Arnawli bilimlendiriw ministrligi berdaq atinda



Download 412,92 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/14
Sana29.03.2022
Hajmi412,92 Kb.
#516013
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Eshmuratova dilnoza[1]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 



1.2 Kadrlar tayarlaw milliy modeliniń tiykarǵı strukturalıq bólimleri. 
Kásip tálimi metodikası pán retinde XX ásirdiń ekinshi yarımında, Ózbekstanda 
bolsa 1985 jıldan baslap qáliplese basladı. Buǵan tiykarǵı sebep bolsa orta ulıwma 
bilim beriw mekteplerine «Informatika hám esaplaw texnikası tiykarlari» 
predmetiniń kiritiliwi boldı.
 
Informatika hám informaciyalar texnologiyaları menen baylanıslı bolǵan pánlerdi 
oqıtıw metodikası boyınsha ilimiy izertlewler professorler M. Z. Ziyoho'jaev, A. A. 
Abduqodirov, dotsent T. R. Azlarov hám basqalar tárepinen alıp barılǵan jáne bul 
tarawda arnawlı bir jetiskenliklerge de erisilgen.
 
Ózbekstan Respublikası tálim sistemasına jańa buwın, orta -arnawlı hám kásip-
óner táliminiń kiritiliwi menen informatika baǵdarı daǵı pán oqıtıwshıları ushın 
informatika oqıtıw metodikasın jaratıw sıyaqlı aktual mashqalanı sheshiw kerek 
boladı. Bunda tiykarǵı máseleler:
 
-informatika baǵdarlarında arnawlı pánlerdi oqıtıwdıń maqseti hám wazıypaları 
qanday ;
 
-oqıw predmeti retinde pánlerdiń mazmunın neler shólkemlestiriwi kerek;
 
-pánlerden oqıw materialı qaysı izbe-izlilikde jaylasıwı hám oqıwshılarǵa 
jetkeziliwi kerek;
 
-pánlerden oqıw materialın tolıq hám tereń úyreniw ushın qanday usıl, forma hám 
qurallardan paydalanıw kerek.
 
Ekenin aytıw kerek, hár qanday pánni oqıtıwda barinen burın tómendegi 
dástúriy sorawlar ushlıǵı qóyıladı: 
- pánni ne ushın úyreniw kerek (yaǵnıy, maqset hám wazıypalardı anıqlaw )? 
- neni úyreniw kerek (yaǵnıy, mazmunni anıqlaw )? 
- qanday úyretiw kerek (yaǵnıy, tálimdiń nátiyjeli usıl hám quralların anıqlaw )? 
Kásip tálimi metodikası páni orta arnawlı kásip-óner tálimi oqıtıwshıların kelesi 
kásiplik iskerliginde hár tárepleme tayarlawdı ámelge asırıw ushın tereń tálim 
beriwge qaratılǵan. Ol predmet retinde informatika baǵdarı daǵı, orta buwın daǵı 
qánigelerdi tayarlawda qatnasıw etiwshi bolajaq oqıtıwshılardı kásibi jóneltiriw 
boyınsha teoriyalıq bilimler beriwge tiykarlanǵan. Zamanagóy tálimde bul bárinen 



burın studenttiń socialliq ómir iskerliginde sanalı, sanalı hám mádeniyatlı 
munasábette bolıwǵa úyretiw bolıp tabıladı. «Ma'lakaviy tálim metodikasi» páni bir 
neshe qánigelik pánleri menen baylanıslı bolǵanı ushın ol bul pánlerdiń 
metodologiyalariga tiykarlanadı hám tálim-tárbiyanıń ulıwma principlerıge 
tayanadi. Ekenin aytıw kerek, bul principler pedagogika hám didaktika tárepinen 
islep shıǵıladı. Bunnan tısqarı qaniygelik tálim metodikası fiziologiya hám 
psixologiya tárepinen ornatılǵan nizamlıqlardan da tikkeley paydalanadı. 
Ekenin aytıw kerek, metodika bul- metod hám usıllar jıyındısı bolıp, qanday da 
háreketti ámelge asırıw bolıp tabıladı. SHunday gápler ámeldegi: oqıtıw metodikası, 
úyretiw metodikası. Bul eki túsinik de ámelde teń haqılı bolıp, oqıtıw bul 
úyretiwshiniń iskerligi. Oqıtıw metodikası - oqıw predmeti retinde kelesi injener-
pedagog aldına tómendegi wazıypalardı qóyadı. «Qanday hám neni oqıtıw kerek? », 
«Ne ushın naǵız ózinday oqıtıw kerek? ». 
Tálim hám tárbiyanıń ulıwma maqsetlerinen, onıń zamanagóy pánler 
sistemasında tutqan ornı hám wazıypalarınan, jámiyet turmısındaǵı áhmiyetinen 
kelip shıqqan halda pánniń tiykarǵı maqsetlerin tómendegishe belgilew múmkin: 

