Annotasiya

Nəzəriyyə ilə praktikanın əlaqəsi prinsipinin əsasını klassik fəlsəfənin və müasir qnoseologiyanın əsas müddəası olan “prak­tika həqiqətin meyarıdır” qənaəti təşkil edir. Bununla yanaşı nə­zəriy­yənin praktika ilə əlaqəsi prinsipini bir çox fəlsəfi, pedaqoji və psixoloji müddəalar şərtləndirir. Əslində həmin müddəalar qa­nu­na­uyğun olaraq bu prinsip üçün başlanğıc rolunu oynayırlar:
1. Təlimin effektliliyi və keyfiyyəti praktika ilə yoxlanılır, təs­diq olunur və istiqamətləndirilir.
2. Praktika həqiqətin meyarıdır, idrak fəaliyyətinin mən­bə­yi­dir və təlimin nəticələrinin tətbiqi sahəsidir.
3. Düzgün qurulmuş təhsil-tərbiyə həyatın, praktikanın özün­dən doğur, onunla qırılmaz surətdə bağlıdır, böyüməkdə olan nəsli fə­al dəyişdirici fəaliyyətə hazırlayır.

4. Şəxsiyyətin formalaşmasının effektliliyi onun əmək fəaliy­yə­tinə cəlb edilməsindən asılıdır və həmin fəaliyyətin məzmunu, növ­ləri, formaları və istiqaməti ilə müəyyən olunur.

5. Təlimin həyatla, nəzəriyyənin praktika ilə əlaqəsinin effekt­li­liyi təhsilin məzmunundan, təlim-tərbiyə prosesinin təşkilindən, tə­limin forma və metodlarından, əmək və politexnik hazırlıq üçün ay­rılan vaxtdan, həmçinin şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərindən ası­lı­dı­r­.
6. Şagirdlərin əmək və istehsal fəaliyyəti nə qədər dolğun olar­sa, onların hazırlığının keyfiyyəti də bir o qədər yüksək olar.
7. Şagirdlərin məhsuldar əməyi və peşəyönümü işi nə qədər yax­şı təşkil olunarsa, müasir istehsalat şəraitinə onların uy­ğun­laş­ma­sı prosesi də bir o qədər uğurla gedər.
8. Dərsdə politexnizmin səviyyəsi nə qədər yüksək olarsa, şa­gird­lərin bilikləri də bir o qədər güclü, təsirli olar.
9. Şagirdlərin əldə etdikləri biliklər həyatda nə qədər çox tət­biq edilərsə, ətrafdakı proseslərin və hadisələrin dəyişdirilməsi üçün is­tifadə olunarsa, təlimin şüurluluğu və ona maraq bir o qədər yük­sək olar.
Fikrimizcə, Ə.Paşayevin və F.Rüstəmovun sıraladığı yuxa­rı­da­kı müddəalar bu prinsipin təlim prosesində özünə yer alması üçün baş­lanğıc rolunu oynamaqla yanaşı müvafiq qaydaların da formalaş­dı­rıl­masına və praktik olaraq istifadəsinə əsas yaradır.