Apparat va dasturiy

Protsessor.

Protsessoresaasosiyqurilmabo‘lib, undamikroprotsessor, operativxotira, qattiqdisk, kontroller, disketalarbilanishlashuchunqurilmalarvahokazolarjoylashadi.

Protsessorasosanquyidagiqurilmalardantashkiltopadi: Mikroprotsessor - kompyuterniboshqarishvabarchahisobishlarinibajaradi. Mikroprotsessorturliamallarnitezbajarishqobiliyatigaega. Uningtezligisekundiga 100 millionamalgavaundanortiqbo‘lishimumkin.

• 
  Operativxotiraprotsessoruchunzarurbo‘lganprogrammalarvama’lumotlarnisaqlaydi. Kompyutero‘chirilishibilanoperativxotiradagima’lumotlaro‘chiriladi.
  
• 
  Qattiqdiskdagiprogrammavama’lumotlaro‘chiriladi.
  
• 
  Qattiqdiskdagiprogrammavama’lumotlarnidoimosaqlaydi.
  
• 
  Elektronsxemalar (ѐkikontrollerlar) kompyutergakiruvchi (monitor, klaviaturavahokazolar) turliqurilmalarishiniboshqaradi.
  
• 
  Kiritish -chiqarishportiorqaliprotsessorbilanma’lumotalmashadi.
  
• 
  Ichkiqurilmalarbilanma’lumotalmashuviuchunmaxsusportlar, hamdaumumiyportlarmavjud.
  
• 
  Umumiyportlargaprinter, "sichqoncha" ulanishimumkin.
  
• 
  Umumiyportlar 2 xilbo‘ladi: parallel - LPT1 - LPT4 bilanbelgilanadivaketma-ket COM1 - COM3 bilanbelgilanadi. Parallelportlarkirishchiqishniketma-ketportganisbatantezroqbajaradi.
  

Mikroprosessor
M ikroprosessor (MP) ShKningmarkaziyblokibo‘lib, umashinaningbarchabloklariishiniboshqarishhamdaaxborotustidaarifmetikvamantiqiyamallarnibajarishuchunmo‘ljallangan.

Mikroprosessortarkibigaquyidagiqurilmalarkiradi.

Boshqarishqurilmasi (Bq): mashinanihammabloklarigakeraklivaqtdaaniqboshqarishsignallarinishakllantiradivauzatadi (boshqaruvchiimpulslarni), busignallarbajarilaѐtganamalxususiyativaoldingiamallarnatijalaribilanbelgilanadi; bajarilaѐtganamalishlatadigan

xotirayacheykalariadreslarinishakllantiradivabuadreslarniEHMnimosbloklarigauzatadi; boshqarishqurilmasiimpulslarningtayanchliketma-ketliginitaktliimpulslargeneratoridanoladi.

Arifmetik-mantiqnyqurilma (AMK) — sonlivabelgiliaxborotustidabarchaarifmetikvamantiqiyamallarnibajarishuchunmo‘ljallangan (ShKlarningba’zimodellaridaamallarnibajarilishinitezlashtirishuchunqo‘shimchamatematiksoprosessorulanadi).

Mikroprosessorlixotira (MPX) — mashinaishlashiningyengyaqintaktlaridagihisoblashlardabevositaishlatiladiganaxborotniqisqavaqtsaqlash, ѐzishvauzatishuchunmo‘ljallangan; MPXregistrlarasosidaquriladivamashinaningyuqoritezkorliginita’minlashuchunishlatiladi, negakiasosiyxotira (AX) tezishlovchimikroprosessorningsamaraliishlashiuchunkerakbo‘lganma’lumotniѐzish, qidirishvao‘qishtezliginihardoimhamta’minlayvermaydi. Registrlar — turlixiluzunlikdagixotiraningtezishlovchiyacheykalari (1 baytstandartuzunlikkayegabo‘lganvatezkorliginisbatanpastroqAXyacheykalaridanfarqlio‘laroq,).

MikroprosessorninginterfeyslitizimiShKningboshqaqurilmalaribilanulashvaaloqaqilish

uchunmo‘ljallangan, uo‘zichigaMPningichkiinterfeysi, buferlieslabqolishregistrlarivakiritish-chiqarishportlarini (KChP),boshqarishsxemalarivatizimlishinanioladi.

Interfeys (interfase) — kompyuterqurilmalarinio‘zaromoslashvaaloqaqurilmalarito‘planibo‘lib, ularningo‘zarosamaraliishlashinita’minlaydi.

K iritish-chiqarishporti (I/Oport) — ulashapparaturasibo‘lib, mikroprosessorgaboshqaqurilmalarniulashimkoniniberadi.

Taktliimpulslargeneratorichastotasishaxsiykompyuterningasosiytavsiflaridanbirihisoblanadivako‘pjihatdanuningishlashtezliginianiqlaydi, negakimashinadagiharbiramalma’lumtaktlarsonidavonidabajariladi.