oqıwshılarda komp yuter sawatlı adamlıǵın rawajlandırıw ; 

oqıwshılarda informaciyaǵa qayta islew, uzatıw hám odan paydalanıw 
processleri haqqındaǵı bilimler tiykarların bekkem hám sanalı ózlestirip 
alıwların támiyinlew; 

oqıwshılarǵa dúnyanıń zamanagóy ilimiy kórinisin qáliplestiriwde 
informaciya processleriniń áhmiyetin, jámiettiiń rawajlanıwında informaciya 
hám kommunikatsion texnologiyalardıń rolin ashıp beriw; 

turmısında kompyuterlerden sanalı hám ratsional paydalanıw kónlikpelerin 
qáliplestiriw; 
Joqaridagi máselelerden hesh biri qalǵanlarınan úzilgen halda, bólek hal 
etilmesligi kerek. Olar bir pútinlikte, bir-biri menen bekkem baylanıslı halda ámelge 
asırılıwı kerek, sebebi oqıwshılar tárepinen jónelis pánleri tiykarların bekkem iyelew 
nátiyjesinde olardı oylawın tárbiyalaw, ilimiy hám kásiplik dúńyaǵa kózqaras 
tiykarların jaratıw múmkin. 



Oqıwshılardı tuwrı hám tereń juwmaqlar shıǵarıwǵa, logikalıq baqlawlar etiwge 
úyretiw, olarda hár bir máseleni sheshiwge sın kózqarastan hám dóretiwshilik 
jantasıwǵa alıp kelip, túrli shárt-shárayatlarda ónimli iskerlik kórsete alıwlarına 
múmkinshilik beredi. 
Kadrlar tayarlaw milliy programması, O'zRning kadrlar tayarlaw milliy 
programması — 1997 y. 29 avg. de Ózbekstan Respublikası Joqarı Jıynalısınıń 9 -
sessiyasında Ózbekstan Respublikası birinshi prezident I. A. Karimov ǵayratı menen 
qabıl etilgen. Programmanıń maqseti bilimlendiriw tarawın tupten reformalaw, onı 
ótken zamannan qalǵan ideologiyalıq qáliplerden tolıq qutıltırıw, joqarı maman 
kadrlar tayarlawdıń rawajlanǵan demokratiyalıq mámleketlikler dárejesindegi, 
joqarı ruwxıy hám etikalıq talaplarına juwap beretuǵın milliy sistemasın jaratıwdan 
ibarat. K. t. m. d. O'zRning " Tálim tuwrısında" gi nızamı (1997 y. avg.) 
qaǵıydalarına muwapıq halda tayarlanǵan bolıp, milliy tájiriybediń analizi hám 
jáhán kólemi tálim sistemasındaǵı tabıslar tiykarında tayarlanǵan hám de joqarı 
ulıwma hám kásip-óner mádeniyatına, dóretiwshilik jáne social aktivlikke, sociallıq-
siyasiy turmısda ǵárezsiz túrde móljeldı tuwrı ala biliw uqıpına iye bolǵan, keleshek 
wazıypaların ilgeri jıljıtıw hám sheshiwge ılayıq kadrlardıń jańa áwladın 
qáliplestiriwge jóneltirilgen. Programma kadrlar tayarlaw milliy modelin ámelge 
asıriwdi, hár tárepleme kámal tapqan, jámiyette turmısqa maslasqan, tálim hám 
kásip-óner programmaların sanalı túrde tańlaw hám keyinirek puqta ózlestiriw ushın 
sociallıq-siyasiy, huqıqıy, psixologiyalıq -pedagogikalıq hám b. tárzdegi 
sharayatlardı jaratıwdı, jámiyet, mámleket hám shańaraq aldında óz 
juwapkershiligin sezim etetuǵın puqaralardı tárbiyalawdı názerde tutadı. 
Programma 5 bólimden ibarat : Máseleler hám kadrlar tayarlaw sistemasın tupten 
reformalaw faktorları ; Milliy programmanıń maqseti, wazıypaları jáne onı ámelge 
asıriw basqıshları ; Kadrlar tayarlawdıń milliy modeli; Kadrlar tayarlaw sistemasın 
rawajlandırıwdıń tiykarǵı baǵdarları ; Milliy programmanı ámelge asıriwge tiyisli 
shólkemlestirilgen ilajlar. 




Download 412,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish