Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

MAVZU: Politrixumdoshlar va Sfagnumdoshlar 
oilasi 

O‘rganilayotgan vakilning sistematik o‘rni.

Yo‘sintoifa bo‘limi – Bryophyta 

Sfagnumsimonlar yoki poya bargli yo‘sinlar ajdodi 
– Sphagniopsida 

Yashil yo‘sinkabilar ajdodchasi – Bryidae 

Politrixumnamolar qabilasi – Polytrichales 

Politrixumdoshlar oilasi – Polytrichaceae 
Vakillari:
1. Kakku zig‘iri – 
Polytrichum commune
2. Funariya yo‘sini – 
Funaria hygrometrica
 
Mavzuning maqsadi: 
Oila vakillarini anatomo-morfo-
logik tuzilishini, jinsiy va jinssiz ko‘payishini o‘rganish.
Kerakli jihozlar: 
Gerbariylar, o‘simliklar aniqlagichi, 
rasmlar, jadvallar, preparatlar, mikroskop, lupa, 
pintset, preporoval nina va boshqalar. 
Nazariy tushuncha: 
Sfagnumsimonlar ajdodi 700 ta 
turkum va 14500 turdan iborat. Ular morfologik va 
anatomik tuzilishi jihatidan jigarsimon yo‘sinlardan 
quyidagi asosiy belgilari bilan farq qiladi: Bular orasida 
tallom tuzilishiga ega bo‘lgan vakillar yo‘q. Tanasi poya 
va barglarga bo‘lingan. Poyasi radial tuzilishga ega 
bo‘lib, unda barglar ketma-ket (yoki spiral) holda joy-
lashgan. Poyani ichki anatomik tuzilishida hali haqiqiy 
floema va ksilema rivojlanmagan bo‘lsada, ularning 
vazifasini bajaruvchi sodda tuzilishga ega bo‘lgan 
o‘tkazuvchi naychalar bor. Protonema ipchalari shox-
langan bo‘ladi. Ko‘sakchada faqatgina sporalar hosil 
bo‘lib, prujinachalar taraqqiy etmaydi. 
Bu ajdodning yashil yo‘sinkabilar ajdodchasi 14000 
turni o‘z ichiga oladi. Ajdodchaning keng tarqalgan 
vakillaridan biri Kakku zig‘iri (2-rasm) hisoblanib, 
uning tuzilishini o‘rganib chiqishga tavsiya etamiz. 

---

12