
  
• 
  atrof-muhitni muhofaza qilish bo'yicha kooperatsiyalashtirish.
  

Mana shu yetakchi tarixiy ko'rsatkichlar bo'yicha quyidagi asosiy

komplekslar guruhi ajratilishi mumkin.