Areal lingvistika fanidan on uchun test savollari

XIX asrning o'rtalari va ikkinchi yarmiga kelib esa, lingvistik tadqiqotlar yana ham taraqqiy topa boshladi
12. Ko’plik affikisining lahjalarimizda qanday variantlari bor?
ko'plik affiksining -lär//-lar, -när//-nar, -lä//-la singari variantlari bor
13. –ning affiksining innovatsiya markazi qaysi lahja hisoblanadi?
qipchoq shevalari
14. Qipchoq shevalari qachon o’rganila boshlagan?
XX asr boshlaridan boshlab o'rganila boshlandi.
15. Shevashunoslarimiz tomonidan belgilab olingan o’zbek lahjalari areallari o’zbek shevalarinining nechta zonasini tashkil etgan?
1) Qorluq dialekt zonasi.
2) Qipchoq dialekt zonasi.
3) O'g'uz dialekt zonasi.
4) Har xil dialektlar zonasi
16.N.A.Baskakov klassifikatsiyasida ham ,asosan, turkiy tillarning qaysi guruhi haqida fikr yuritiladi?Qarluq
17.Qaysi qatorda “umlaut”hodisasi to‘g‘ri izohlangan? Nem. “umlaut”-qayta ovozlanish,qayta unlilanish so`zidan olingan,fonetik hodisa sifatida Yakob Grimm tilshunoslikka olib kirgan. Umlaut keying bo‘g`indagi unlining ta’sirida a,o,i unlilarining tembr o`zgarishini bildiradi.
18.” Izoglassa” termini qaysi tildan olingan? Grek.”isoglosse” –isos- tekislik,maydon va glosse- nutq,til
19. ” Izoglassa” atamasining ma’nosi nima? Grek.”isoglosse” –isos- tekislik,maydon va glosse- nutq,til
Mos hodisalarning u yoki bu a’zosi ,bo`lagi tarqalgan eng chet nuqtalarni tutashtiruvchi atlas kartasidagi chiziq(liniya)
20.Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev qachon o‘zbek tilining xalqimizning ijtimoiy hayotidagi hamda xalqaro nufuzi va maqomini tubdan oshirish haqida farmoni imzolandi? 2019-yil 21-oktabr
21. Qaysi atama ingliz tilidan olingan bo’lib “tub aholi tiliga o’tgan ko’chib kelgan aholi ya’ni g’olib tilga mansub so’zlar” degan ma’noni anglatadi?
22. Qaysi atama lingvistik tadqiqot obyektlarining rang-barang tarmoqlarga taqsimlanishi degan ma’noni anglatadi?
23. Qanday shevalar ikki tilli shevalar hisoblanadi?
24. Lotincha “ dialektos” so’zining ma’nosi nima?
25. Lingvistik kartalar qanday metodlarga asoslanib tuzilgan?
26. Kim o’zbek o’g’uzlar tilini “xorazmcha turkiy til” ya’ni umumo’zbek tilining “Xorazm lahjasi” deb atagan?
27. Til lanshaftlari ilmiy manbalarda nima deb ataladi?
28. Sh.Shoabdurahmonov boshchiligida qaysi viloyat atlasi tuzildi?
29. 1970-yilda qaysi viloyat shevalari atlasi tuziladi?
30. Areal lingvistika qaysi sohadan o’sib chiqqan fan hisoblanadi?
31. Areal atlas kartalari necha xil tamoyilga asoslanib tuzilishi mumkin?
32. Qaysi atlas Sobiq Ittifoq davrida tuzilgan?
33. 1903-yilda kimning tashabbusu bilan Moskva dialektalogik Komissiyasi rejali ish olib bora boshlagan?
34. Kimlar boshchiligida “Rus tili atlasi” tuzilganligi haqida qaysi javobda xato ma’lumot berilgan?
35. Qachon “Shimoliy-g’arbiy hududlar rus xalq shevalari atlasi” tuzilgan?
36. Jonli tildagi har bir lingvistik hodisa o’zining qaysi tomoni bilan ajralib turadi?
*jonli tildagi har bir lingvistik hodisa o‘zining tarqalish chegarasiga, o‘z territoriyasiga ega.
37. Dialektal so’zlar chegarasi nima bilan belgilanadi?
* dialektal so‘zlar chegarasi ma‘lum hudud bilan belgilanadi.
38. Qaysi kartada tablitsa muhim rol oynaydi?
*boshlang‘ich yoki tayanch kartada
39. Qaysi til orfoepik me’yorlarga boysundiriladi?
*og‘zaki adabiy til
40. Qaysi til orfografik tamoyillarga boysunadi?
*yozma adabiy til
41. Ikki mustaqil til yoki shevaning bir- biriga chagaradosh areallardagi chatishma ko’rinishlari nima deb yuritiladi?