Anesteziologiya asoslari haqida tushuncha

Umumiy anesteziya asoratlari: kirish anesteziyasi, bazis anesteziyasi va anesteziya holatidan chiqarish bosqichlarida ro’y berishi mumkin.
Anesteziya asoratlari nafas olish, qon aylanish, markaziy va periferik nerv sistemalari, oshqozon-ichak yo’li, jigar va buyrak faoliyatlariga taalluqli bo’ladi.
Nafas asoratlarining kelib chiqishi asosida quyidagi sabablar yotadi:
1. Obstruktciya -nafas yo’llari o’tkazuvchanligining buzilishi. Bunga shilliq to’planishi, jag’ning osilib qolishi va tilning tanglayga yopishib qolishi, laringospazm, bronxospazm va bronxiolaspazm olib keladi.
2. Nafas faoliyati markazining depressiyasi.
3. Nerv-mushaklar sinapsi faoliyatidagi siljishlar.
4. O’pka va nafas yo’llarining yallig’lanishi va allergik holatlar.
Nafas faoliyatidagi har qanday asoratlar kislorod tanqisligi-gipoksemiya va karbonat angidridning to’planib qolishi - giperkapniyani vujudga keltiradi.
Gipoksemiya sezilarli o’zgarishlarga sabab bo’ladi. Bemorning hushi buziladi, yurak urishi tezlashadi, arterial qon bosimi avval ko’tariladi, so’ngra tusha boshlaydi, terlashi kuchayadi, ruhiy va harakat qo’zg’alishi, tutqanoq. paydo bo’ladi. O’z vaqtida yordam ko’rsatilmasa, yurak faoliyatining to’xtashi ro’y beradi.
Gipoksemiyani davolashda asosiy tadbir gipoksemiya sababini yuqotishdan iborat. Shu bilan birga kislorodni ingalyatciya qilish, yordamchi yoki sun`iy ventilyatciyadan foydalanish zarur.
Apnoe - nafas faoliyatining butunlay to’xtashi bo’lib, anestetiklar va analgetiklar ta`siridan ro’y beradi.
Bunda o’pka sun`iy ventilyatciyasi qo’llaniladi va apnoe sabablarini chetlashtirish tadbirlari ko’riladi.
Kirish anesteziyasi asoratlari gaz almashinuvining buzilishi, anestetik va farmakologik preparatlarning ta`siri, intubatciya jarayonidagi jarohatlanish va xatolar, patologik reflekslarning namoyon bo’lishi oqibatidir.
Bazis anesteziya davrida gipoventilyatciya yoki giperventilyatciya, arterial gipotenziya va gipertenziya, yurak aritmiyalari, regurgitatciya, gipertermiya, emboliya, tromboz kabi asoratlar kuzatiladi.