|
Key words. information technology, tourism, conferences, service standards
Turizm xizmat ko'rsatish sohasidagi axborot bilan ta’minlanish darajasi yuqori bo’lgan tarmoqlardan biri hisoblanadi. XX asrning 90-yillardan boshlab zaruriy tezkor axborotga ega bo’lish va istemolchilar bilan axborot almashish jarayonining samaradorligi xizmat ko'rsatish sohasida raqobat ustunligining muhim tarkibiy qismiga aylandi.
Turizmda asosan axborotlar quyidagi uchta subekt tomonidan almashiniladi.
1 Turistlar
2 Turistik agentliklar va turoperatorlar
3 Xizmat ko’rsatuvchilar ( joylashtirish xizmati, transport xizmati va ekskursiya xizmati ko’rsatuvchilar).
Vositachilar
Jadvallar, tariflar, chiptalarni sotish tartib-qoidalari
Jadvallar, tariflar, chiptalarni sotish tartib-qoidalari
Bron qilish va to'lovlar bo’yicha axborotlar
Tariflar bo'yicha so'rovlar, bron qilish, to'lovlar bo'yicha so'rovlar
Jadvallar, tariflar, chiptalarni sotish tartib-qoidalari
Bron qilish va to'lovlar bo’yicha axborotlar
Turistlar
Ta’minotchilar
1-rasm Turizm sohasida axborot almashinuv jarayoni
1-rasmga ko’ra turizmda zaruriy axborotlar almashinishi jarayoni quyidagicha tasvirlangan
Ta’minotchilar (mehmonxonalar, transport korxonalari, mashina ijaraga berish firmalari.)
- Turistlar
.- Vositachilar (turistik agentliklari, turoperatorlar)
1-rasmda ko'rsatilganidek, uchta guruhning har biri o'rtasida ikki tomonlama ma'lumot oqimi mavjud. Turistlar va vositachilar, turistlar va ta’minotchilar o'rtasida ma'lumot so'rovlari, bron qilish va to'lovlar bir yo'nalishda amalga oshiriladi, boshqa yo'nalishda esa jadvallar, tariflar, chiptalarni sotish tartib-qoidalari bo'yicha ma'lumotlar taqdim etiladi. Vositachilar va ta’minotchilar o'rtasida bir yo'nalishda ma'lumotlar, tariflar bo'yicha so'rovlar, bron qilish, to'lovlar bo'yicha so'rovlar mavjud bo'lsa, boshqa yo'nalishda esa jadvallar, tariflar, komissiya to’lovlari va boshqalar haqida ma'lumot berish mavjud. Barcha ma'lumotlar oqimini osonlashtiradigan axborot texnologiya vositalariga bron qilish tizimlari, tashkilotni boshqarish tizimlarini yaqqol misol qilib keltirishimiz mumkin.
Axborot texnologiyalari turistlar va xizmatlar yetkazib beruvchilarni bog'lashning qulayligi, har bir foydalanuvchining zaruriy axborot olishiga yordam berishi bilan ajralib turadi. Turistlar ayniqsa intenet tarmog’idan foydalangan holda turistik mahsulot haqida kerakli ma’lumotga ega bo’lishda, turistik paketni, unga kiruvchi asosiy va qo’shimcha turistik xizmatlarda qatnashishda onlayn ro’yxatdan o’tish ommalashib bormoqda. Sifatli xizmat ko'rsatish jarayonida axborot texnologiya zarurligi va boshqaruvda axborot texnologiyalari tizimlaridan foydalanish turistik korxona xizmat ko‘rsatish standartlari bo‘yicha muvaffaqiyatli ishlashi uchun muhimligi turistik xizmatlarining talab va taklif hajmida tobora salmoqli ulushga ega bo’lmoqda.
Vositachilar
.
MICE tashkilotchisi
MICE ishtirokchilari (Turistlar)
Ta’minotchilar
MICE turizmida qatnashuvchi tashkilotlar
2-rasm MICE turizmida axborot oqimi yo’nalishlari.
