Muhammadning shaklu-shamoyillari,
siyratu-sifatlari, insoniy fazilatlari, boshqa
paygʻambarlardan farq etadigan
xususiyatlari toʻgʻrisida u bilan birga
yurgan, suhbatlaridan bahramand boʻlgan
sahobalar hamda nikohida boʻlgan
ayollari tomonidan naql qilingan
rivoyatlar asosida koʻplab asarlar
bitilgan. Ulardan Abu Iso Termiziyning
"Shamoili nabaviya", Muhammad
Busiriyning "Qasidai burda", Abu Jaʼfar
Barzanjiyning "Mavlidin-Nabiy",
Muhammad ibn Solihning
"Muhammadiya", Mavlono Muʼinning
"Siyari sharif", Akbarobodiyning "Nodirul-
meʼroj", Sayyid Mahmud Taroziyning
"Shirin kalom", "Nurul kalom",
"Nurulbasar" va boshqa koʻplab mu-
alliflarning asarlarini misol qilib keltirish
mumkin. Imom Termiziyning "Shamoili
Muhammadiyya" kitobi ular ichida
qadimiyligi va rivoyatlarining sahihligi
bilan ajralib turadi. Unda Muhammadning
jismoniy va axloqiy xususiyatlariga
batafsil taʼrif berilgan. Maslan, ikki kiftlari
oʻrtasida "Muhammadun rasululloh" deya
bitilgan muhri nubuvvatlari boʻlgani,
soch-soqollarining oqu-qorasi nechta
boʻlganidan tortib, kiyim-kechaklari, oyoq
kiyimlari, taqqan uzuklari, qilich-
qalqonlari, salla-choponlari, yegan va
yoqtirgan taomlari, ovqatdan oldin va
keyin oʻqigan duolari, suv ichishlari,
xushboʻy narsalarni isteʼmol qilishlari,
soʻzlashish odoblari, xulq-odoblari, kulish
va hazil-mutoyibalari, musiqa va
sheʼriyatga munosabatlari, ibodat va
riyozatlari, tilovat va munojotlari, yotish-
turishlari, tibbiyotga munosabatlari,
kundalik tirikchiliklari, nomu laqablari,
umrlarining miqdori, xastalik va vafotlari,
qoldirgan meroslari va boshqa sifatlari
toʻgʻrisida alohida-alohida bob va fasllar
orqali bayon etilgan. Jismoniy tuzilishlari
toʻgʻrisida jumladan shunday naql
qilinadi: "Ul zotning boʻylari unchalik
novcha ham, past ham emas, bosh, qoʻl,
oyoq va kiftlari yoʻgʻon, yuzlari qizgʻish,
koʻzlari katta, oqi juda oq, qorasi oʻta
qora, oʻtkir, sochlari quloqlarining
yumshoqlarigacha yopib, yelkalariga
tegib-tegmay turar, boʻyinlari sochlari
orasidan tovlanib, goʻyo kumush koʻzdek
koʻrinib turar, terlasalar, marjondek
terlaridan muattar hid taralar, biror
kishiga qayrilib qaramoqchi boʻlsalar
boshlarinigina burib qaramay, balki butun
gavdalari bilan oʻgirilib qarar edilar. Old
tomonlarini qanday koʻrsalar, orqa
tomonlarini ham shunday koʻrar edilar".
Hadis (Al-Jomiʼ assahih), 1—4-j.lar (2-
nashri), T., 1997; Imom atTermiziy,
Shamoili Muhammadiyya, T., 1991;
Sogʻuniy A., Tarixi Muhammadiy (1—2-
kitob), T., 1997; Hazrati paygʻambar
hayoti (2nashri), T., 1997; Hasanov A.,
Qadimgi Arabiston va ilk islom (1kitob:
Joqiliya asri). T., 2001.; Lutfiy Ahmad,
Saodat asri qissalari [1-kitob. Intizor
kutilgan tong], T., 2003.
Abdulaziz Mansur.
[1]
Adabiyot
Havolalar
Wikimedia Commonsda Muhammad
mavzusiga oid fayllar bor.
Muhammad , Encyclopædia Britannica
1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-
yil
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy
ensiklopediyasi (2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Manbalar
Last edited 1 year ago by Nataev
Matndan CC BY-SA 3.0 litsenziyasi boʻyicha
foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan
boʻlsa).
"
https://uz.wikipedia.org/w/inde
x.php?
title=Muhammad&oldid=2043168
"
dan olindi
Do'stlaringiz bilan baham: |