Aqshning vetnamdagi harbiy va siyosiy ekstansiyasi (1950-1975)

²⁰¹ Bu:Genri Kissinger. * Prezidentdan. 24.11.1969. – 77-bet

²⁰² WUA RF. F. 129. Yoqilgan. 58, D. 209. B. 61. – L. 27

122

tashqi aloqalar bo`yicha komissiya amerikaliklarning 1971 yil 31 dekabrgacha Indochinadagi mojarodan chiqib ketishi to`g`risidagi qonun loyihasi. Hujjat qonun loyihasiga o`zgartirish kiritish shaklida edi. 16 iyun kuni Senat mazkur tuzatishni rad etdi. Ammo «kabutarlar» yana bir tuzatish kiritdilar. 22 iyun kuni Senat Mansfild tuzatishini ma’qulladi, unga ko`ra u qabul qilinganidan keyin to`qqiz oy ichida barcha Amerika qo`shinlarini Vyetnamdan olib chiqib ketish talab etiladi. Keyinroq «to`qqiz oy ichida» so`zi «iloji boricha tezroq» degan so`z bilan almashtirildi.
1969-1972 yillardagi «Vyetnam» debatlari paytida Nikson hukumatiga juda kuchli bosim o`tkazildi. mamlakatni «tashqi urushlar» ga jalb qilgan Qo`shma Shtatlardan «yangi majburiyatlar» ni tezda olib tashlashni yoqlagan senatorlarning mo``tadil-liberal guruhi. Senatorlar Nelson, Cherc, Makgovern, Proksmir va Krenston «Nikson ta`limoti»ning asosiy tamoyili – «Vetnamlashtirish»ni keskin tanqid qildilar.
Vyetnamdagi siyosiy beqarorlik, mahalliy rejimlarning Amerikaning faol yordamisiz Indochinadagi milliy-ozodlik harakatini bostirishga qodir emasligi – bularning barchasi, senatorlarning fikricha, urushni «Vetnamlashtirish» ni haqiqatga to`g`ri kelmaydigan qilib qo`ydi.­
1969-1972 yillarda Senatda ovozga qo`yilgan Pentagon byudjetiga kiritilgan tuzatishlar «Nikson doktrinasi»ni tanqid qilish nuqtai nazaridan juda dalolatli bo`ldi. O`z mazmuniga ko`ra, tuzatishlar uch toifaga bo`lingan:

• 
  AQSHning Vetnam, Laos, Kambodjaga aralashuvi uchun maʼlum chegaralarni o`rnatgan, shuningdek, Qo`shma Shtatlar tarafida jang qilgan ittifoqchilarni taʼminlash uchun to`lovlarni to`lashda baʼzi moliyaviy cheklovlarni joriy etgan geografik tabiat;
  
• 
  amerikaliklar uchun miqdoriy standartlarni o`rnatgan tuzatishlar