Anguage and literature til va adabiyot

sadr, oxiri – 

aruz, ikkinchi misraning boshi – ibtido va oxiri – zarb 

yoki 

ajuz, misralarning o‘rta qismi hashv deyilgan: 

 

Sadr hashv aruz,

 Ibtido hashv ajuz (zarb).

Qaytarish san’ati baytdagi mazkur o‘rinlardan 

biridagi so‘zning yana boshqa bir o‘rinda takrorlanishiga 

asoslanadi. Qaytarishning asl nomi radd-ul ajuz, ulas-

sadr yoki radd-ul ajuz min-as-sadr bo‘lib, sadrdagi 

so‘zni ajuzda takrorlash, qaytarish ma’nolarini beradi. 

Zero, “rad” arabcha “qaytish” degan ma’noni bildiradi.”

3

Bu misralarda “til” so‘zining takrorlanishi radd-ul 

aruz ulal-hashvni yuzaga keltirgan.

Til arslan turur ker eshikde yatur,

Aya evlug arsiq bashinni yeyur.

Til qafasda yotgan arslon kabidir,

Ey, qafasdagi vahshiy boshingni yeydi, –

misralarida tashbeh (arslon kabi) va nido (ey) san’ati 

qo‘llangan.

Ahmad Yugnakiyning “Hibat ul-haqoyiq” (“Haqiqat 

sovg‘alari”) asarida o‘zidan oldingi didaktik adabiyot 

an’analari izchil va ijodiy davom ettirilgan. Asarda 

ma’rifat g‘oyalari tashviqi yetakchi o‘rin tutadi. Biz