Aristarx va Oyning radiusi

2-qism. Astronomik Uchburchak

Astronomlar burchaklarni masofaga aylantirish uchun "Astronomik Uchburchak" (Kuzatuvchi uchburchagi) dan foydalanishadi.

Umuman olganda, astronomlar o'rganadigan obyektlarning kattaligi, ulargacha bo'lgan masofaga nisbatan ancha kichik. Shuning uchun ular hosil qilgan markaziy burchak ham juda kichik. Bunday hollarda astronomlar burchakni masofaga taqriban aylantirishadi.

Masalan, quyidagi ikki markaziy burchakni ko'raylik:

Kattaroq markaziy burchak hosil qilgan Vatar va Yoy uzunliklari (L>V) sezilarli darajada farq qiladi. Kichikroq markaziy burchakda esa Vatar va Yoy (L~V) uzunliklari bir-biriga juda yaqin.

Yoy uzunligi formulasi: L=R*α. Bu yerda α - graduslarda.

Graduslarni radianga keltiramiz ([rad]=[°]*3.14/180=[°]/57.3) va quyidagi tenglikka ega bo'lamiz:

Bu taqribiy qiymatdan kelib chiqadigan natija 9°dan kichik bo'lgan burchaklar uchun 99-100% aniqlikda bo'ladi. Fazodagi obyektlar ichida Oy hosil qilgan markaziy burchak eng kattasi bo'lib, hattoki u ham 31' (31 arcmin = 0.5%) bo'lganligi sababli ushbu usulni astronomiyada deyarli har doim qo'llasa ham bo'ladi.