Ао «Алмалыкский гмк»

Тошкент – 2021 й.
“МОЛИБДЕН ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЧИҚИНДИЛАРИНИНГ ЕРИТМАЛАРИ ТАРКИБИНИ ЎРГАНИШ ВА МОЛИБДЕН, РЕНИЙНИ ҚАЗИБ ОЛИШ ВА МЕТАЛЛ РЕНИЙ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ”
САФАРОВ АЗАМАТ РАСУЛ ЎҒЛИ
МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ
ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ
Илмий раҳбар: кимё фанлари доктори , профессор
Шарипов Хасан Турабович
5А140501 – Ноорганик Кимё мутаххасислиги бўйича
КУРС ИШИ
академик магистр илмий даражасини олиш учун
Бугунги кунда нодир ва камёб металларни ажратиб олиш замонавий гидрометаллургия саноатида дастлабки хом ашё ва ажратиб олинаётган махсулотлар сифатини ошириш ва технологик эритмаларни тўлиқ тозалашда сорбциялаш жараёни кенг қўлланилиб келинмоқда.
Сорбцияли технологияни қўллаш чиқинди эритмалардан асосий металлни юқори харажатларсиз ва кимёвий реагентларсиз юқори танловчанлик асосида ажратиб олишни характерлайди. Шунга мутаносиб равишда иқтисодий нуқтаи назардан мақсадга мувофиқ бўлмаган саёз хомашёларни қайта ишлаш имкони туғилади. Натижада амалдаги технологияга нисбатан тайёр махсулот олишда металл ажратиб олиш даражасини оширишга эришилади.
Диссертация мавзусининг долзарблиги
Тадқиқотнинг мақсади: Молибден саноати ташландиқ эритмаларидан ноёб ва рангли металларни ажратиб олишнинг самарали технологиясини яратиш.
Тадқиқотнинг объекти: “ОКМК” АЖ нинг «Ноёб металлар ва қаттиқ қотишмалар» Илмий-ишлаб чиқариш бирлашмаси гидрометаллургик ишлаб чиқариш саноатининг ташландиқ эритмалари ва кеклари.
Олтмиш йилдан зиёд вақт мобайнида «Олмалиқ КМК» AЖ «Ноёб металлар ва қаттиқ қотишмалар» илмий ишлаб чиқариш бирлашмаси (НПО "ПРМ и ТС") чиқинди майдонида молибден ишлаб чиқариш саноатининг жуда кўп миқдордаги қаттиқ ва суюқ чиқиндилари ҳосил бўлган:
ўртача, молибден -6,7%; рений -0,05%; мис - 5,7%, шунингдек, олтин ва кумуш ташкил этади.
Тадқиқот вазифалари:

• замонавий физик-кимёвий усуллар билан куйинди, МЯТМ ва уларни қайта ишлаш нитижасидаги маҳсулотлар ҳамда чиқиндиларида металларнинг жойлашув шаклларининг ўрнатиш ҳамда минералогик ва моддавий таркибини ўрганиш;
• куйиндини содали ишқорлаш жараёнларида турли хил технологик параметрларнинг таъсирини (консентрацияси, ҳарорати, вақти) ва мақбул шартларни ўрнатиш;
• молибден ишлаб чиқаришнинг композицион чиқиндиларини қайта ишлаш учун мақбул шартларни ўрнатиш;
• молибден ва ренийнинг юқори асосли «Пъюролайт» сорбентлари томонидан сўрилиш кинетикасини ўрганиш ва металларнинг сорбсияси ҳамда десорбсияси учун мақбул шартларни ўрнатиш;
• молибден ишлаб чиқариш чиқиндиларидан аммоний перенат, нордон-молибден аммонийси ва мис концентратини қўшимча товар маҳсулоти сифатида олиш технологиясини ишлаб чиқиш;

- аммоний тетромолибдат ва нордон-молибден аммоний ишлаб чиқариш бўйича технологик йўриқномаларни ва ташкилот стандарти (техник шартларни) ишлаб чиқиш ҳамда техник-иқтисодий самарадорлигини ҳисоблаш.