Anorgul atajonova

II  shaxs
  birligiga 
-gin
  qo‘shimchasi  qo‘yiladi: 
borgin, o‘qigin, aytgin. 
Shart  mayli
  biror  ish-harakatning  bajarilishi  uchun  undan  oldin 
bajarilishi  shart  bo‘lgan  ish-harakatni  ifodalaydi.  U  fe’l  o‘zagiga 
-sa
 
qo‘shimchasini qo‘shish bilan hosil bo‘ladi: o‘qisa, bormasa. 
Shart maylidagi fe’llar quyidagi ma’nolarni anglatadi: 
1.  Biror  ish-harakatning  bajarilishi  uchun  undan  oldin  bajarilishi 
shart bo‘lgan ish-harakatini bildiradi: 1. Shamol bo‘lmasa, daraxtning uchi 
qimirlamaydi. (maqol). 2. Quyosh chiqsa, qorlar tez eriydi. 
2. Orzu-istak, iltimos, maslahat kabi ma’nolarni anglatadi: Qani edi, 
o‘qishga kirsam. 
3. Shart maylidagi fe’llar 
kerak
 so‘zi bilan birga qo‘llanganda, faraz, 
gumon, noaniqlik ma’nolarini anglatadi: Bugun yomg‘ir yog‘sa kerak. 
Maqsad  mayli
dagi  fe’llar  ish-harakatni  bajaruvchining  maqsadi, 
niyati,  mo‘ljalini  bildiradi.  Bu  mayl 
-moqchi
  qo‘shimchasi  orqali  hosil 
qilinadi.  Undan  keyin  shaxs-son  qo‘shimchalari  keladi:  bormoqchiman, 
aytmoqchisiz,  kelmoqchilar.  Domlaning  yer  olgani  rost,  buni  Saidiyga 
bildirmoqchi ham emas edi. (A.Q.).