Aniq va tabiiy fanlar

Uyga vazifa: O`tilgan mavzuni o`qib kelish
AMALIY DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI

T/r	Mashg`ulot bosqichlari	Ajratilgan vaqt	Mashg`ulot mazmuni	Ta’lim metodlari	Ta’lim vositalari
1.	Tashkiliy qism	10	Salomlashish, davomat		Jurnal, ruchka
2.	Kirish qismi (Motivatsiya)	15	Uyga vazifani tekshirish		Daftar, kompyuter
3.	Yangi mavzuning bayoni	20	Obyektlar. Bo`yash. Soxa chegaralari bilan ishlash. Obyektlarni joylashtirish. Obyektlar bilan ishlash.	“Ikki qismli kundalik”	Daftar, kitob, kompyuter, doska
4.	Mustahkamlash (Qo`llash)	35	Kompyuterda bajarish	Komp.da amaliy bajarish	kitob, kompyuter, doska
5.	Yakuniy qism	10	O`quvchilarni baholash, O`tilgan mavzuni o`qib kelish		Jurnal, ruchka

25-MAVZU: COREL DRAW VEKTORLI GRAFIK MUHARRIRIDA ISHLASH

Reja:

1. 
   Obyektlar.
   
2. 
   Bo`yash. Soxa chegaralari bilan ishlash.
   
3. 
   Obyektlarni joylashtirish.
   
4. 
   Obyektlar bilan ishlash.
   

Tayanch so`z va iboralar: COREL DRAW, vektorli grafika, muharriri, kompakt disk,
Fayl, qurilma, panel, soha, bo`yash,

1. Corel Draw dasturining asosiy texnologik prinsipi - bu obyektlar bilan ishlash. Obyekt deb-ustida xar xil ishlarni bajarish imkonini beruvchi tushunchaga aytiladi. Foydalanuvchi obyektlar ishlash jarayonida ular ustida xar ishlarni bajarishga to`g`rikeladi.

Obyektlar bilan quyidagi ishlarni bajarish mumkin:
A) Belgilash
B) Uchirish
V) Nusxa olish va nusxani qo`yish.
G) Bir nechta obyektlarni belgilash.
D) Kattalashtirish va kichraytirish.
Ye) Obyektni siljitish.
J) Belgilashni olib tashlash.

Yuqorida ko`rsatib o`tilgan ishlarni bajarishning bir nechta usullari mavjud. Biz faqat bittasida to`xtalib o`tamiz.

Obyektlarni yaratish uchun ekranning chap burchagida joylashgan «qurollar paneli»dan foydalaniladi.



1-rasm.
Xujjatga qo`yilgan obyektni belgilash uchun shu obyekt ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi. Natijada obyekt belgilanadi. Ya’ni 1-rasmda ko`rsatilganidek 8ta markerga olinadi. Bu usul yordamida ixtiyoriy obyektlarni belgilash mumkin.
Shu joyda bir narsani eslatib o`tish joizki, kerak bo`lsa boshqa dasturlardan щam obyektlarni qo`yish mumkin.
Belgilangan obyektni o`chirish uchun esa klaviaturada «Delete» tugmasi bosiladi. Natijada shu rasm o`chadi.
Belgilangan obyektdan nusxa olish uchun esa Edit-Copy amallari bajariladi. Natijada shu obyektdan nusxa olinadi.
Nusxasini qo`yish uchun esa Edit-Paste amallari bajariladi.
Yoki belgilangan obyektdan boshqa usul yordamida щam nusxa olish mumkin, ya’ni Edit-Dublikate amallari bajarilsa kifoya.
Bir nechta obyektlarni birlashtirish ya’ni gruppalash uchun, avvalam bor, bu obyektlar belgilanadi. Xamma obyektlarni belgilash uchun klaviaturada Shift tugmasi bosiq turilgan xolda obyektlar birma-bir belgilanib chiqiladi. (Yuqoridagi ko`rsatib o`tilgan usul yordamida).



2-rasm.
Obyekt (obyektlarni) kattaligini o`zgartirish uchun bu obyekt (obyektlar) belgilanadi. Natijada 2-rasmda ko`rsatilganidek ular ustida markerlar xosil bo`ladi.
Marker ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bosiq turilgan xolda obyektga kerakli kattalik beriladi. Obyektning kerakli kattaligi xosil qilib bo`lingandan so`ng sichqoncha chap tugmasi qo`yib yuboriladi.
Bir narsani aytib o`tish joizki, belgilangan obyektlarni aylantirish xam mumkin. Buning uchun belgilangan obyektlar ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugma bir marta bosiladi. Natijada 3-rasmda ko`rsatilgan xolat vujudga keladi.

3-rasm.
Rasmda ko`rinib turilganidek Markerlar boshqa ko`rinishni oladi. Ular ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bosiq turilgan xolda obyektlarni xoxlagan burchakka burish imkoniyati bo`ladi.
Belgilashni olib tashlash uchun klaviaturada Ctrl tugmasi bosilsa kifoya.
Shuni aloxida ta’kidlab o`tish joizki, obyekt (obyektlar) belgilanganda qo`shimcha qurollar qatori paydo bo`ladi. Bu qurollar yordamida obyektlarni kattaligini o`zgartirish, boshqa obyektlarga nisbatan joylashish xolatlarini, burchak ko`rinishlarini xam o`rnatish mumkin. (4-rasm)