Apoptoz haqida

II pediatriya fakulteti

204-guruh talabasi

Isroilov Abdumalik

Toshkent Pediatriya Tibbiyot instituti

Apoptoz haqida

Apoptoz jarayoni xususida to’xtalar ekanmiz, avvalo apoptoz o’zi nima degan savolga javob berib o’tsam. Apoptoz yunoncha apoptosis so’zidan olingan bo’lib, bargning uzilib tushishi degan ma’noni anglatadi. Apoptoz bu hujayraning genetik dasturlashtirilgan o’limi.

• Apoptoz jarayoni xususida to’xtalar ekanmiz, avvalo apoptoz o’zi nima degan savolga javob berib o’tsam. Apoptoz yunoncha apoptosis so’zidan olingan bo’lib, bargning uzilib tushishi degan ma’noni anglatadi. Apoptoz bu hujayraning genetik dasturlashtirilgan o’limi.

Qari hujayralar o’z vazifasini o’tagandan keyin u eski hujayra  nobud bo’la bo’la boshlaydi  va uning o’rniga yosh o’z vazifalarini to’la ado etiladigan hujayralar hosil bo’la boshlaydi. Bu jarayon apoptoz deyiladi. Demak bu ma’lum mexanizm asosida va tartibda kechadi. Shu sabab ham hujayraning dasturlashtirilgan o’limi deyiladi.

• Qari hujayralar o’z vazifasini o’tagandan keyin u eski hujayra  nobud bo’la bo’la boshlaydi  va uning o’rniga yosh o’z vazifalarini to’la ado etiladigan hujayralar hosil bo’la boshlaydi. Bu jarayon apoptoz deyiladi. Demak bu ma’lum mexanizm asosida va tartibda kechadi. Shu sabab ham hujayraning dasturlashtirilgan o’limi deyiladi.

Voyaga yetgan organizmda apoptoz jarayoni vositasida jarohatlangan va o’z vazifasini bajarib bo’lgan va qari hujayralar yo’qotiladi. Lekin meyoridan ortiq apoptoz organizmda o’lgan hujayralarni ko’payib ketishiga sabab bo’ladi. Demak apoptoz normal holatda bo’lgandagina inson organizmi uchun foydali.

• Voyaga yetgan organizmda apoptoz jarayoni vositasida jarohatlangan va o’z vazifasini bajarib bo’lgan va qari hujayralar yo’qotiladi. Lekin meyoridan ortiq apoptoz organizmda o’lgan hujayralarni ko’payib ketishiga sabab bo’ladi. Demak apoptoz normal holatda bo’lgandagina inson organizmi uchun foydali.

Apoptoz mexanizmi o’rganilishi jarayonida Amerikalik olimlar musulmonlar ro’zasini naqadar foydali ekanligini tasdiqladilar Ular inson va boshqa sut emizuvchilar umrining davomiyligi va ochlik o’rtasidagi  bog’liklini tushuntirib hujayra mexanizmini tushuntirib berishga muvaffaq bo’ldilar.

• Apoptoz mexanizmi o’rganilishi jarayonida Amerikalik olimlar musulmonlar ro’zasini naqadar foydali ekanligini tasdiqladilar Ular inson va boshqa sut emizuvchilar umrining davomiyligi va ochlik o’rtasidagi  bog’liklini tushuntirib hujayra mexanizmini tushuntirib berishga muvaffaq bo’ldilar.

Olim David Sinclair  aniqlashicha ochlik vaqtida hujayra hayotini uzaytiruvchi SIRT3 va SIRT4 genlari aktivlashadi. Bu ma’lumotdan hozirgi kunda hujayra umrini, inson umrini uzaytirish bo’yicha dorilar yaratsa bo’lar degan nazariylar mavjud.

• Olim David Sinclair  aniqlashicha ochlik vaqtida hujayra hayotini uzaytiruvchi SIRT3 va SIRT4 genlari aktivlashadi. Bu ma’lumotdan hozirgi kunda hujayra umrini, inson umrini uzaytirish bo’yicha dorilar yaratsa bo’lar degan nazariylar mavjud.

Ma’lumki hujayraning energenti almashinuvi uchun mitoxondryalar javob beradi, shu boisdan mitoxondryani hujayra akkumlyatori deb ataladi.  Mitoxondryalar kamayganda hujayra zaiflashib qoladi. Apoptoz boshlanganinibg belgisi ham mitoxondryalarda, hujayra yadrosida va sitoplazmada NAD+ soni kamayibshi signal bo’lib xizmat qiladi.

• Ma’lumki hujayraning energenti almashinuvi uchun mitoxondryalar javob beradi, shu boisdan mitoxondryani hujayra akkumlyatori deb ataladi.  Mitoxondryalar kamayganda hujayra zaiflashib qoladi. Apoptoz boshlanganinibg belgisi ham mitoxondryalarda, hujayra yadrosida va sitoplazmada NAD+ soni kamayibshi signal bo’lib xizmat qiladi.

E’tiboringiz uchun rahmat!!!