Fransiya bilan raqobat. - Angliya va Gollandiya oʻrtasida 1688-yilda tuzilgan tinchlik bitimiga koʻra bu ikki davlat Yevropa va koloniyalarda Fransiya-Ispaniya ittifoqiga qarshi Toʻqqiz yillik urushga ittifoqchilar sifatida kirishdi. Lekin urushdan Angliya gʻolib, Gollandiya magʻlub boʻlib chiqdi. Sababi, Gollandiya koʻp pul talab etadigan quruqlikdagi urushda qatnashishga majbur boʻldi. XVIII asrda Angliya (1707-yildan soʻng Britaniya) dunyodagi eng kuchli kolonial davlatga aylanadi, Fransiya esa uning asosiy raqibi sifatida eʼtirof etiladigan boʻldi.
Fransiya bilan raqobat. - 1714-yilgacha davom etadi. Utrext tinchlik shartnomasiga koʻra ispan qiroli Filipp Anju fransuz taxtidan oʻzi va davomchilari nomidan voz kechdi. Bundan tashqari, Ispaniya Yevropadagi barcha mulklaridan ham ayrildi. Britaniya Imperiyasining hududi kengaydi: Fransiyadan Nyufaundlend va Akadiya, Ispaniyadan esa Gibraltar va Minorka tortib olindi. Hozirgacha Britaniya dominioni hisoblanadigan Gibraltar muhim harbiy dengiz floti bazasiga aylandi va Britaniyaga Oʻrta Yer dengizidan Atlantika okeaniga kirish-chiqishni boshqarishga imkon berdi. Menorka esa Ispaniyaga 1802-yilda Amyen sulhiga koʻra qaytarildi.
- 1756-yilda boshlangan Yetti yillik urush birinchi dunyoviy urushga aylandi: urush harakatlari Yevropa, Osiyo, Janubiy va Shimoliy Amerika, Osiya va hattoki, Afrikada olib borildil; urushda oʻsha paytdagi buyuk davlatlarning deyarli barchasi qatnashishdi. Parij tinchlik shartnomasining imzolanishi Britaniya Imperiyasining kelajakiga katta taʼsir koʻrsatdi. Shimoliy Amerikadagi Fransiya koloniyalarining barchasi egallandi. Ispaniyadan Florida tortib olindi. Hindistonda ham fransuzlar britanlarga ancha katta hududlarni berdilar. Shunday qilib, Buyuk Britaniyaning Yetti yillik urush davomida Fransiya ustidan gʻalabasi uni dunyoning eng kuchli davlatiga aylantirdi
Foydalanilgan adabiyotlar. - 1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- 2.Jahon tarixi va adabiyoti to’plami.
- 3. . Buyuk rus entsiklopediyasi, Moskva, 2001 yil
- 4. Maktab o'quvchilari va universitet abituriyentlari uchun ajoyib ma'lumotnoma. V. N. Ambarov, S. G. Antonenko va boshqalar.Moskva, Bustard, 2000
- 5. Jahon tarixi 3 qism, 3 qism. O. A. Yankovskiy, O. V. Brigadina , P. A. Shuplyak va boshqalar. Minsk, MChJ " Unipress ", 2002 y.
- 6. Jahon tarixi: Universitetlar uchun darslik / Ed. -T .B. Polyaka, A.N. Markova. - M.: Madaniyat va sport, UNITI, 1997 y
- 7. Dyakonov I.M. Tarix yo'llari. Qadimgi odamdan hozirgi kungacha. - M.; Sharq adabiyoti, 1994 yil.
- 8. Erofeev N.A. Angliya tarixiga oid insholar. 1815-1917 yillar. M. Yurist , 1959 yil
- 9. O'rta asrlar tarixi: V2t. T. 2: Zamonaviy dastlabki davr: O'quv qo'llanma / P od ed. S.P. Karpov. - M.: Moskva davlat universiteti nashriyoti : I NFRA-M, 2000 y
Do'stlaringiz bilan baham: |