Arxeologiy a

10-mavzu: SHimoliy-SHarqiy O`rta Osiyo neoliti.
Reja:
1) Kaltaminor madaniyati
2) SHarqiy Kaspiy va Ustyurt neoliti
3) Markaziy Farg`ona neolit madaniyati.


E'tibor bering:
O’rta Osiyo xududlarida neolit davri aholisi xo’jaliligining ikki yo’nalishda rivojlanishining boshlanishi. Jaytun madaniyati. Kaltaminor madaniyati. Kaltaminor madaniyatimanzillarining joylashish tartibi, mehnat qurollari va ularning turlari. Kaltaminorliklarda kulolchilik. Jonbosqala 4 va Tolstov manzilgohlari. Jonbosqala 4 chaylasi va diniy tasavvurlarning ilk ko’rinishi. Tumak-Kichikjik qabristoni va ko’mish marosimi. Kaltaminor madaniyatining xronologiyasi va uning bosqichlari. Kaltaminor madaniyati quyi Zarafshonda. Darboza-kir manzilgohi. Sazagonmakoni. Uchtutdagi neolit shaxtalari. Kaltaminorlilarning G’arbiy Sibir neolit qabilalari va Zarafshon vohasi eneolit davri qabilalari bilan madaniy aloqalari. Zarautsoy, Sarmish, Qoraungursoy, Parkent va Xo’jaobod qoyatosh suratlari va ularda ifodaetilgan estetik va diniy tasavvurlar.
Adabiyotlar:

1. 
   Asqarov A.A. O`zbekiston tarixi. T. 1995.
   
2. 
   Kabirov A. Sa`dullaev S. «O`rta Osiyo Arxeologiya». T. 1990.
   
3. 
   Tolstov S.P. Drevniy Xorezm. M. 1948.
   
4. 
   Tolstov S.P. Qadimgi xorazm madaniyatini izlab. T. 1948.
   
5. 
   Asqarov A.A. «Buxoroning ibtidoiy tarixidan lavxalar. Toshkent. 1974.
   

11-mavzu:O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati va xo`jaligi.
Reja:
1. Ibtidoiy odamlar jamoalarining paydo bO’lishi.
2. Uruғ, qabilalarning shakllanishi.
3. O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari xo`jaligi.
4. O`rta Osiyoning tosh davri qabilalari moddiy madaniyati.
E'tibor bering:
Inson irqlarining kelib chiqishi, ularning xususiyatlari va tarqalishi. Urug` jamoa tuzumining vujudga kelishi. Ilk urug` jamoasi va uning xususiyatlari. Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar. Aholi, etnik guruxlar xo`jalik faoliyati. Jins va yoshga qarab mehnatning ijtimoiy taqsimoti. Nikox va oila munosabatlari. Urug`-jamoa tashkiloti va uning ahamiyati. Urug` jamoasini boshqaruv tizimi. Urug` jamoasi davrining ma`naviy madaniyati.
Urug` jamoasining so`nggi bosqichi. Jamiyatning jins va yosh jihatidan tuzilishi. erkaklar uyi, jinsiy mulk. Mehnat turlarining jinsiy bo`linishi. Nikoh va oila. Qalim olish odatining shakllanishi, kelin o`g`irlash nikoh to`ylari. Jamoada ekzogamiya va endogamiya. Oilada ota va tog`aning o`rinlari. Jamoalarning boshqarilishi. Ota va ona tomonidan qarindoshlikni xisoblash. Fratriyalar va bigmenlar. Ibtidoiy jamoa tuzumining emirilishi.
Ishlab chiqarish kuchlarining yuksalishi. Mulkiy tengsizlik, xususiy mulk, tabaqalarning kelib chiqishi. Boshqaruv tizimi-rahbarlar, lashkarboshlar, qozilar va ruhoniy-kohinlar. Urug` va qabila orasidan oqsuyaklarning etishib chiqishi. Urug`chilik huquqlarining buzilishi.
Harbiy demokratiya va uning mohiyati. Jinsiy tengsizlik. Ona urug`i-matriarxatdan, ota urug`i-patriarxatga o`tish jarayoni. So`nggi matriarxat odatlari. Nikox va oila. Monogam oila. Nigoh puli-qalin. Ortokuzen. Nikoh odatlari. Ovunkulat va kuvadaning va urug` tashkilotlari. Urug` aloqalari o`rnicha qo`shni aloqalar bilan almashuv jarayoni. Qabila ittifoqlarining vujudga kelishi va uning oqibatlari. Urug`chilik tuzumi parchalanayotgan davrdagi ma`naviy-madaniyat. Ma`naviy-madaniyat haqida umumiy tushuncha. Oddiy hisob va geometriya bilimlarining shakllanishi. Metalshunoslikning rivojlanishi Jo`g`rofiya va tabiat haqidagi bilimlar. Afsonalar va geneologiya. San`at, me`morchilik og`zaki ijod. Diniy e`tiqodlar-nagunalizm, hosildorlik e`tiqodi, yo`lboshchilarga sig`inish, shamanizm, totemizm, animizm, va fetishizm.
Qabilalararo birlashmalar. etnik birlashmalarning qadimiy xalqlarga aylanish jarayoni.