Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

 
Etnografiya
– demografiya bilan chambarchas va har tomonlama bog‗liq 
bo‗lgan fanlar hisoblanadi. Chunki bu fanlar ham bevosita aholi geografiyasi 

---

305 
singari aholini o‗rganadi. Lekin bular aholini har qaysisi o‗z nuqtai nazaridan kelib 
chiqqan holda tadqiq etadilar. Masalan, demografiya aholi soni, takror barpo 
bo‗lish qonuniyatlari va omillarini o‗rgansa, etnografiya – halqlarning turmushi va 
madaniyati, vujudga kelishi va madaniy tarixiy aloqalarini o‗rganadi. Halqlarning 
tarqalishini esa etnogeografiya o‗rganadi. Aholi geografiyasini demografiya bilan 
aloqasi alohida ahamiyat kasb etadi. Hududlar aholisini o‗rganishda aholi 
geografiyasi demografik jarayonlarga murojaat etadi. Bunday tadqiqotlarni 
geodemografik tadqiqotlaro, deb ataladi
1
. 
Friksion ishsizlik
– ish qidirayotgan yoki yaqin vaqt ichida ish bilan 
ta‘minlanishini kutayotgan ishchi kuchi. 
Gyerontodemografiya
— aholining keksayishi, uning shakllanishini, 
turlarini, omillarini va demografik, ijtimoiy-iqtisodiy oqibatiarini o‗rganuvchi fan 
sanaladi. 
Guruhlashgan holda joylashgan aholi punktlari
– turli xil kattalikdagi 
shahar va qishloq aholi punktlari ko‗rinishda bo‗ladi. 
Hududiy demografiya – 
ma‘lum hudud, mamlakat, davlatning hududiy 
bo‗linmasidagi aholi soni, yosh – jinsiy, oilaviy tarkibi demografik jarayonlarining 
hususiyatlarini o‗rganadi. 
Ichki migratsiya
deb biror bir mamlakat, viloyat yoki ma‘muriy hududiy 
birlik ichida aholining bir joydan ikkinchi bir joyga ko‗chishidir. Bu xil migratsiya 
ham o‗z navbatida to‗rt yo‗nalishga bo‗linadi: shahardan-shaharga, shahardan-
qishloqqa, qishloqdan-Shaharga, qishloqdan-qishloqqa. 
Intyergenetik intyerval
— bu birinchi, ikkinchi va undan keyingi 
farzandlar tug‗ilishi o‗rtasidagi vaqt.