Архегонийли ва гулли ўсимликлар бўйича амалий машғулотлар

2.
 
Har ikkala o‘simlikning ko‘chala tarzida yig‘ilgan 
to‘pguliga, alohida ajratilgan gulning changchi va urug‘-
chilariga, ikki uyli bir jinsligiga, meva va urug‘ tuzi-
lishiga e`tibor bering va Ularning rasmlarini chizing. 
 
Gul formulasining tuzing. Tol:
 
*♂ P
0 
A
2
; *♀ P
0
G
(2) 
 
Nazorat savollari 
1.
Toldoshlar oilasi nechta turkum va turdan iborat va 
ular asosan qaysi yarimsharning iqlim zonalarida 
tarqalgan? 
2.
Gullari qanday to‘pgullarni hosil qiladi? 
3.
Tol va terak o‘simliklari kurtaklarining tuzilishida 
qanday farq bor? 
4.
Oila vakillarida gulqo‘rg`on bargchalari rivoj-
langanmi? 
Qovoqnamolar qabilasi – Cururbitales 
Qovoqdoshlar oilasi – Curcurbitaceae 
 
Vakillari:
1. Oddiy qovoq – Cucurbita pepo 
2. Qovun– Melo orientalis 
3.
Tarvuz – Citrullus vilgaris 
4.
Qozon yuvgich – Luffa cylyndrica
5.
Bodring– Cucmis sativus (20-rasm) 
Mavzuning maqsadi: 
Oilalarga mansub o‘simlik-
larning anatomo-morfologik tuzilishini, ko‘payishini, 
turlar sonini, tarqalishi va ekologiyasini, tizimda tutgan 
o‘rnini, muhim vakillarining ilmiy (lotincha) nomlarini 
va ahamiyatini o‘rganish. 

---

73 
Kerakli jihozlar
:
 
Gerbariylar, o‘simliklar aniqla-
gichi, rasmlar, jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, 
lupa, pintset, preproval nina va boshqalar. 
Nazariy tushuncha:
 
Bu oilaning 120 ta turkumi va 
1000 ga yaqin turi ma`lum bo‘lib, ular Yer sharining 
subtropik mintaqalarida tarqalgan. Oila vakillari bir 
yillik va ko‘p yillik o‘rmalab o‘suvchi o‘t o‘simliklar, 
ba`zan (tropik va subtropik mintaqalarida) liana, buta 
va kichik daraxtlardir. Poyasi (palaklari) dag‘al tuklar 
bilan qoplangan, ko‘pincha ichi kovak bo‘ladi. Barg 
qo‘ltig‘idagi gajaklar oddiy yoki murakkab tuzilishiga 
ega. Barglari oddiy, butun, o‘yilgan yoki patsimon 
qirqilgan, yon bargchasiz, poyaga ketma-ket joylashgan. 
Gullari to‘g‘ri, bir yoki ikki uyli o‘simliklar, barg 
qo‘ltig‘idagi guli yakka yoki to‘pgul hosil qiladi. 
Gulqo‘rg‘oni murakkab 5 a`zoli. Kosacha barglari o‘zaro 
qo‘shilgan 5 tishchali. Gultojibarglari ham o‘zaro birik-
kan qo‘ng‘iroqsimon, kamdan kam erkin holda 
joylashgan. Changchilari 5 (3)ta, shulardan 4 tasi ko‘p 
turkumlarida ikkitadan juft bo‘lib, qo‘shilib o‘sadi, 
bittasi erkin qoladi. Urug‘chisi ko‘pincha uchta meva 
bargchaning 
qo‘shilib 
o‘sishidan 
hosil 
bo‘lgan. 
Tugunchasi ostki, uch uyali va ko‘p urug‘kurtakli. 
Mevasi yirik, soxta, rezavorsimon qovoq meva, yoki 
ko‘sakcha.