Aniq integralning tadbiqlari

Mustaqil yechish uchun mashqlar
№37. va parabolalar bilan chegaralangan figuraning yuzini toping.
№38. giperbola va , , to`g`ri chiziqlar bilan chegaralangan figuraning yuzini toping.
№39. o`q hamda parabola bilan chegaralangan figura yuzini toping.
№40. va absissalar o`qi bilan chegaralangan figura yuzni hisoblang.
№41. o`q va parabola bilan chegaralangan figura yuzini toping.
№42. parabola va to`g`ri chiziq bilan chegaralangan yuzani toping.
№43. egri chiziq va to`g`ri chiziqlar bilan chegaralangan yuzani hisoblang.
№44. va parabolalar bilan chegaralangan yuzani toping.
№45. va astroidalar bilan chegaralangan yuzani toping (bunda ).
№46. lemniskatani yasang va bu egri chiziq bilan chegaralangan barcha sohalar yuzini toping.
2. Yoy uzunligini hisoblash
egri chiziq kesmada berilgan bo`lib, yassi va uzluksiz bo`lsin. U holda, funksiya shu kesmada uzluksiz hosilaga ega bo`ladi. Egri
chiziqni ta bo`lakka ajratamiz va bo`linish nuqtalarini kesmalar yordamida ketma- ket tutashtiramiz. Natijada, hosil bo`lgan qism yoychalarning har biriga bitta kesmacha mos keladi. Agar egri chiziqni bo`lishni davom ettirsak, qism yoychalarning uzunligiga ularga mos keluvchi kesmalarning uzunligi yaqinlashadi. Funksiya grafigining bo`linish nuqtalaridan o`qiga proyeksiyalar tushiramiz. Undagi har ikki nuqta orasidagi masofalarni lar bilan belgilaymiz. Ixtiyoriy va nuqtalar ordinatalari farqini bilan belgilaymiz. U holda, Pifagor teoremasiga asosan kesmaning uzunligi quyidagicha bo`ladi.
(1)
Hosilaning ta`rifiga asosan: u holda
(2)
Kesmalar hosil qilgan siniq chiziqning uzunligi
(3)
dan iborat bo`ladi. Egri chiziqning uzunligi ni topish uchun (3) ning dagi limitini olish lozim, ya`ni:
. (4)
(4) – integral yig`indidan iborat. Uni integral ko`rinishida ifodalash mumkin:
yoki (5)
(5) formula yassi egri chiziq, ya`ni yoyning uzunligini topish formulasidir.
To`g`ri burchakli koordinatalar sistemasida yoy differensiali quyidagi formula ko`rinishida ifodalanadi:
yoki (6)