Сақичмон – Сақишмон ёки Чақишмон маҳалласининг номи Абубакр Қаффол-Шоший мақбараси яқинига кўмилган табаррук зот — шайх Азизи Сақишмоний номи билан боғлиқдир, деган фикрлар ҳам бор.
Аллон ҳозирги С. Раҳимов туманидаги маҳалла ва кўча. 1988 йилнинг ўрталарида Тошкент шаҳар топонимик комиссиясининг мажлисларидан бирида Аллон кўчаси оқсоқолларининг кўчаларини бесабаб «Сберкасса» қилиб ўзгартирганлари ва ўз тарихий номини қайтаришларини сўраб ёзган шикоятлари кўриб чиқилди. Шу масала бўйича сўзга чиққан навоийшунос олим Ёқубжон Исоқов икки хил фикрни айтди:
1.Маҳмуд Қошғарий ижодида Олон сўзи учрашини ва у шаҳар чеккаси деган маънони билдиришини:
2.Беруний асарларида II—VII асрларда мамлакатимиз ҳудудида Олон қабиласи яшаганлиги, кейинчалик улар Кавказ томонларга кўчиб кетганлиги ҳақида маълумот борлиги ва ҳозирги осетинлар ўша олон қабиласига мансуб деган фикрни билдирди. Мажлис қарори билан иккинчи фикр тасдиқланиб, кўчага ўз тарихий номи қайтарилди.
Қомусий маълумотларга қараганда, ҳақиқатан ҳам олонлар Шимолий Кавказнинг маҳаллий этногенезида ҳамда маданиятининг вужудга келишида муҳим роль ўйнаган. Осетин халқининг шаклланишида нафақат олонлар, Шунингдек, сарманлар ва скифлар ҳам иштирок этган. Аммо олонларнинг мамлакатимиз ҳудудидан кўчиб борганликлари ҳақидаги маълумот Берунийдан бошқа муаллифларда учрамади.
Муҳаммад Солиҳнинг «Тошкентнинг янги тарихи» номли асарида ҳам Олон қабила номилиги эслатиб ўтилган. Баъзи атамашунослар бу Оқилон сўзининг ўзгарган кўриниши бўлса керак, деган фикрни билдирадилар. Ҳатто маҳалла ва мавзелар рўйхатида Оқилон (Олон) тарзида ёзилган.
Ачавот. Қадимги туркий ёзма ёдгорликларида Ач этноними учрайди. Мавзе яланг жойда бўлганлиги учун Ачиқ-Очиқ шаклларида тилга олинганлиги ҳақида айрим ёзма манбаларда маълумотлар учрайди. (С. Қораев). Аҳолиси ўзбек ва лўлилардан иборат Чимбой, Ев, Сағбон каби маҳаллалар билан чегарадош бўлган.
Шофайзи қулоқ. Шофайзи исмли киши каналдан қулоқ очиб сув чиқарган. Номи шундан.
Қурбақаобод (тўғриси Қўриқработ). Қадимшунос А. Муҳаммаджонов Қурбақаобод ўз замонасида Қўриқ рабод деб юритилган. Чунки бу жой даставвал қўриқ ерда қад кўтарган яккаю-ягона аҳоли яшайдиган маскан бўлган. Даштдан келадиган савдо карвонлари, мол ҳайдаб келувчи бозорчилар, дайди сайёҳлару дарвешлар кеч кириб, шаҳарга етиб боролмай қолса мана шу кўприкдаги работда бошпана топиб, тунаб қолганлар ва субҳидамда туриб шаҳарга кириб борганлар, — деб ёзади ўзининг «Қадимги Тошкент» номли асарида.
Do'stlaringiz bilan baham: |