Aniq va tabiiy fanlar metodikasi kafedrasi

An’anaviy ta’lim metodlari:

Ma’ruza – katta xajmdagi o‘quv materialini nisbatan uzoq vaqt davomida monologik bayon etishdir.

Bu metodning asosiy vazifasi – ta’lim berish, o‘rgatish. Belgilari: qat’iy tuzilmaga ega; nutqiy-mantiqiy bayon qilish; berilayotgan axborotning ko‘pligi.

Ma’ruzalar o‘qituvchilarga o‘quvchilar tajribasizlik tufayli e’tibor bermaydigan fanning muhim lahzalarini ajratib ko‘rsatish imkonini beradi.

O‘quvchilar bilan o‘qituvchining birgalikdagi ushbu faoliyatini tashkil etishning samarali shartlari quyidagilardan iborat:

• 
  ma’ruzaning batafsil rejasini tuzish;
  
• 
  ma’ruza rejasini eshittirish;
  
• 
  rejaning har bir punktini yoritishdan so‘ng qisqacha umumiy xulosa qilish;
  
• 
  ma’ruzaning bir qismidan boshqa qismiga (bo‘limiga) o‘tishda mantiqiy bog‘liqlikni ta’minlash;
  
• 
  muammoli bayon qilish;
  
• 
  yozib olish zarur bo‘lgan joylarni ajratish (yozdirish);
  
• 
  ma’ruzalarni uning alohida holatlarini batafsil tahlil qilish imkonini beruvchi seminar-mashg‘ulotlari va amaliy mashg‘ulotlar bilan qo‘shib olib borish.
  

Ma’ruza metodidan foydalanganda ma’lumotlar, tushuntirishlar (izohlar) va faktlar ratsional ravishda taqdim etiladi. Ma’ruza metodining afzalliklari: aniq ilmiy bilimlarga tayanadi;

• 
  vaqtdan unumli foydalaniladi;
  
• 
  o‘qituvchi tomonidan o‘quv jarayonini to‘liq nazorat qilish imkoniyati paydo bo‘ladi.
  

Aqliy hujum (breynstorming) – g‘oyalarni generatsiya qilish usuli bo‘lib, bunda qatnashchilar birlashgan xolda qiyin muammoni echishga xarakat qiladilar, uni echish uchun shaxsiy g‘oyalarni ilgari suradilar (generatsiya qiladilar).

Namoyish – ta’lim oluvchilarni tabiiy xolatda xodisalar, jarayonlar, ob’ektlar bilan ko‘rgazmali tanishtirish qaratilgan. Bu metod ta’lim beruvchi tomonidan bayon qilinayotgan ilmiy, nazariy bilimlarni ta’lim oluvchilar tomonidan puxta o‘zlashtirish uchun ularning sezgi organlari – eshitish, ko‘rish, hid bilish va ta’m bilish, teri sezgilarining bir ob’ektga aloxida-aloxida yoki bir necha sezgi a’zolarini bir yo‘la safarbar qilishga imkon beruvchi metoddir.