Қарақалпақ МӘмлекетлик университети экономика кафедрасы микроэкономика пәнинен

7. Талап функциясы төмендеги көринисинде берилген:
Q_D=60-4P
Заттың баҳасы неше сумға тең болғанда, эластиклик коэффициенти -2 ге тең болады?
;
-120+8P=-4P
-120=12P
P=10


8. Товардың баҳасы 300 сумнан 330 сумға көтерилди.Товардың баҳасы 300 сўм болғанда, точкалы талап эластиклиги -2 ге тең еди. Товардың баҳасы көтерилгенде оған болған талап көлеми 1200 дананы пайда ететуғын болса, басланғыш талап көлеми қанша болғанлығын анықлаң?
Шешими:
демек Q₁ белгисиз деп есаплап формулаға қоямыз:



9. Нанның баҳасы 300 сумнан 360 сумға көтерилди. Нанның баҳаға байланыс талап эластиклиги -1/3 ге тең. Тутыныўшылардың нанға болған қәрежети қандай өзгереди?
бул жерден таўып аламыз
Соның ушын демек, тутыныўшылардың нанға болған қәрежетлери 12% ге көрсетиледи екен.


10. Товарға болған талап функциясы сызықлы. Белгили бөлиниўинше, Q=20 болғанда баҳаға байланыс талап эластиклигиниң абсолют көрсеткиши 2 ге тең. Талап көлеминиң максимал қунынан анықлаң.


Шешими:
Q=a-bP бул жерде a ҳәм b анық емес параметрлер. Мәселениң шәрти бойынша биз a параметрди таўып алыўымыз керек себеби талап көлеми P=0 da максимал болып оның қуны a параметр қунына тең болады
бул жерден bP=40 ге тең.
Q_D=20=a-40
a=60


11. Товарға болған талап функциясы сызықлы. Белгили бөлиниўинше, талап көлеми Q=30 ге тең болғанда баҳаға байланыс точкалы талап эластиклиги модулден шығарылғанда 2 ге, товардың баҳасы P=25 ге тең болғанда болса, эластиклик коэффициенти 1 ге тең. Талап функцияны жаратың.
Шешими:
Бизге белгили, сызықлы талап функциясы формуласы
Q=a-bP. Бул жерде, a ҳәм b параметрлер анық емес параметрлер. формуласынан пайдаланып a параметрди таўып аламыз. ; bP=60
30=a-60
a=90.
1=b×25/(90-b25)
b=1.8
Демек, талап функциясы Q_D=90-1.8P көринисинде болады.
Өз бетинше ислеў ушын мәселе ҳәм тапсырмалар

1. 
   Жәҳән бийдай базарында базар өзиниң тең салмақлылық жағдайына жақын жағдайда. Бийдайға талап сызықлы болып, 2000 млн. кг.ды пайда етеди. Бир кг. бийдайдың баҳасы 500 сўм. Бийдай баҳасына байланыс талап эластиклиги коэффициенти -1.5, усыныс эластиклиги болса +0.8 ды пайда етеди. Табийий ҳаўа райы шараятының өзгериўи нәтийжесинде усыныс көлеми 20% ге қысқарады.
   

1. 
   Бийдайдың тең салмақлылық параметрлери анықлансын.
   
2. 
   Фермерлердиң өзгерген дәраматлары есаплансын.
   

2. 
   Егер барлық ислеп шығарылған өнимди сатыў имканы болса өним баҳасы 10% ге артса улыўма түсим көлеми 8% ды пайда етиўи мүмкинбе?
   

3. 
   Базардағы гөшке талап функциясы төмендегише: Q_D=25 000-20P гөш баҳасы қандай аралықта болғанда талап эластиклик болады?
   

4. 
   Усыныс функциялары берилген:
   

Товар усынысы қайсы баҳадан баслап эластик болады?

5. 
   Қумшекер базары тең салмақлылық жағдайға жақын. Ҳәр күни 360 тонна қумшекер P=1500 сўм баҳада сатылады. Қумшекер баҳасы 20 процентке асса, усыныс 15 процентке асады. Қумшекердиң сызықлы усыныс функциясы анықлансын.
   

6. 
   “Қара марварид” виносына болған усыныс ҳәм талап сызықлы. 2008- жылда 1 шийша вино 3600 сўм болғанда, оған болған бир күнлик тең салмақлылық талап 20 000 шийшаны пайда етти. Баҳа бойынша талап эластиклиги -1,5 ҳәм баҳа бойынша усыныс эластиклиги 0,6. Жәҳән финанслық-экономикалық кризиси тәсири нәтийжесинде “Қара марварид” виносына болған талап 20 процентке қысқарады.
   

Анықлансын:
a) “Қара марварид” сатыў қаншаға қысқарған?
b) “Қара марварид” виносы сатыўшылардың дәраматлары қаншаға кемейген?

7. 
   A товардың талап функциясы берилген:
   

Бул жерде: P_A – A товар баҳасы,
P_B – B товар баҳасы.
Егер P_A 10 сўм ҳәм P_B 50 сўм болса. A товарға болған талапты B товар баҳасына көре кесискен талап эластиклиги анықлансын.

8. 
   Өнминиң баҳасы 10%ге көтерилгенде фирманың пул түсими 32%ге асты. Егер барлық усыныс етилген товарларды сатыў имканы бар деген шәрт қойылса, ол ҳалда точкалы усыныс эластиклик коэффициентин есаплаң.
   

9. 
   Сигарет өнимине болған усыныс функциясы төмендеги теңлеме арқалы берилген:
   

Тең салмақлылық баҳа P_E = 1000 сумға тең. Ҳәр бир сигарет қутысына 100 сўм салық белгиленди. Егер талапты баҳаға көре эластиклиги – 2 ге тең болса, сигарет базарының тең салмақлылық параметрлери ҳәм талап функциясы (сызықлы) анықлансын. Салық жүгин тутыныўшы ҳәм ислеп шығарыўшы мойнына туўры келетуғын муғдары ҳәмде “жәмийеттиң жоғалтыўы” табылсын.

10. 
    Бир товарға усыныс функциясы Q_S= -4+2P, талап функциясы болса Q_D=14-2P көринисинде берилген. Мәмлекет тәрепинен салық қойылғаннан кейин тең салмақлылық көлем 2 бирликти пайда етти. Мәмлекет тәрепинен қанша салық қойылған ҳәм жәмийеттиң сап жоғалтыўын табың?
    

11. 
    Өзбекстан сабын базарындағы “Таза жол” сабынына талап функциясы Q_D=1700-2P , усыныс болса Q_S=-100+P көринисинде берилген. Салық ставкасы қандай етип қойылса улыўма алынатуғын салық түсими максимал болады?
    

12. 
    Сатылып атырған өним баҳасы 10 %ге арттырылғаннан соң эластиклик E= -3 ге тең болса, сатыўшының пайдасы қандай өзгереди?
    

13. 
    Талап функциясы төмендегише берилген: Q_D=24000-6P
    

Анықлансын:

1. 
   Талап эластиклиги.
   
2. 
   Баҳа қандай болғанда эластиклик E_D^P= -0.5 ге тең болады.
   
3. 
   Баҳа 2000 ҳәм 3000 аралықтағы қайсы қунда эластиклик максимал болады.
   

14. Қарыйдарлар ‘NOKIA 2626’ телефонын таблицада көрсетилген баҳадан жоқары болмаған баҳада сатып алыўға таяр