Aristotelning iqtisodiy qarashlari

Qadimgi yunon mutafakkiri. Uning mulohazalarini o'z ichiga olgan asosiy asarlari iqtisodiy masalalar"Nikomaxiya etikasi" va "siyosat". Boylik olish va ehtiyojlarni qondirish yo'llarini ko'rib, Aristotel iqtisodiyot va xrematikani alohida ajratib ko'rsatdi. Iqtisodiyot o'z hayoti uchun zarur bo'lgan qadriyatlarga ega bo'lishni o'z oldiga maqsad qilib qo'ygan uy xo'jaligi shuningdek uchun davlat ehtiyojlari... Bunday tadbirlar zarur va tabiiy sabablarga ko'ra. Aristotel, shuningdek, kichik savdoni iqtisodiyot sohasi bilan bog'lagan, chunki odamlarning asosiy ehtiyojlariga bo'lgan ehtiyojlarini qondirish zarur. Aristotelning fikricha, xrematika - bu savdo orqali boylik orttirish san'ati. Iqtisodiyotdan farqli o'laroq, xrematika kerak emas va tabiat qonunlariga mos kelmaydi.

Arastu qiymat shaklini tahlil qilib, iqtisodiy fanning shakllanishiga katta hissa qo'shdi. Uning ta'kidlashicha, biror narsadan ikki xil foydalanish mumkin: ma'lum ehtiyojni qondirish va almashish uchun. Aristotel narsaning bu xususiyatlarini qadriyatlar deb hisoblagan va o'zining tabiiy-iqtisodiy kontseptsiyasi ruhida, narsadan foydalanishning birinchi usulini tabiiy, ikkinchisini esa g'ayritabiiy deb e'lon qilgan. Ayirboshlashni tahlil qilib, u "muomalasiz ... hech qanday munosabatlar bo'lmaydi", degan xulosaga keldi, shuning uchun tenglashtirmasdan - almashish, va tengliksiz - tenglashtirish. Pul, Arastuga ko'ra, odamlar almashish qulayligi uchun ixtiro qilingan. U ularning asosiy vazifalarini qiymat o'lchovi va muomala vositasi vazifasi deb hisoblagan. Shu bilan birga, u pulning pul sifatida aylanishini va kapital sifatida pul muomalasini farqladi. Xrematika sohasida pulni foyda uchun ishlatishga ishora qilib, u bunday faoliyatni qoralab, pulning tabiatan pul topa olmasligini ta'kidladi.