Апрель 2021 йил. Тошкент: «Tadqiqot», 2021. 72 б



Download 2,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/77
Sana01.01.2022
Hajmi2,89 Mb.
#281729
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   77
Bog'liq
17.Fizika matematika 1 qism

 

Annotatsiya:  Bu    maqolada    kvadrat  funksiya  va  uning    xossalari  va  kvadrat 

tengsizliklarga bag’ishlangan. Shuningdek kvadrat funksiyaning berilish  usullari. 

Kvadrat funksiya  grafigi koeffitsiyentlarning ishoralari va qiymatlariga bog’liq holda 

o’zgarishi  , kvadrat funksiyaning nollar, o’sish kamayish oraliqlari, eng katta va eng 

kichik qiymatga  funksiya qachon erishish mumkinligini grafiklar yordamida  o’rgatish.  

Kalit  so`zlar: kvadrat funksiya , o’sish kamayish oraliqlari , parabola, tezlik,radius .  

 

Kvadrat  funksiyaning  ta`rifi.  Biz  8-sinfda 

b

kx

y



 chiziqli  funksiya,  uning 

xossalari  o`rganilgan,  k  va  b  ning  turli  qiymatlarida  bu  funksiya  grafigi  chizilgan 

edi.Iqtisodiyotda,  texnikaning  turli  sohalarida  chiziqli  funksayalar  bilan  bir  qatorda 

kvadrat funksiyalar ham uchraydi.Misollarga murojaat qilaylik; 

1) Tomoni 

x

 bo`lgan kvadratning yuzi 

2

x

 formula; 

 

3) radiusi 



x

 bo`lgan doiraning yuzi 

2

x

y



 formula; 

4)  qirrasining  uzunligi 



x

 bo`lgan  kubning  sirti  yuzi 

2

6x



 formula  bo`yicha 

hisoblanadi. 

Qaralgan bu misollar 



c

bx

ax

y



2

 ko`rinishdagi funksiyaning xususiy hollaridir. 



Chindan  ham:  1-misolda 

;

0



,

1





c



b

a

 2-misolda 

;

0

,





c

b

a

 3-misolda  esa 



0

,

6





c

b

a

. 1-3-misollarda o`zgaruvchilar 



x

  va 


y

 harflari bilan belgilangan. 

Ta`rif. 

c

bx

ax

y



2

 funksiya  kvadrat  funksiya  deyiladi,  bunda 



a

,

b

va 

c

-  berilgan 

haqiqiy sonlar, 

,

0





a

x

- haqiqiy o`zgaruvchi. 

  Quyidagi funksiyalar kvadrat funksiyaga misol bo`la oladi: 

1) 


2

x

                               4) 

2

4x



 



2) 

2

3x



                             5) 



x

x

y

4

2



 



3) 

2

2



x

                            6) 



x

x

y



2

2



 

  Argument 



x

-  ixtiyoriy  qiymatni  qabul  qilishi  mumkin.  Demak,  kvadrat 

funksiyaning aniqlanish sohasi barcha haqiqiy sonlar to`plami 

)

,



(







R

  dan iborat. 



1-masala.

2

,



0

,

1







x

x

x

 bo`lganda 

6

)

(



2





x

x

x

y

 funksiyaning qiymatini toping. 




70

Апрель  2021  17-қисм

Тошкент

6

6



)

1

(



)

1

(



)

1

(



2







y

 

6



6

0

0



)

0

(



2





y

 

0



6

6

6



2

2

)



2

(

2







y

 

c



bx

ax

y



2

kvadrat  funksiyada 



,1



a

0





c

b

 deyilsa,   

2

x

funksiyani  hosil 

qilamiz.

2

x



funksiya  grafigini  yasaylik.Koordinata  tekisligida  funksiya  grafigiga 

tegishli  bir  nechta   

)

(



2

0

,



0

x

x

 nuqtalarni  yasab,  ularni  silliq  egri  chiziq  bilan 

tutashtiramiz.Natijada 

2

x



funksiya  grafigini  olamiz.1-rasmdagi  grafik  ushbu  jadval 

bo’yicha yasalgan: 

x

 

-4 



-3 

-2 


-1 





2

x

 

16 







16 


 

 

 


71

Апрель  2021  17-қисм

Тошкент

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 

1.   Ўзбекистон  Республикаси  Президентининг  2020  йил  12  июндаги 

В.И.Романовский номидаги Математика институтига ташрифи давомида қўйилган 

вазифалар. 

2.  Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 9 июлдаги  «Математика 

таълими  ва  фанларини  янада  ривожлантиришни  давлат  томонидан  қўллаб-

қувватлаш,  шунингдек,  Ўзбекистон  Республикаси  Фанлар  Академиясининг 

В.И.Романовский  номидаги  Математика  институти  фаолиятини  тубдан 

такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида» ги ПҚ-4387-сон Қарори 

 



(17-қисм)

Download 2,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish