Aqli zaif bolalarning bog’langan nutqini rivojlantirish bo’yicha korreksion ish



Download 432,55 Kb.
Pdf ko'rish
bet32/62
Sana21.05.2021
Hajmi432,55 Kb.
#65050
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   62
Bog'liq
aqli zaif bolalar nutqining oziga xos xususiyatlari va ular bilan olib boriladigan logopedik ish metodlari

 

27 

bartaraf  etish  qiyin  bo’lgan  sabablarga  ega  boladi.  Ularning  asosida  bola 

tomonidan  ona  tilini  tovush  tomonini  o’zlashtirishning  sekinlashganligi  yotadi. 

Aqli  zaif  bolaga  eshitilishi  bo’yicha  o’xshash  fonemalarni  ajratish  va  so’zning 

tovush  tahlilidagi  qiyinchiliklardan  namoyon  bo’ladigan  fonetiko  –  fonematik 

buzilishlar  xosdir.  Bular  talaffuz  nuqsonlarini  keltirib  chiqaradi.  Haqiqatdan 

o’xshash  tovushlarni  yetarlicha  aniq  ajrata  olmasdan  bola  ularni  to’g’ri  talaffuz 

qilishni  o’rgana  olmaydi,  chunki  mustaqil  ravishda  o’zining  talaffuzini  nazorat 

qilish takomillashtira olmaydi.  

So’zning  tovush  tahlili  va  sintezning  nuqsonlari  o’z  navbatida  ularning 

tuzilishini  egallab  olishga  to’sqinlik  qiladi.  So’zlarda  tovushlarni  tashlab  ketish 

o’rnini almashtirish, shuningdek so’zni oxirigacha aytmaslikka olib keladi. 

   Aqli  zaif  bolalarda  fonematik  eshitishning  yomonligi,  turli  talaffuz 

kamchiliklari bolalarni yozish va o’qish faoliyatlariga ta’sir qilmay qolmaydi. Aqli 

zaif bolalar shaklan o’xshash xarflarni bir – birlari bilan almashtirib yozadilar. Ular 

orasida  ma’lum  analizatorlari  buzilgan  bolalar  ham  uchrab  turadi.  Bunday 

mazmundagi  kamchiliklar  individual  –  korreksion  ishlar  bilan  bartaraf  etib 

boriladi. 

   Aqli zaif bolalarda nutqning fonematik nuqsonlari turlicha namoyon bo’ladi. 

Ba’zi  bolalarda  ular  yaqqol  namoyon  bo’ladi.  Bolalar  ba’zi  tovushlarni  umuman 

talaffuz  etmaydilar  (Sh,  R,  K  va  boshqalar),  bir  qator  tovushlarni  noaniq  talaffuz 

etadilar  (L,  Z,  B),  artikulyatsiyasi  va  eshitishi  bo’yicha  o’xshash  tovushlar 

almashtiriladi. Aqli zaif bolalarning ba’zilarida tutilib gapirish kuzatilib, bu nuqson 

tovushlar  talaffuzining  buzilishlari  yoki  boshqa  nutq  nuqsonlari  bilan  birgalikda 

kelishi  mumkin.  Shubxasiz  talaffuz  kamchiliklari  aqli  zaif  bolalarda  me’yorida 

rivojlanayotgan  bolalarga  qaraganda  ko’proq  uchraydi.  G.A.Kashening 

ma’lumotiga  ko’ra  yordamchi  maktab  1  –  sinf  o’quvchilarining  65%,  2  –  sinf 

o’quvchilarining  60%  da  u  yoki  bu  darajadagi  talaffuz  nuqsonlari  kuzatiladi. 

I.P.Kornevning  kuzatishlaricha  yordamchi  maktabga  o’qishga  qabul  qilinayotgan 

vaqtda aqli zaif bolalarning 60% turli talaffuz qiyinchiliklariga ega bo’ladilar. 





Download 432,55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish