Қarshi muҳandislik-iқtisodiyot instituti “Axborot texnologiyalari va matematik modellashtirish” kafedrasi assistenti J

write(‘yuqori chegara b=’); readln(b);
write(‘bo’laqlar soni n=’); readln(n); 
h:=(b-a)/n; s:=f(a)+f(b); k:=1; 
for i:=2 to n do
begin
s:=s+(3+k)*f(a+(i-1)*h); k=-k 
end; 
J:=s*h/3; textcolor(2); 
writeln(‘integral qiymati J=’,J:3:4); 
end.
Ushbu dasturlarni zamonaviy IBM va Pentiem kompyuterlarining Turbo Pascal tizimiga 
kiritib natijalarni olish va taxlil qilish mumkin. 
Nazorat savollari 
1.
Aniq integralni hisoblashning asosiy formulasini yozing va izoxlang 
2.
Qaysi hollarda integralning kiymati taqribiy hisoblanadi? 
3.
Integralning kiymatini taqribiy hisoblashning qanday usullarini bilasiz? 
4.
Integral kiymatini taqribiy hisoblashning to’g’ri turtburchak usuli formulasini yozing va 
tushintiring 
5.
Integral kiymatini taqribiy hisoblashning trapetsiya usuli formulasini yozing va tushintiring 
6.
Integral kiymatini taqribiy hisoblashning parabola usuli formulasini yozing va tushintiring 
7.
Integralni kiymatini taqribiy hisoblashning qaysi usulida aniqlik kattarok bo’ladi? 
Mavzu: Algebraik va trantsendent tenglamalarni taqribiy yechish usullari,

---

125 
algoritmlari va dasturlari, urinmalar usuli 
 
Reja: 
1.
Algebraik va trantsendent tenglamalarni taqribiy yechish usullari, kesmani ikkiga bulish usuli 
2.
Vatarlar usuli va iteratsiya usuli
3.
Urinmalar usuli 
 
Tayanch iboralar: 
Tenglama, tenglamaning ildizlari, bir no‘malumli tenglamalar, algebraik 
tenglama, trantsendent tenglama, tenglamalarni taqribiy yechish usullari, kesmani ikkiga bulish, 
vatarlar, iteratsiya usullari, urinmalar usuli.