Arxitektura qurilish instituti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Download 2,14 Mb. bet 115/235 Sana 31.12.2021 Hajmi 2,14 Mb. #256492

Bog'liq
O'zbekistonning eng yangi tarixi 2020-2021 (1)

Bu sahifa navigatsiya:

• Totalitarizm
• O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari to‘g‘risida”gi qonuni

Jami:

60/90

GLOSSARIY

Referendum (lotincha “refeendum” – qilinishi lozim bo‘lgan xabar) – muhim masalalarni umumxalq muhokamasiga qo‘yish orqali hal qilish; demokratik boshqarish jarayoni qo‘llanadigan tadbirlardan biri. Referendum jamiyatni demokratik asosda boshqarishni ta’minlashga yordam beradi, barcha demokratik davlatlarda o‘tkazilib turiladi. Asl ma’nodagi  referendum unda qatnashganlarning erkinligiga asoslanadi, xalqning ijtimoiy fikrini ifodalaydi. Referendum yo‘li bilan qabul qilingan qarorlar oliy kuchga ega bo‘lib, boshqa ana shunday referendum orqali o‘zgartirilishi mumkin. 

Totalitarizm (“totalitare” – butunlik, to‘lalik, mukammallik, “totalis” jami, to‘la) – jamiyat hayotining barcha sohalarini davlat tomonidan to‘la nazorat qilinishi, demokratik tashkilotlarni ta’qib qilish, konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarni tugatish, har qanday shaxs, ijtimoiy  qatlam, guruh manfaatlarini davlat mafaatlariga bo‘ysundirilishini  talab qiladigan siyosiy g‘oyalar tizimi va ular asosida tashkil qilinadigan davlat tuzumi. Totalitar boshqaruv shakli joriy qilingan mamlakatlarda jamiyat hayotining barcha sohalarida davlatning to‘la hukmronligi o‘rnatiladi, oshkora ijtioiy-siyosiy  tashkilotlarning faolliyati ustidan qattiq nazorat olib boriladi, demokratik tashkilotlar faoliyati cheklab qo‘yiladi. Bu g‘oya tarafdorlari o‘ta markazlashgan hokimiyat tizimi o‘rnatilgan kuchli davlatni tashkil qilish, mamlakatni boshqarishda yakka-yagona kuch yoki partiyaning hukmronligini ta’minlashga alohida e’tibor beradilar.Totalitar boshqaruv  tizimidagi davlatda jamiyatning barcha sohalarida muayyan mafkuraning yakka hokimligi mavjud bo‘ladi. Tarixdan ma’lum bo‘lgan fashistik tuzumlar va sobiq sovet ittifoqi va uning ittifoqdoshlari bunga misol bo‘lishi mumkin.    

“O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari  to‘g‘risida”gi qonuni – O‘zbekiston SSR Oliy Kengashi tomonidan 1989 yil 31 avgustda qabul qilingan qonun. Mazkur qonun asosida O‘zbekistonning huquqiy xolati tubdan o‘zgardi.   O‘zbekiston SSR  Oliy Kengashining 1991 yil 30 sentyabrda bo‘lib o‘tgan VII sessiyasining maxsus qarori bilan ushbu qonunga konstitutsiyaviy qonun maqomi berildi.  17 moddadan iborat bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi asoslari  to‘g‘risida”gi qonun suveren  O‘zbekiston Respublikasining  asosiy belgilarini aniqlab berdi.

Download 2,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: