«Архитектура» факультети

Битирув малакавий иши 
“Дизайн” кафедраси
бет 

---

корхонанинг бош режасида шу нуқтаи назар асосида, бино ҳамда иншоотларнинг 
гуруҳланишини ҳисобга олиб, ишлаб чиқаришнинг технологик жараёни ва ёнғин 
хавфли белгиларидан келиб чиққан ҳолда жойлаштирилиши лозим. 
Пилла тортиш корхоналарида пиллаларни узоқ вақт сақлаш муаммосини хал 
қилиш катта аҳамиятга эга. Мамлакатимизда пиллалар асосан равенукдан ишланган 
30 кг гача сиғимли қопларда сақланади. Бу омборхоналарнинг умумий сиғими бир 
йўла 8 ойга етадиган миқдордаги пиллаларни сақлашга етадиган бўлиши керак. 
Кейинги 
йилларда 
пиллалар 
сақланадиган 
омборхоналар 
ёнмайдиган 
конструксиялардан, устунларнинг тўри 6х18 м ва кўтариб турувчи қисмларнинг 
баландлиги 6 м бўладиган қилиб қурилмоқда. Бундай омборхонанинг умумий саҳни 
5832 м
2
ёки йўллар билан банд бўлган майдонни ҳам ҳисобга олганда, 
омборхонанинг 1 м
2
саҳнига 103 кг пилла тўғри келади. 
Сақланадиган ашёларнинг ёнғин жиҳатидан хавфлилигини ҳисобга олиб 
конструкцияларни танлашда ва омборхоналарни жойлаштириш омборхонанинг 1м
2 
саҳнига ёнувчи моддалардан қанча миқдорда тўғри келиши инобатга олинади. Шу 
сабабли корхоналарнинг бош режасини лойиҳалашда омборхоналар учун махсус 
жойлар ажратилиб, талаб этилган ёнғинга қарши масофаларга риоя қилинади, 
омборхонанинг ўзи эса ёнғин ҳақида автоматик хабар берадиган ва уни ўчирадиган 
воситалар билан жиҳозланади. 
Саноат корхонаси билан тураржой ва жамоат бинолари орасида хавфсизлик 
масофаси V синфга бўлинади: I синф - 1000 м; II синф-500 м; III синф - 300 м, IV 
синф-100 м; V синф 50 м. Бу синфлар ажралиб чиқадиган зарарли омилларнинг тури 
ва миқдорини ҳисобга олган ҳолда СаNPIN-0093-96 томонидан белгиланган. 
Ипакчилик саноати корхоналари IV синфга тааллуқли бўлиб, унга кўра 
санитария-ҳимоя минтақасининг эни камида 100 м бўлиши керак. 
Ёнғин бир бинодан бошқасига тарқалишининг олдини олиш мақсадида уларнинг 
орасида ёнғинга қарши масофалар қолдирилади. Бу масофаланинг катта-кичиклиги 
ишлаб чиқаришнинг ёнғин жиҳатидан хавфлилик тоифасига, бинонинг ўтга 
чидамлилик даражасига биноларнинг узунлиги ҳамда қаватлари сонига ва 
ҳоказоларга боғлиқ.