Shunga qaramay, turistik korxona turistlarga xizmat ko'rsatish jarayoni va axborot texnologiya o'rtasidagi to'g'ri muvozanatni aniqlashi kerak. Axborot texnologiyasi boshqaruvi samaradorlikni oshirish va turistlar ehtiyojini qondirish uchun yangi tizimni joriy qilishni sinchkovlik bilan baholashni talab qiladi. Yangi axborot tizimi joriy qilingandan so'ng turistik korxonaning barcha xodimlari undan foydalanish ko’nikmasiga ega bo’lishi tizimdan to'liq foydalanish samaradorligiga ta'sir qiladi. Bu turizmning turli sohalaridagi barcha turdagi texnologiyalarga, shu jumladan MICE sanoatiga ham tegishli bo‘lib, u boshqa sohalarga qaraganda ancha murakkab.
MICE turizmida MICE tashkilotchisi va turistlar ushbu uchta aloqa bo'limining har biri o'rtasida ya’ni (konferensiya delegatlari, ko'rgazma ishtirokchilari), vositachilari turoperator va turagentlar) va xizmat ko’rsatuvchilari o'rtasida zarur bo'lgan qo'shimcha ma'lumot aloqasi mavjud.
2-rasmda MICE tashkilotchisi (konferensiya tashkilotchisi) konferensiya to'plamini ishlab chiqish uchun turli tomonlarning har biri (turist, yetkazib beruvchi, vositachi) bilan bevosita shug'ullanadigan vaziyat tasvirlangan. Ushbu to’plam ko'pincha transport, turar joy, ko'ngilochar dastur va konferentsiyadan keyingi sayohat imkoniyatlarini o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, konferensiya tashkilotchisi umumiy ovqatlanish korxonalari, texnik yordam ko’rsatuvchilar, nashriyotlar, suvenir ishlab chiqaruvchilar va boshqalar kabi xizmatlarni taqdim etuvchi firmalarni o'z ichiga olgan boshqa MICE manfaatdor tomonlari bilan ham shug'ullanishi kerak. Bunday xilma-xil komponentlarni konferensiya to'plamiga muvofiqlashtirish axborot texnologiya xizmatlariga tobora ko'proq tayanadigan murakkab vazifadir.
Axborotni boshqarish MICE turizmi uchun juda muhimdir. So'nggi ikki yil ichida Internet aloqa vositasi sifatida tobora ko'proq foydalanilmoqda, bu konferensiya yoki boshqa risolalarning global miqyosda, arzon va ko'p tillarda mavjud bo'lishiga va real vaqt ro'yxatini yaratishga imkon beradi. Biroq, u ko'p maqsadlarga ega, jumladan, konferentsiya tezislari va so'rovnomadan keyingi ma'lumotlarni ro'yxatdan o'tkazish, to'plash va tarqatish, bularning barchasi juda foydali. Konferensiya websaytini maqsadli bosh sahifaga ham bog'lash mumkin, bu esa delegatlarni ushbu ma'lumot manbasi bilan arzon va samarali tarzda ta'minlaydi. Konferensiya ma'lumotlari doimiy ravishda yangilanishi kerak. Bu mukammal xizmat ko'rsatish standartini ta'minlovchi muhim vositalardan biridir.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Buhalis, D. (1995) Regional Integrated Computer Information Reservation Management Systems and tourism distribution channels. Schertler, W., Schmid, B., Tjoa, A., Werthner, H., (Eds), Information and Communication Technology in Tourism, ENTER'95 Springel-Verlag, Wien-New York, pp.53-64.
2.Buhalis, D. (1998) Information Technology in tourism: Implications for the tourism curriculum Buhalis, D., Tjoa, A. and Jafari, J. (Eds). Information and Communication Technology in Tourism 1998. Proceedings of the International conference in Istanbul, Turkey, 1998. Springel-Verlag/Wien: New York, pp289-297.
3 Dwyer, L. & P. Forsyth (1997), “Impacts and Benefits of MICE Tourism: A Framework for Analysis”, Tourism Economics, 3(1), 21-38.
4 Dwyer, L. and Mistilis, N. (1997), Challenges To MICE Tourism In The Asia Pacific Region. Pacific Rim Tourism. Oppermann, M. (editor), CAB International: United Kingdom. pages 219 to 230.
5 Dwyer, L. and Mistilis, N. (1998), Development of MICE Tourism in Australia: Opportunities and Challenges in Proceedings of Council of Australian University Tourism and Hospitality Educators (CAUTHE) 1998. Faulkner, B. (editor), 1998. Bureau of Tourism Research: Canberra. pp 761 to 771.
Do'stlaringiz bilan baham: |
